Brunei

Ülkenin başkenti Bandar Seri Begawan’dır. Diğer önemli şehirleri ise Sandakan, Seria, Bangar, Sukang ve Tutong’tur.

Güneydoğu Asya’da yer alan Borneo Adası’nın kuzeybatı kıyısında bulunan devletin etrafını; kuzeyden Güney Çin Denizi; batı, güney ve doğudan Malaysiya Federasyonu’nu oluşturan üç federe devletten biri olarak Saravak çevirir. 

Ülkeye Türkiye’den direkt uçuş bulunmuyor. Malezya veya Singapur üzerinden aktarmalı uçabilirsiniz.

Yıl boyu sıcaklıkların 26-28 dereceler seviyesinde olduğu Brunei'nin seyahat için en uygun dönemi, en az yağış alan Şubat ve Mart aylarıdır.

En fazla sayıya sahip etnik grup nüfusun yüzde 67’sini oluşturan Malay’lardır. Malay’ları yüzde 15 ile Çinliler ve yüzde 6 ile yerli etnik grupları takip etmektedir.

Toplam işgücünün ancak yüzde 40’ı yerlilerden oluşmaktadır. Nüfusun yüzde 10’u işsizdir (2001 verilerine göre). İngiliz anayasasını temel alan ve İslam şeriatıyla şekillendirilmiş Brunei, mutlak monarşiyle yönetilmektedir. Brunei, insani gelişmişlik endeksi düşük, sosyal anlamda geri kalmış ve bir hayli muhafazakâr bir ülkedir.

Ülkede alkol satışı yasaktır. Deniz ürünleri dışında helal olmayan et ithalatı da yasaklanmıştır.

Ramazan süresince dükkânlar ve restoranlar açıktır, fakat oruç tutan insanların görebileceği şekilde yemek, içmek, sigara içmek kaba bir davranış olarak görülür. Bunları yapmadan önce izin istemek gerekir.

Brunei mutfağı, komşuları olan Malezya, Singapur ve Endonezya mutfaklarına çok benzer, ayrıca Hindistan, Çin, Tayland ve Japon mutfaklarından da etkilenmiştir. Ama aslen Malay mutfağı benimsenmiştir. Ülke halkı dışarıda yemek yemeyi çok sevdiğinden pek çok restoran görebilmeniz mümkündür. Ülkede çok sayıda gurbetçi olduğu için dünya mutfağını Brunei’nin her köşesinde görebilirsiniz. Ülkenin yerel mutfağının en popüler lezzeti, pirinç, köri, tavuk ya da biftek birleşiminden oluşan “nasi katok”tur. Borneo adasına özgür bir lezzet olan “ambuyat” da nişastalı bir yemektir. Kahveye “kopi”, şekerli ve sütlü çaya “teh tarik” adı verilir. Ülkede alkol satışı yasaktır.

Şeriatla yönetilen ülkede dini bayramlar tüm ülkeye yayılan bir festival havasında kutlanmaktadır. Ayrıca sultanın doğum günü olan 15 Temmuz ve Çin Yeni Yılı da ülkede coşkuyla kutlanılan günler arasındadır.

Yeni Yıl (1 Ocak)
Ulusal Gün (23 Şubat)
İşçi Bayramı (1 Mayıs)
Silahlı Kuvvetler Günü (31 Mayıs)
Sultan’ın Doğumgünü (15 Temmuz)
Ramazan Bayramı
Kurban Bayramı
İslam Yeni Yılı
Noel (24-25 Aralık)
Çin Yeni Yılı
 
*Yanında tarih belirtilmeyen tatillerin günü yıla göre değişmektedir.
 

Ülke tropikal iklim kuşağında yer aldığından, iklimi sıcak ve nemlidir. Ancak, gece gündüz sıcaklık farkları büyüktür. Denizden eser rüzgârlar, ısı ve nem oranını düşürür. Günlük ortalama sıcaklık 24-30 derece arasındadır. Yağışlar yüksek ve yılın her döneminde dengeli dağılım gösterir. Yıllık ortalama yağış tutarı 3.275 milimetredir. Bu oran, kıyılarda 5 bin milimetre, iç kesimlerde ise 2,500 milimetredir.

1565 yılında Filipinler'e kadar ulaşan İspanyol sömürgeciler Müslümanların elindeki bazı yerleri işgal ettiler. 17. yüzyılın başlarından itibaren Hollandalılar da Brunei'yi güneybatıdan sıkıştırmaya başladılar. Bu sırada Hollandalı sömürgeciler Borneo'nun güneyinde koloniler kurmaya başlamışlardı. Hollandalılar zaman içinde Doğu Hint adalarını tamamıyla hâkimiyetlerine aldılar. Hollandalıların arkasından İngiliz sömürgeciler de bölgeye yerleştiler ve İngiliz Doğu Hindistan Şirketi Brunei'yle yakından ilgilenmeye başladı. Bölgede İngilizlerin güçlerini artırması Hollandalıların zayıflamalarına yol açtı.

İngilizler 1841'de kuzeydeki Labuan adasını ele geçirdiler. Aynı yıl Brunei Sultanına karşı başlatılan bir ayaklanmaya müdahale ederek bu ayaklanmayı bastıran İngilizler karşılığında James Brooke adlı bir üst düzey İngiliz subayını Sarawak valiliğine tayin ettirdiler. Bunun arkasından İngilizler bölgedeki hâkimiyet alanlarını genişleterek Brunei sınırlarını sürekli daralttılar. 1847'de Brunei Sultanının sarayındaki bütün İngiliz danışmanları öldürmesi İngilizlerin saldırılarını daha da şiddetlendirmelerine vesile oldu. 1888'de Brunei tamamen İngiliz himayesine girdi. 1906'da da İngilizlerin bölgedeki valisi Brunei üzerinde her türlü yetkiye sahip oldu. İngilizlerin bu yönetimleri 1941'e kadar devam etti.

1941'de Brunei Japonya tarafından işgal edildi ve Japon işgali 1945'e kadar sürdü. 1945'te Avustralyalı birliklerce geri alınarak yeniden Sarawak'taki İngiliz valisine bağlandı. 1956'da Brunei Halk Partisi kuruldu. 1959'da İngiliz himaye sisteminde bazı değişiklikler yapıldı. 1961'de Brunei Birlik Partisi kuruldu. Bu siyasi oluşumlar İngiliz sömürgecileri bazı anayasal değişikliklere ve bazı şeyleri kabullenmeye zorladı. 1962'de üyelerinden bazıları seçimle belirlenen ve sınırlı yetkilere sahip bir yasama meclisi oluşturuldu. 8 Aralık 1962'de Brunei Halk Partisi taraftarları İngiliz himayesindeki Sultan III. Ömer Ali Seyfeddin'e karşı bir ayaklanma başlattılar.

Ancak bu ayaklanma İngiliz kuvvetlerince bastırıldı ve Halk Partisi de kapatıldı. 1965'te yeni bir yasama meclisi oluşturulması için seçimler yapıldı. Seçimlerde yasama meclisinin 21 üyesinin sadece 10 üyesi halk tarafından belirlendi, diğer 11 üyesi sultan tarafından tayin edildi. Göstermelik olduğu anlaşılan bu seçimler halkı tatmin etmedi. Sultan III. Ömer, 1967'de tahtı oğlu Muda Hasanal Bolkiah'a bıraktı. Muda Hasanal Bolkiah, 1979'da İngilizlerle, 1983 sonunda İngiliz himayesinin kalkması üzere anlaşma yaptı. Bu anlaşma gereğince Brunei, 1 Ocak 1984'te bağımsızlığını ilan etti.

Muda Hasanal Bolkiah, İngilizlerle iyi geçinen biridir. Hatta Malezya veya Endonezya'nın ülkesini egemenliği altına alabileceği korktuğundan dolayı İngiliz himayesinin kalkmasını pek istemiyordu. İngiliz himayesinin kalkmasını ancak söz konusu iki devletin Brunei'yi kendi topraklarına dahil etmeyecekleri üzere garanti vermelerinden sonra kabul etti. Brunei, bağımsızlığından buyana Sultan Muda Hasanal Bolkiah tarafından yönetilmektedir.

Dünyanın en zengin ülkelerinden biri olmasına karşın, az gelişmiş ülke konumunda olan Brunei’nin, zenginliği yalnız petrol ve doğalgaza dayanır. Ülke tüketiminin yüzde 25′ ini karşılayan tarımsal üretimin önemi, giderek azalmakta olup pirinç, tatlı patates, manyok, muz, ananas ve tropik meyveler başlıca tarım ürünleridir. Buna karşın, karides üretimi ve sığır besiciliği giderek önem kazanmaktadır. Petrol endüstrisinin ağırlıkta olduğu petro-kimya, doğal gaz sıvılaştırma tesisleri ve gübre üretiminin yanı sıra, kereste, kâğıt ve cam temel endüstri etkinlikleridir. İhracatın yüzde 9’u aşkın bölümünü ham petrol ve doğal gaz oluşturur (geri kalanı kauçuk, kereste, deri, biber). Her çeşit besin ürünleri, makine, ulaşım araçları ve öteki işlenmiş malların ithalatı yapılır. En büyük dış pazarı oluşturan Japonya’ya petrolün yüzde 46’sı, doğal gazın yüzde 97’si satılır. Malaysiya, Singapur, Tayvan, ABD, Büyük Britanya, Avustralya, Çin Halk Cumhuriyeti, diğer başlıca ticaret ortaklarıdır.

Brunei’de toplumun yüzde 67’si Müslüman, yüzde 13’ü Budist, %10’u Hıristiyan’dır. Nüfusun yüzde 10’u yerel inanışlarını sürdürmeye devam etmektedir.

Bandar Seri Begavan Büyükelçiliği
Adres: No. 27, Spg. 52, Kg Manggis Satu, Jalan Muara Berakas, Bandar Seri Begawan, BC 3615, Brunei Darussalam
Telefon: +673 233 9732
Faks: +673 233 9734
[email protected]

Resmi dil Malayca'dır. İngilizce, Çince ve çeşitli yöresel diller de kullanılır.