Nüfusu yaklaşık yarım milyon olan Namangan, Özbekistan’ın en büyük ikinci şehri olma özelliği taşımaktadır. Namangan eyaletinin merkezi olan şehir, aslen İranlıların Orta Asya’daki yerleşim yeri olmuştur. Adını ise Farsça tuz madenleri anlamına “namak kan” kelimelerinden almaktadır. Şehir bünyesinde barındırdığı yaklaşık 600 cami ve 20 medrese ile İslamiyet’in önemli ilim merkezlerinden biri olmuştur. 1876 yılında Rusya’ya katılmanın ardından başlıca ekonomik faaliyetler pamuk üretimi ve gıda işleme üzerine yoğunlaşmıştır. Sovyet döneminde Namangan’a çok sayıda fabrika inşası gerçekleştirilmiştir.
Namangan, 17. yüzyılın büyük şairi Baba Rahim Meşreb’in anavatanıdır. Şehir sakinlerinin büyük bir kısmının konuştuğu dil Farsçanın Tacik lehçesidir. Namangan Bölgesi’nin idari, ekonomik ve kültürel merkezi olan şehirdeki en büyük etnik grubu Özbekler oluşturmaktadır.
Namangan’da 15. yüzyılda yerleşimin başladığı bilinmektedir. 18. yüzyılın ortalarına kadar Kokand Hanlığı’nın bir parçasıdır. 1600’lü yıllardan itibaren adını duyurmaya başlayan yerleşim Kokand Hanlığı’nın önem taşıyan şehirlerinden biri olmuştur. 19. yüzyılın sonlarına denk gelen Sovyet döneminde Namangan, önemli bir İslamiyet öğrenim merkezlerinden biri haline gelmiştir. 1926 yılında büyük bir depremin gerçekleşmiş olması şehirde yıkıma sebep olmuştur. Özbekistan, 1991 yılında Rusya’dan bağımsızlığını ilan etmiştir. Bu dönemden sonra Namangan’da gelişme göstermeye başlayan İslami tarikatlar, bölgenin huzur ve barışının sağlanmasına olumsuz etkilerde bulunmuştur.
Namangan çok sayıdaki camisi, medreseleri, türbeleri, anıtları, parkları gibi sahip olduğu değerli varlıkları ile gezilip görülebilecek birçok noktaya sahiptir.
Namangan Nerededir?
Namangan, Orta Asya’da bulunan Özbekistan Cumhuriyeti’nin kuzeydoğusunda, Fergana Vadisi’nin kuzey ucunda, Namangan eyaletinde yer almaktadır. Şehir, Özbekistan’ın başkenti Taşkent’in yaklaşık 300 kilometre doğusunda, Andican şehrinin 65 kilometre batısında ve Fergana’nın yaklaşık 75 kilometre kuzeyinde konumlanmaktadır.
Namangan’a Nasıl Gidilir?
Namangan’da uluslararası hizmet veren Namangam Havalimanı bulunmaktadır. Namangan Havalimanı’nın Yekaterinburg, Moskova Domodedovo, St. Petersburg, Taşkent, Yemelyanovo ve Nijniy Novgorod gibi şehirler ile bağlantısı bulunduğundan Namangan’a ulaşmak için birçok imkân mevcuttur.
Namangan’a Ne Zaman Gidilir?
Namangan’da sıcaklık seviyeleri oldukça çeşitlilik göstermektedir. Yıl boyunca nem oranına bağlı olarak hoş hissedilebilen hava, yazın çok sıcak kışın da soğuk olabilmektedir. Şehirde hem yağmur hem de kar olasılığı oldukça düşüktür. Namangan’da havanın en sıcak olduğu aylar haziran, temmuz ve ağustos aylarına rastlamaktadır. Sıcaklık ortalama olarak en yüksek 36 dereceye kadar yükselmektedir.
Namangan ziyareti için hava şartlarının en ılıman ve uygun olduğu dönemler nisan ayı ve haziran ayının başı ile ağustos ayının sonundan ekimi ayının sonuna kadar olarak değerlendirilmektedir.
Namangan’da Görülecek Yerler
1884 yılında valinin bahçesi olarak kurulmuş Merkez Park ve Anıtlar, Çarlık tarzındaki Rus kasaba sokaklarından geçilerek ulaşılan bir noktada yer almaktadır. Zorunlu olarak Lenin heykelleri ile donatılan park daha sonra Puşkin Parkı olarak yeniden adlandırılmıştır. Park, Özbek patriklerinin sıkça ağaçların gölgelerinde çay içtikleri ve satranç oynadıkları bir yerdir. Kuzeybatıda yer alan Meydan’da eyalet anıtları ve Lenin heykeli bulunmaktadır. Parkta aynı zamanda önemli arkeolojik bulgulara ev sahipliği yapan Namangan Doğa Tarihi Müzesi de yer almaktadır. Doğuda bulunan Uychi Caddesi, kalabalık çarşının bulunduğu merkeze kadar uzanmaktadır. Çarşıda bezemeli ahşaplar, şallar, el işi ürünlerin yanı sıra meyve ve sebze tezgâhları da bulunmaktadır.
Çarşının doğusunda Molla Kırgız Medresesi yer almaktadır. 1910 yılında yöre sakini bir pamuk fabrikası sahibi tarafından yaptırılan medrese, onarım gördükten sonra 1992 yılında tekrardan açılmıştır. Son yıllarda tekrardan kapatılmış olan Medrese, müze olarak yeniden açılmıştır.
Fergana dekorasyonunun çarpıcı bir örneği olan Khodjamni Kabri Türbesi, cephesindeki pişmiş topraktan oymaları ile dikkat çekmektedir. Şehrin en ünlü medresesi olan Türbe, yerel efsanelere göre Hoca Amin’in gömüldüğü yerdir. Yüzyıllarca Namangan’ın kültürel ve dini yaşam merkezi olan yapı, Ortaçağ başyapıtı olarak değerlendirilmektedir.
