Tebriz

Tarihiyle oldukça ihtişamlı ve gerilim dolu bir şehir olan Tebriz’in ismini tap-riz, termal rüzgâr, kelimesinin değişmesiyle aldığı söylenir. Şehrin efsanevi CennetBahçeleri’ne ev sahipliği yaptığı tahmin ediliyor. Fakat şehirde bulunan en eski tarihi belge Asur kralı 2. Sargon’un yazıtlarıdır. Şehir deprem bölgesinde olduğu için daha eski demir çağı dönemi yapıtlara ulaşmak mümkün olamamış ama son haliyle Tebriz’in Sasaniİmparatorluğu döneminde 3. ve 4. yüzyıllarda kurulduğu varsayılıyor. İmparatorluğun Emeviler tarafından yıkılmasıyla şehir Araplarınkontrolüne geçer ve 791yılındayaşananbüyükdeprem sonrası şehir tekrardan halife HarunReşid’in eşi Zübeyde tarafından inşa edilir.

İpekYolu’nun üzerinde olan şehir tarihi boyunca tüccarlara ev sahipliği yapmıştır. Tebriz, Gürcistan krallığının eline geçmiş daha sonra Moğolİstilası’nda yeniden el değiştirip İlhanlıların başkenti olmuştur. Bu dönemde de merkezi konumunu korumuş ve sırasıyla Karakoyunlu ve Akkoyunlu devletlerinin de başkenti olmuştur. 1501 yılında Şah İsmail şehri ele geçirir ve Safevi Devleti’nin başkenti yapar. Daha sonra ÇaldıranSavaşı’nda Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı Devleti’ne dâhil edilir. Bu süreç içerisinde Osmanlı ve Safevi taraflarınca el değiştirir ama tabiri yerindeyse değerinden bir şey kaybetmez. Sonrasında Kaçar Hanlığı tarafından krallık şehri olarak kabul edilir. 1780 yılında yaşanan büyük bir deprem sonucu 200.000 kişi hayatını kaybeder ve kent öncesinde yaşanan kıtlık ile beraber, hayalet şehre döner.

KaçarHanlığı döneminde tekrar toparlansa da kentin fakat İran topraklarının eski ihtişamı kalmamıştır. 19. yüzyıl boyunca Rusya bölgeyi rahatsız etmiştir. 1. Dünya Savaşı’nda yine işgal altında kalan kent sonrasında modern İran sınırları içerisinde yerini almıştır.

Şehir daima reform hareketlerinin ve devrimlerin başlangıç yeri olmuştur. 2002 yılı itibariyle yeni bir inşa sürecine giren Tebriz’de antik bir mezarlık bulunur, tahmini olarak 3800yıl öncesine dayandığı dile getirilir. Son olarak, BüyükTebriz Çarşısı 2010 yılında Dünya Mirası listesine girmiştir.

Azerbaycan Cumhuriyeti, bölgesel olarak Kuzey Azerbaycan ismiyle anılırken, İran topraklarındaki Azeri bölgesi GüneyAzerbaycan olarak adlandırılır. Güney Azerbaycan Doğu ve Batı Azerbaycan olarak iki ayrı İran eyaletidir. Tebriz DoğuAzerbaycaneyaletininbaşkentidir. KuruÇay vadisi, Eynali ve Sehend dağları arasında kalan bölgede kurulmuştur.

Tebriz Türkiye’den gidecek yolcular için gayet kolay bir rotadır. Van-Tebriz arası ulaşım imkânı sağlayan tren yolu oldukça kullanışlıdır ve havayolu seyahati ile birlikte düşünülebilir. İlk önce Van’a direk uçuş ve ardından Tebriz’e tren seyahati hem eğlenceli hem de fiyat olarak uygun bulunabilir. Bunun yanında havayolu şirketlerinin şehre direk uçuşları var. İlave olarak, otobüs yolculuğu ile Türkiye’den Tebriz’e ulaşmak da mümkün.

Tebriz’de yarı kurak karasal iklim hüküm sürer. Ocak aylarında ortalama soğuk -6 dereceyi bulurken, Temmuz ayında ise 33 derece ile sıcak ve sıkıcı bir hava kendini hissettirir. Tebriz en ideal, ferah hava şartlarını bahar aylarında yaşar. Yaz dönemini kuru ve yüksek sıcak ile geçiren şehir, kış aylarında yoğun kar ve keskin bir soğuk şehre hâkim olabilir. Kenti ziyaret etmek için ideal dönem sıcakların boğucu olmadığı bahar ayları olacaktır.

Tebriz’de otel ve misafirhane (mosaferkhaneh) adıyla hizmet eden yerlerde kalmanız mümkün. Bunun dışında bedava kamp mekânları bulmak da olası. Fiyatlar konusunda turistlere daha pahalı olmaması için, riyal fiyatlarını özel olarak Türk Lirası veya Dolar ile kıyaslayabilirsiniz. Genel olarak Firdevsi ve Amincaddeleri Misafirhanelerin bulunduğu ana bölgelerdir. GhodsHotel ve DaryaHotel, diğer yandan daha uygun fiyatlara Darya Misafirhanesi ve ParsMisafirhanesi tercihleriniz arasında olabilir.

Tebri'z'de görülmesi gereken diğer yerler: Ark-e-Alishah, Anayasa Binası, Babak Kalesi, İmamzadeh Hamzah Camisi, Demir Çağı Müzesi, Ghari Köprüsü, Saat Kulesi, Arg-e Ali-Shah, Golestan Parkı.

Tebriz içerisinde aracını tüm gün kiralayabilecek taksiciler bulabilirsiniz ve fiyatı 50-60 TL civarında olacaktır. Yolculuğunuzu daha keyifli hale getirmek için paylaşımlıtaksileri denemenizi öneririz. Böylece yerel halk ile diyalog kurmanıza imkan bulabilirsiniz. Şehirde metro ve otobüs kullanım imkanı olsa bile, en çok tercih edilen ulaşım şekli taksiler.

Tebriz’de bol miktarda kebap çeşidi bulunmaktadır. Bunun yanında geleneksel pilavları ve Abgousht denilen et güveç yemeği şehrin güzel lezzetleri arasında. KuftehTabrizi, diğer bir ifadeyle Tebriz köftesi oldukça popüler ve lezzetli bulabileceğiniz bir yemek. Chelowkababını mutlaka tadın sonrasında ise meşhur Qalyan’ı içebilirsiniz.

Popüler restoranlar

Haj Ali Chelo Kebab:Tarihi ve konum itibariyle mükemmel bir mekan olan Haj Ali’de chelo kebabın en iyisini yiyebileceğinizden emin olabilirsiniz fakat pahalı bir mekan olduğunu unutmayın.

Reyhan: Tebriz’de farklı çeşit kebaplar için uğranabilecek en iyi yer olduğu varsayılan Reyhan biraz pahalı olsa da doğru seçim olacaktır. Kebap olarak Koobideh, barg ve jujeh’i rahatlıkla deneyebilirsiniz.

Diğer restoranlar: Shahriar Restaurant, Hezardestan, Tooska, Tabriz Modern Restaurant, Baliq, Talar Bozorg Elgoli.

Bahşiş

Tebriz restoranlarında eğer siz vermezseniz ya da hesaba eklenmemişse, bahşiş verme zorunluluğu yoktur. Türk-Şark kültürüne yakın bir ağırlanma ve daha çok geleneksel bir masa düzeni göreceğinizi söylemek mümkün. Dolayısıyla, bahşiş sizin isteğinize kalacaktır.

Eğer masraf konusunda bir çekinceniz yoksa tercihiniz Tebriz’in halılarından yana olmalı. El işçiliğinde dünyanın en iyilerinden olan Tebriz halı ve kilimleri, şehrin onuru. Tebrizfıstığı, evinize götürmek için uygun bir yemiş. Tebriz’in takı ve mücevherciliği, diğer meşhur alanlarındandır, AmirBazar’dan kendinize veya sevdiklerinize altın takılar alabilirsiniz. Bazaar-é Tebriz denilen büyük Tebriz çarşısına mutlaka uğramalısınız, yerel ürünlerin en iyilerini bu büyük çarşıda bulabilirsiniz.

Tebriz’de gizli evpartileri dışında gece hayatı yoktur. Özellikle devrim sonrası İran’ın hiçbir şehrinde bar ve gece kulüplerine izin verilmemektedir, fakat kentin ev partileri oldukça meşhurdur.

Yalda Festivali – Yemek Festivali

Yılın en uzun ve karanlık gecesi anlamına gelen Shab-eChelleh diğer bir ismidir. 21 Aralıkta düzenlenen günde arkadaşlar ve aileler bir araya gelir, şiirler okunur ve geleneksel yemekler yenir. Karpuz, nar ve yemişler gibi bereketin sembolü olan yiyecekler bu günde tüketilir.

Sizdah Bedar – Eğlence ve Beraberlik Festivali

Bu günde insanlar zamanlarını dışarıda piknik yaparak geçirirler. Günün diğer bir adı da RuzeTabiat, DoğaGünü’dür.

Nevruz – Yeni Gün

Zerdüştlük ve eski İran kültürüyle ilişkili olan Nevruz kutlamaları günümüzde büyük bir coğrafyada kutlanmaktadır. 21 Mart tarihinde evler temizlenir ve ev için alışveriş yapılır, çiçekler alınır, akşam saatlerinde ateş yakılır ve üzerinden atlanır, baharın gelişi kutlanır.

UluslararasıÇizgiFilm ve KarikatürFestivali

Mayıs ayı içerisinde gerçekleştirilir ve tüm dünyadan karikatür sanatçıları şehirde ağırlanır.

İran’ın resmi hafta sonu Cuma’dır.

Yılbaşı (1 Ocak)

Devrim Yıldönümü (11 Şubat)

Hz. Fatemeh Zehra’nın Ölümü Yıldönümü (13 Mart)

Petrolün Millileştirilmesi (19 Mart)

Nevruz (4 Gün) (20 Mart)

İran İslam Cumhuriyeti Günü (31 Mart)

Doğa Günü (1 Nisan)

Hz. İmam Ali’nin Doğum Yıldönümü (21 Nisan)

İşçi Bayramı (1 Mayıs)

Hz. Peygamber’in Peygamber Oluşu (5 Mayıs)

Hz. Mehdi’nin Doğum Yıldönümü (22 Mayıs)

İmam Hümeyni’nin Ölüm Yıldönümü (3 Haziran)

15 Hordad Ayaklanması (4 Haziran)

Hz. Ali’nin Ölüm Yıldönümü (27 Haziran)

İmam Cafer’in Ölüm Yıldönümü (30 Temmuz)

Ghader-e Khom Bayramı (20 Eylül)

Tasooa (11 Ekim)

Aşure (12 Ekim)

Ramazan Bayramı*

Kurban Bayramı*

*Yanında tarih belirtilmeyen tatillerin günü, yıla göre değişmektedir.

Acil yardım: 115

Yangın: 125

Polis: 110

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının İran için vizeye ihtiyacı yoktur. 90 gün süreyle sadece pasaport ile seyahat etmek mümkün. Bunun yanında, İran’ın İsrail antipatisi bilinen bir durum, pasaportunuzda İsrail giriş çıkışına dair bir belge var ise sıkıntı çıkması muhtemel.

TEBRİZ BAŞKONSOLOSLUĞU

Adres: Kuye Vale Asr Khiyabani Forughi Falakai Homafar Kuçe-i Farhangian

No:8 TEBRIZ

Telefon: +98 41 3327 18 82

Faks: +98 41 3332 49 07

[email protected]

tebriz.bk.mfa.gov.tr

İran sınırları içerisinde yer alan Tebriz şehrinin para birimi İran Riyali’dir. 1 TL yaklaşık 10545 İran Riyali’dir.

İran’ın resmi dili Farsçadır. Bunun yanında özellikle Tebriz’de AzeriTürkçesi’yle her yerde karşılaşabilirsiniz zira bölge İran’ın Doğu Azerbaycan bölgesinde kalmaktadır. Tebriz’de az da olsa Ermenice ve Kürtçe duymak olasıdır.

İran (GMT +3:30) ile Türkiye (GMT +2) arasında 1:30 saat zaman farkı bulunur. Tebriz’in saati Türkiye’den 1:30 saat ileridedir.