Başka devletlere bağımlı olmalarına rağmen kendi kendilerini yönetebilen ülkeler özerk statüsünde yerlerdir. Dünyadan bu statüyü kazanmış ülkeleri derledik ve ilginizi çekeceğinizi düşündüğümüz on tanesini tanıttık. Bazılarının ismini muhtemelen ilk kez duyacaksınız, hatta içinde kadınların girmesinin yasak olduğu enteresan ülkeler bile var.
1- Katalonya
İspanya’nın kuzeydoğusunda, İber Yarımadası’nın kuzeyinde, Fransa ve Andorra ile çevrili olan özerk bir bölgedir. Ülke nüfusunun %16’sını oluşturan ve nüfusu 7 buçuk milyon olan Katalonya’nın resmi dilleri İspanyolca, Katalanca ve Arancadır. Okullarda eğitim çift dille yapılsa da, kamusal alanlarda ve resmi evraklarda geçerli olan dil yalnızca Katalancadır. Barcelona, Girona, Lleida ve Tarragona olmak üzere dört ile sahiptir.
İspanya’nın diğer 17 özerk bölgesinde de olduğu gibi, Katalonya’nın da kendine özgü bir dili, kültürü ve tarihi vardır. En büyük şehirlerinden birisi ve aynı zamanda da başkenti olan Barcelona, özellikle ünlü sanat eserlerine, çoğu UNESCO koruması altında olan tarihi ve mimari eserlere ev sahipliği yapması açısından önem taşır. En çok ziyaret edilen yeri, Gaudi imzalı La Sagrada Familia Kilisesidir.
2- Aosta Vadisi
Kuzeybatı İtalya’da özerk bir bölge olan Aosta Vadisi, diğer İtalyan özerk bölgeleri gibi illere ayrılmamış, tek bir il olarak kabul edilmiştir. Yüzölçümü bakımından İtalya’nın en küçük bölgesidir. Resmi dili İtalyanca olmasına karşın, Fransızca (Hatta çoğunlukla Fransızca) ve Arpitanca dilleri de konuşulur. Nüfusu 127 bini aşmıştır.
Aosta Vadisi, en çok kayakseverler tarafından ziyaret edilen turistik bir bölgedir. Özellikle 2050 metrelik rakımıyla Cervinia beldesi, aralık ayında başlayıp mayıs ortalarına kadar yamaçlarda kalan karları ile profesyonel kayakçıların en çok rağbet ettiği yerlerin başında gelir.
Spor amaçlı ziyaretlerin dışında, Aosta Vadisi’nin kültürel ve doğal güzelliklerini keşfetmek isteyenlerin en sevdiği yerlerden biri de Mont Blanc eteklerinde yer alan ve pitoresk bir şehir olan La Thuile’dir.
3- Mordovya
1 milyona yaklaşan nüfusu ile Mordovya, Rusya’ya bağlı özerk bir cumhuriyettir. En büyük şehri ve aynı zamanda başkenti olan Sarank, Mordovya’nın ekonomik ve kültürel bir merkezdir. Mordovya’da genel olarak Fin-Ogur ve Rusça konuşulmaktadır.
Büyük bir kısmı dağlık olan bölgede kayak sporu, kış turizminin temelini oluşturur. Ancak asıl geçim kaynağı endüstridir. Mordovya’da endüstri son derece gelişmiştir. Bir üniversiteye ve bir havaalanı santraline sahiptir.
4- Aynoroz
Yunancada Kutsal Dağ anlamına gelen Aynoroz, Yunanistan’ın en doğudaki yarımadasıdır. Oldukça dağlık bir bölge olan Aynoros’ta nüfusun çoğunu Rus Ortodoks rahipler oluşturur. Yunanistan’a bağlı olmasına karşın 20 kişiden oluşan küçük bir meclis tarafından yönetilir.
Dini bir topluluk olan Aynoroz’un nüfusunun tamamı erkektir. Dünyanın kadınların girmesi asak olan ilk ve tek bölgesidir.
1054 yılından bu yana Ortodoksların manevi bölgesi olan Athos Dağı, ortak bir mimari ile yapılan 20 adet manastırıyla UNESCO tarafından koruma altına alınarak, Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir.
5- Balear Adaları
İspanya’ya bağlı beş büyük (Mallorca, Minorca, İbiza, Cabrera ve Formentera) ve birkaç da küçük adadan oluşan özerk bir bölge olan Balear Adaları’nın 2600 senelik bir geçmişi olduğu bilinmektedir. Resmi dili İspanyolca ve Katalancadır. 1802 yılında yapılan bir anlaşmayla İspanya’ya bağlı bir eyalet haline gelen Balear Adaları, Batı Akdeniz’in ticari yönden son derece önemli bölgelerindendir.
Nüfusunun büyük bir çoğunluğu Mallorca’da yaşamaktadır. Nüfusun üçte biri ise başkent Palma’dadır.
6- Valon Bölgesi
Belçika’nın üç federal bölgesinden biri olan Valon Bölgesi Belçika’nın güneyinde yer alır ve toplam nüfusun yüzde otuz ikisini barındırır. Sarı bir zemin üzerine kırmızı bir horozdan oluşan amblemiyle dikkat çeken bölge sakinlerine Valonlar denmektedir. Resmi dili Fransızca ve Almancadır ancak 1990 yılından sonra Valonca da resmi dil statüsünü kazanmıştır.
Doğal güzellikleri ve sunduğu çeşitli aktivitelerle oldukça turistik bir bölge olan Valon Bölgesi, aynı zamanda müzeleri ve gece hayatıyla da dikkat çekiyor. Öyle ki, neredeyse her gün bir karnavala şahit olmak mümkün.
7- Korsika
Fransa’ya bağlı bir ada olan Korsika, Sardinya Adası’nın kuzeyindedir ve adadan Bonifacio Boğazı ile ayrılır. Nüfusu üç yüz binin üzerinde olan Korsika’nın resmi dil Fransızca ve Korsikacadır.
200’den fazla plaja sahip olan adada, ender bulunan binlerce bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapan bir de doğal park mevcuttur. Korsika Bölgesel Doğal Parkı, UNESCO Dünya Miras Listesi’nde bulunan Scandola Doğal Rezervi’ni ve Porto Körfezi’ni içinde barındırır.
Korsika’nın ekonomisini büyük oranda turizm oluşturur. Akdeniz iklimini en güzel yaşatan yerlerden biri olarak her zaman turistlerin ilgi odağı olmuştur.
8- Sardinya
Sicilya’dan sonra en büyük Akdeniz adası olan Sardinya İtalya’ya bağlı bir bölgedir ve nüfusu bir buçuk milyonun üzerindedir. 1948 Anayasası ile birlikte kısmi bölgesel özerklik verilen 20 bölgeden biri olan Sardinya, Cagliari, Güney Sardinya, Nuoro, Oristano ve Sassari olmak üzere beş ile bölünmüştür. Bölgenin genelinde Sarduca ve Katalancanın bir lehçesi olan Algeroca konuşulmaktadır.
Aynı zamanda başkent olan Cagliari, Sardinya’nın en turistik yeri olarak öne çıkıyor. Bölgedeki havaalanı da bunun en büyük nedenlerinden biri. Doğal güzellikleri ile ün yapmış olan Sardinya adasında su sporları turistler arasında oldukça revaçta. Geleneksel bir spor olan Sardinya güreşi müsabakaları ise adanın en önemli faaliyetleri arasında yer alıyor.
9- Kuzey İrlanda
Adından da anlaşılacağı gibi İrlanda’nın kuzeyinde yer alır ve Birleşik Krallık’a bağlıdır. Başkenti üç yüz elli bin nüfuslu Belfast olan Kuzey İrlanda’nın nüfusu da bir milyon sekiz yüz bindir. İrlandaca konuşan güney kesimin aksine, Kuzey İrlanda’nın resmi dili İngilizcedir.
Ülkede iki önemli göl bulunmaktadır; biri Büyük Britanya’nın en büyük tatlı su kaynağı olan Lough Neagh, diğeri de Lough Erne’dir. Genellikle ılıman bir iklime sahiptir.
Halk Protestanlar ve Katolikler olarak ikiye ayrılmıştır ve aralarındaki çatışmalar nedeniyle mahallelerin arası duvarlarla örülmeye başlamıştır. Bu duvarları, iç çatışmayı yansıtan üç binin üzerinde graffiti süslemektedir.
Ek bilgi: Game of Thrones dizisi Kuzey İrlanda’da çekilmiştir.
10- Azor Adaları
Portekiz’e bağlı bir takımada topluluğudur. Toplam 600 kilometrelik bir alana yayılarn ve üç kümeden oluşan takımadaların isimleri şu şekildedir: Güneydoğuda Sao Miguel ve Santa Maria; merkezde Fayal, Pico, Sao Jorge, Graciosa ve Terceira; kuzeybatıda Flores ve Corvo.
Tropik karaktere sahip adalar olmalarına karşın, Azor Adaları’nın plajları yerine kültürel ve sportif aktiviteleri öne çıkmıştır ancak sıcak su akıntıları sayesinde oldukça ılık bir suya sahip olan denizleri yüzmek ya da dalmak için idealdir.
Ulaşımı biraz meşakkatli olması nedeniyle çok rağbet görmeyen Azor Adaları’nda balina izleme turları da düzenlenmektedir.
