Tüm Çeşitleriyle İtalyan Kahvesi ve Kültürü

Bundan 7 yıl önce ilk kez Roma'ya gittiğimde, İspanyol Merdivenleri'nde oturmuş İtalyan arkadaşım Diego'nun “Ama bu şehirde Starbucks bile yok!” isyanını dinlerken ona biraz da olsa katıldığımı ve şaşırdığımı anımsıyorum. Nasıl olurdu da koskoca Roma'da bir Starbucks olmazdı, hem de İstanbul'da neredeyse her sokak başında varken? Sonradan, İtalya'yı gezerken ve İtalyan kültürünü iyice öğrenip onu benimseyince şaşkınlığım geçti gitti. İtalyanların Starbucks'a ihtiyaçları yoktu ki… Enfes kahveleri ve kahve içme kültürleriyle onlar zaten bu işin öncüsü ve ustalarıydılar.

İtalyanlar kahveyi bizler ve Amerikalılar gibi yavaş yavaş, saatlerce oturarak, bir şeyler okuyup ederek içmiyorlar. Burada olduğu gibi kahveler kocaman bardaklarda, kupalarda ve yüksek fiyatlarla da sunulmuyor. Aksine, gözlemlediğim kadarıyla İtalya'da kahveler minik bardaklarda, hızlı, çoğunlukla ayakta, yemek sonrası ya da iş arasında tüketilen bir tür cankurtaran görevi görüyorlar.

Çeşit bol, fiyat uygun, kokusu ve görüntüsü cazip… E daha ne olsun, değil mi?

Gelin İtalya'daki kahveleri masaya yatıralım…

CAPPUCCINO

İtalya deyince herkesin aklına gelen ilk kahve ismi “cappuccino” olur herhalde. Cappuccino'nun kelime anlamı “küçük başlık” demekmiş ve espresso, süt ve kremadan oluşan sevimli tadın bu ismi alması 16. yüzyıla, açık kahverengi renkte cübbe giyen Capuchin rahiplerine dayanıyormuş. Bir başka rivayete göre ise yine bir Capuchin rahibi olan Marco d'Aviano bu kahveyi icat etmiş. Kesin olan tek şey ise kahvenin aromatik tadı ve kokusundaki albeni. Bir de söylemesi çok eğlenceli, değil mi?


Tipik bir turist olarak cappuccino'mu gece yudumluyorum!

İtalya'da öğrendiğim bir -garip ama- gerçek şey de İtalyanların cappuccino'yu sadece sabah saatlerinde içtikleri olmuştu. Öğlen yemeğinden sonra cappuccino içen birini görürseniz bu kesinlikle turisttir diyor İtalyanlar.

ESPRESSO

Espresso ya da İtalyanların deyimiyle (sadece) caffe; İtalya'nın en fazla tüketilen, en gözde ve en ucuz kahvesi. Yolunuz ilk kez İtalya'ya düşerse ve espresso ile de daha önceden bir tanışıklığınız yoksa (ki bunun için gerçekten bir “kahvesezmez” olmanız gerekli, o zaman da bu yazıyı okuyor olamazsınız, demek ki daha önce en az bir kez espresso içtiniz, tebrikler!) kahvenin miktarı sizi şaşırtabilir. Bir iki yudumda bu acı kahveyi bitirdiğinizde hayal kırıklığı içinde “Bu kadar mıydı?” diyebilirsiniz.


Bir fincan espressonun kaç yıl hatırı var acaba?

AMERICANO


Piazza del Popolo yakınlarında bir yerde kahvemi içiyorum, cennetteyim.

İşte benim en sevdiğim kahve türü; espressoya sıcak su katılarak yapılan güzelim Americano! Normal İtalyan sunumunun aksine Americano biraz daha büyük bardaklarda servis edilir. Amerikan kahve tarzı ile İtalyan kahvesinin karışımı, bir orta yol bulma çabası ki bence çok başarılı.

Türkiye'de inanılmaz yüksek fiyatlar ödediğimiz bu leziz tat için İtalya'da en turistik yerde bile 4 Euro'dan fazla para ödemezsiniz, ağzınızda kalan o hafif acımsı tadın orijinalliği de cabası.

LATTE

İşte bir İtalyan klasiği daha; Latte. Latte, İtalyancada süt anlamına gelen bir kelime. O yüzden sipariş verirken başına “caffe” getirmeyi unutmayın, yoksa içinde kahve olmayan bir uzun bardak süt ile yetinmek zorunda kalabilirsiniz!

MACCHIATO

Espresso çok mu sert geldi? Caffe Latte de fazla mı yumuşak? O zaman size bir bardak macchiato verelim. Espressonun üzerinde cappuccino köpüğü olsun, ağzınızın tadı bozulmasın.

SHAKERATO

İşte bir ilginç isimli kahve daha; shakerato. Bu içecek de caffe latte gibi uzun bardakta sunuluyor. İçinde espresso, buz, biraz süt ve şeker var. Shakerda iyice karıştırdıktan sonra üzerine köpük de eklediniz mi, oldu bu iş.

RISTRETTO (STRETTO)

Ristretto, espresso'nun biraz daha az suyla yapılmış hali. Kahve yoğunluğu ve tadı had safhadadır. Sert kahveseverlerin cenneti, İtalyanların sabah uyanabilme sebebidir.

CORRETTO

Kelime anlamı olarak doğru (correct) anlamına gelen bu kahveye göre diğer tüm kahveler bir yerlerde yanlış bir şeyler mi yapıyorlar acaba?

Espressonun likör ile sunulan bu hali, öğleden sonraları için uygun bir seçenek.

DOPPIO

Double espresso'nun kısa söylenişi; caffe doppio. Tek bir espresso shot ile yetinemeyenler için…

FREDDO

Caffe espresso'nun soğutulmuş hali. Yunanların enfes soğuk kahvesi Frappe ile bir akrabalığı var mı, araları nasıldır bilemiyorum. Yazın denemek gerek…

GRANITA

Sıcak yaz günlerinin ferahlatıcı kahvesi granita’nın doğum yeri Sicilya. Bir nevi “aromalı buz” olan bu içecek, bazen hem kaşıkla hem de pipetle sunulur.


Sırf bunun için bile Sicilya'ya gidilir!

Kahve sevmeyen bir insan bile sanırım bir süre İtalya'da yaşasa kolaylıkla kahvekoliğe dönüşebilir. Aynısı şeker makarna, pizza ve dondurma için de geçerli ama onlar da başka bir yazının konusu olsun…

Bu yazıyı arkadaşım Diego'ya da yollasam iyi olacak galiba!

Afiyetle…