Türkiye'deki “Sakin” Şehirler: Cittaslow

İtalya'da doğan ve günümüzde 30'a yakın ülkeden üyesi bulunan Cittaslow (sakin şehir) ağında ülkemizden 9 üye bulunuyor (http://cittaslowturkiye.org).

1999 yılında İtalya'da kurulan bu topluluğun amacı metropollerin boğuculuğuna inat, geleneksel yaşam biçimlerini ısrarla korumaktır. Buralarda hız değil, ham bir yavaşlık ve sukünet hakim...

Her şey 1980'li yıllarda İtalya'da başladı. Fast Food restoranların yaygınlaşmasına karşı çıkan bir grup insan, yerel yiyeceklerin önemini vurgulayan "Slow Food" hareketine hayat verdi. Ardından bu yavaşlama şehirlere de yansıdı ve "Cittaslow" yani sakin şehirler doğdu. İlk sakin şehir İtalya'daki Chianti oldu. Ardından Cittaslow zamanla uluslararası bir saygınlık kazanarak giderek artan büyük bir sivil harekete dönüştü. Sembolü ise doğanın en yavaş canlılarından olan salyangoz oldu.

Cittaslow birliği birçok kriteri değerlendirerek üye kabul ediyor. Üye olan şehirlerin başlıca özellikleri şöyle sıralanabilir :

  • Nüfusun 50.000'den az olması
  • Geleneksel mimarinin korunması ve eserlerin restore edilmesi
  • Taşıt trafiğinin azaltılması ve yayalaştırmaya önem verilmesi
  • Fast food yerine yerel ürünlerin ön plana çıkarılması
  • Organik tarımın desteklenmesi
  • Gürültü ve havakirliliğine karşı önlemler alınmış olmalı

Daha çok Doğu Avrupa'dan başvuru alan bu özel birliğe son yıllarda Türkiye'den de yoğun talep var. En son Şanlıurfa'nın Halfeti ilçesi "Sakin Şehir" unvanını aldı. Böylece Türkiye'deki toplam sakin şehir sayısı 9 oldu. Diğerleri; Akyaka, Gökçeada, Halfeti, Perşembe, Seferihisar, Taraklı, Vize, Yalvaç, Yenipazar

Ben şimdiye kadar 9 sakin şehrin 4 tanesini gezebilmişim. Bu sakin şehirler ile ilgili yazılarımı blogta bulabilirsiniz (http://hayatgezinceguzell.blogspot.com.tr/2014/01/turkiyedeki-sakin-sehirler-cittaslow.html), henüz yazılmamış olanlar da çok yakında...

Seferihisar:

İzmir'in Seferihisar ilçesi Türkiye'deki ilk sakin şehir. Önemli bir turizm merkezi olmasına ragmen, yerel değerlerini ve geneneksel kıyı yerleşimini koruyarak bir cazibe merkezine dönüştü. Özellikle Sığacık mahallesi ile ünlüdür.

Gökçeada:

Türkiye'nin en büyük adası olan Gökçeada, tam bir sessizlik limanı, yani şimdilik (!) Henüz keşfedilmemiş geniş plajları ve tarihi taş evleri ile ünlü olan Gökçeada, aynı zamanda Türkiye'nin en batı ucu. Son yıllarda organik tarım projeleri ile dikkat çekiyor. Sualtı güzellikleriyle de önemli bir dalış merkezi olmaya aday.

Akyaka:

Muğla iline bağlı bir belde olan Akyaka, mavi yolculukların en önemli uğrak noktalarından biridir. Yakın zamana kadar bir balıkçı köyü olan Akyaka, içinden geçen Azmak Nehri ile önemli bir cazibe merkezi haline gelmiş. Azmak çayında yapılan tekne turlarının keyfi inanılmaz!

Taraklı:

Sakarya'nın Taraklı ilçesi başarıyla koruduğu mimari dokusuyla göz dolduruyor. Eski konaklar, camiler, dar sokaklar size geçmişe yolculuğa çıkaracak boyutta. Açıkçası burası hakkında bir bilgim yoktu Cittaslow haraketini incelerken öğrendim Taraklı'nın varlığını ve hemen listeme ekliyorum, en kısa zamanda görülmeli...

Yenipazar:

Aydın'ın en küçük ilçelerinden biri Yenipazar. Antik Karia bölgesinde yer almasından dolayı da zengin arkeolojik kalıntılar barındırıyor.

Yalvaç:

Isparta'nın bir ilçesi olan Yalvaç, doğal güzellikler açısından Türkiye'nin en şanslı yerlerinden biridir. Tarihte birçok medeniyete ev sahipliği yağmış olan kent, tarihi mahalle fırınları ve yemek kültürüyle de öne çıkmaktadır.

Vize:

Kırklareli'nin Vize ilçesi, ormanları, şelaleleri, gölleri ve Karadeniz sahiliyle tam bir cennet. İlçede son yıllarda yemek kültürü üzerine büyük projeler yapılıyor. İstanbul'a yakın olduğundan gezi programına alınabilir.

Perşembe:

Ordu'nun şirin ilçesi Perşembe'nin bir tarafında yeşilin her tonunu görebileceğiniz ormanlar yer alırken, diğer tarafında da masmavi denizi bulabilirsiniz. Bisiklet parkurları ve yürüyüş yolalrı ile ilçeyi keşfedebilirsiniz. Tabi oraya kadar gitmişken balık yemeyi de ihmal etmeyin. Perşembe'yi görme fırsatım oldu, balığının yanı sıra pideleri de çok güzel.

Halfeti:

Türkiye'nin en yeni sakin şehirlerinden Halfeti. En son Antep-Urfa gezimiz sırasında gezme şansım oldu, gerçekten çok etkileyici bir yer. Fırat Nehri kıyısında bulunan Halfeti çok sayıda tarihi eser barındırıyor. Birecik Barajı'nın yapımı sonrası baraj suları altında kalmış olan Savaşan Köyü'nü ve Rumkale'yi gezmek için tekne turlarından faydalanabilirsiniz. Özellikle Halfeti'deki sivil mimari örnekleri çok çekici.

Şavşat: 

Türkiye'nin en yeni sakin şehri Şavşat, Artvin sınırları içinde. Yeşilin coştuğu bu bölge gerçekten hayranlık uyandırıyor. Gerek kırsal alanı gerekse kent merkeziyle büyüleyen ilçe mutlaka bir ziyareti hakediyor. 

 

Gülçin Kaymak Sağkol

Yazar Hakkında

Gülçin Kaymak Sağkol

Her fırsatta gezmek için fırsat kollayan, her yeri merak eden bendeniz gezip gördüğüm yerleri sizlerle paylaşmak için yazıyıyorum. Detaylı bilgileri bloğumda bulabilirsiniz...