Afyonkarahisar

Afyonkarahisar, (halk arasındaki adıyla Afyon) Batı Anadolu ile İç Anadolu Bölgelerini birleştiren yüksek alanın güney parçasını oluşturan bir ildir. Türkiye’nin “Termal Başkenti”, aynı zamanda da mermercilik ve gıda sektöründe yurtdışında isim yapmış marka şehirlerinden biridir. Eski adı Afyon olan şehir, 2005’te Afyonkarahisar adını almıştır.

Afyonkarahisar’ın tarihteki adı Karahisâr-ı Sâhib'dir. Karahisar adı, şehrin ortasında yükselen koyu renkli volkanik kayaların rengindenve üstünde bulunan hisardan gelmektedir. Sâhib adı ise Anadolu Selçukluları’nın son devirlerinde yaşayan ve Moğol istilası sırasında buraya gelen Sahip Ata Fahrettin Ali’nin unvanından gelir. Bugün kullanılan Afyon adı, bölgede eskiden beri çok büyük bir alanda üretilen haşhaş ekimine dayanmaktadır.

Afyonkarahisar’ın tarihi MÖ 3000 yılına kadar uzanmaktadır. MÖ 2000’in ilk dönemlerinde Hattiler'in egemenliğindeki kent, MÖ 2000 yılının ortalarında Hititler'in hâkimiyetine geçmiştir. Hitit devleti yıkılınca, MÖ 1000 yıllarında bu kez Frigler'in egemenliği altına girmiştir. Frigler döneminde kalenin içine “Akronium” adı verilmiş, bu isim daha sonra şehir için de kullanılmaya başlanmıştır. MÖ 6. yüzyılın sonlarına doğru kenti Persler ele geçirmiştir. Ancak Pers egemenliği de, MÖ 333 yılında Makedon Kralı III. Aleksandros'la yapılan İssos Savaşı'nda alınan yenilgiyle bitmiştir. MÖ 30 yıllarından itibaren yerleşimin de içinde olduğu bölge, bu kez Roma İmparatorluğu’nun hâkimiyetine geçmiştir.

Romalılar döneminde, kent “Akroenos” adını almıştır. Roma İmparatorluğu, MS 395 yılında bölününce, kent Bizans İmparatorluğu topraklarında kalmış ve bu kez "Akronion" adını almıştır. 12. yüzyıl sonlarına doğru da, Türk egemenliğine altına girmiştir. 1275 yılında Afyonkarahisar'ın başkent olduğu Sâhib Ataoğulları Beyliği kurulmuş, 1341 yılında Germiyanoğulları Beyliği topraklarına katılmış ve 1390’da Osmanlı egemenliğine geçmiştir. 1402 Ankara Savaşı sonucunda yeniden Germiyanoğulları'nın eline geçse de, 2. Yakup Bey'in vasiyeti üzerine 1429’da yeniden Osmanlı egemenliğine katılmıştır.

Osmanlı döneminde, önceleri “Karahisar-ı Devle”, “Karahisar” ve “Karahisar-ı Sahib” adıyla sancak merkezi olarak anılan kent, 1684 yılındaki belgelerde “Afyonkarahisar” adıyla anılmaya başlamıştır. 1833’te Kavalalı İbrahim Paşa tarafından ele geçirilen kent, aynı yıl tekrar Osmanlı egemenliğine geçmiştir.

Başkomutanlık Meydan Savaşı, Afyonkarahisar'da yapılmıştır. Büyük Taarruz’dan bir gün sonra 27 Ağustos 1922 günü, Türk orduları Afyonkarahisar'a girmiş, bundan sonra Başkomutanlık ve Garp Cephesi Karargâhı Afyonkarahisar'a taşınmış ve şehir karargâh olarak kullanılmıştır. Atatürk, 28 Ağustos 1922 günü Afyonkarahisar'daki karargâhına gelmiş, büyük zafere kadar da çalışmalarını buradan idare etmiştir.

2005 yılı itibariyle büyüklü küçüklü 356 mermer işletmesinin faaliyet gösterdiği Afyonkarahisar'da, zengin ve kaliteli mermer yataklarının işletilmesi ve işlenmesi, sektörün büyük bir hızla gelişmesini sağlamıştır. Ancak Afyonkarahisar’da gıda sektörü de çok gelişmiştir. Kaymaklı kadayıf, Afyon lokumu ve sucuğu hem iç hem de dış piyasalarda büyük ilgi görmektedir. Buna karşın, Afyonkarahisar konumuna ve nüfusuna oranla çevresindeki illerden daha az sanayileşmiştir.

Öte yandan, Ömer-Gecek, Hüdai, Heybeli ve Gazlıgöl termal alanları, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Termal Turizm Alanı olarak ilan edilmiştir. Bu kapsamda, son yıllarda termal turizme yönelik olarak özel sektör tarafından birçok otel ve konaklama tesisi yapılmış ve hizmete girmiştir.

Afyonkarahisar, Ege Bölgesi’nin İç Batı Anadolu bölümünde yer almaktadır. Kuzeyde Eskişehir, kuzeybatıda Kütahya, doğuda Konya, batıda Uşak, güneyde Burdur, güneydoğuda Isparta ve güneybatıda Denizli illeri ile komşudur. Afyonkarahisar’ın deniz seviyesinden yüksekliği 1.021 metre, yüzölçümü ise 13.927 kilometrekaredir.

Afyonkarahisar, Anadolu’da kuzeyi güneye, batıyı da doğuya bağlayan doğal bir kavşak noktası konumundadır. Sadece büyük şehirlerden değil, Türkiye’nin dört bir yanından Afyonkarahisar’a otobüs seferi bulunmaktadır. Eğer özel aracınızla gidecekseniz, İstanbul’dan Bilecik, Eskişehir, Kütahya yolunu takip ederek; Ankara’dan gidecekler, Polatlı, Sivrihisar yoluyla, İzmir’den gidecekler ise Uşak üzerinden Afyonkarahisar’a ulaşabilirler.

Afyonkarahisar’la bazı merkezlerin uzaklığı şöyle:

* İstanbul-Afyonkarahisar: 461 km

* İzmir-Afyonkarahisar: 328 km

* Ankara-Afyonkarahisar: 257 km

* Bursa-Afyonkarahisar: 289 km

* Zonguldak-Afyonkarahisar: 525 km

* Rize-Afyonkarahisar: 1116 km

Afyonkarahisar'a demiryoluyla da ulaşım mümkündür ve oldukça keyiflidir. İl merkezi, Türkiye’nin dört ayrı demiryolu hattının birleştiği noktada bulunan tek il merkezidir. Demiryolu ulaşımı açısından oldukça şanslı bir il olan Afyonkarahisar Garı’ndan, günde ortalama 18 tren geçmektedir.

Bu demiryollarından biri Konya üzerinden Adana'ya, dolayısıyla Akdeniz'e ulaşır. Bir diğeri Kütahya üzerinden İç Anadolu ve Marmara'ya gider. Batıya yönelik iki hattan biri olan Uşak, Manisa üzerinden İzmir'in Basmahane garına ulaşır. İkinci hat ise Aydın'a uğrayıp, İzmir Alsancak istasyonuna girer.

Türkiye'nin en büyük, NATO’nun da 2. büyük askeri havaalanına sahip olan Afyonkarahisar’ın, sivil amaçlı kullanılan hava alanı yoktur. Ancak, 2012’de Kütahya’da açılan Zafer Havalimanı; Kütahya, Afyonkarahisar ve Uşak illerine hizmet veren Türkiye'nin ilk bölgesel havalimanıdır ve Afyonkarahisar’a çok yakındır. Afyon uçuşlarının da yapıldığı bu havalimanı ile Afyonkarahisar’ın arası 60 km’dir ve servislerle şehir merkezine kolayca ulaşmak mümkündür.

Afyonkarahisar denizlere uzak ve etrafı dağlarla çevrili olduğu için, şehirde genellikle karasal iklim hüküm sürmektedir. Bununla beraber geçiş bölgesi özelliklerini de gösterir. Kışları karlı ve soğuk, yazları sıcak ve kurak geçer. En kurak dönem ağustos, en çok yağış alan aylar ise nisan ve mayıstır.

Yağmur sık ve sağanak şeklinde yağar. Kışın bol kar yağar. Yılın 4-5 ayı tamamen güneşli, geri alan aylar ise bulutlu geçer. Yıllık yağışın yüzde 16’sı yazın yağar. Yıllık yağış miktarı 410-478 metreküptür. Sıcaklık ocak ayında -20 derecenin altına düşer. Temmuzda ise sıcaklık 30 derecenin üstüne çıkar.

Afyonkarahisar, termal turizmin ülkemizdeki en önemli merkezlerinden biridir. Hem şehir merkezinde, hem de termal bölgelerinde 4-5 yıldızlı kaliteli hizmet sunan çok sayıda otel bulunmaktadır. Ayrıca, kalabalık aileler ve gruplar için daha ekonomik alternatifler sunan apart oteller de mevcuttur. Şehir otellerine baktığınızda daha çok termal oteller ile karşılaşırsınız. May Termal Resort, Safran Termal, Korel Termal Resort Clinic, İkbal Termal Hotel & SPA, Afyon Oruçoğlu Termal, Grand Özgül Termal ve NG Afyon Wellness & Convention bölgedeki başlıca termal otellerdir. Bunun dışında Gazlıgöl mevkinde bulunan Royal Termal, Gazlıgöl Grand Sönmez Apart Otel ve merkezde bulunan Afyon Konak Pansiyon, MCG Çakmak Termal Otel tercih edilen oteller arasındadır. Afyon'a 30 km mesafedeki İhsaniye ilçesinde bulunan Başaranlar Termal Otel, Elif Termal, Güngörler Termal, Ceylan Termal Sağlıklı Yaşam Köyü doğanın içindeki huzurlu konaklama tesisleridir. Afyon seyahatinizde, tatilinizi geçirmek istediğiniz konsepte göre merkezde ya da Çay, İhsaniye ve Sandıklı ilçesindeki yüksek standartlardaki tesislerde konaklayabilirsiniz. 

Sayısız medeniyete ev sahipliği yapmış olan Afyon’da, termal merkezleri ve kaplıca tesislerinin yanı sıra, çok sayıda tarihi yapı, müzeler ve görülmeye değer doğal güzellikler bulunmaktadır. Çıkarılan mermerleri ile ünlü Afyon'da, şehrin tarihi ve kültürel zenginliklerinin yanı sıra birbirinden güzel yöresel yemeklerini de tadacaksınız. Volkanik kayaların üzerine kurulan şehirde pek çok antik kent kalıntısının yanı sıra peri bacaları görüntüleri seyahatinize eşlik edecek. Termal suların tadını çıkarırken Afyon'un eşsiz güzelliklerine hayran kalacaksınız.

Afyon Gezilecek Yerler

Afyon'da tarihi ve kültürel açıdan zengin şehir merkezinde Selçuklular'dan kalan en eski ahşap direkli cami olan Ulu Cami, Hz. Mevlana'nın neslinden gelen Sultan Divani'nin Mevlevihanesi, sarp kayalıkların üzerindeki Afyon Kalesi ile şehrin kültürel tarihinin yansıması olan Arkeoloji Müzesi mutlaka gezilmesi gereken yerlerdir. Afyon ilinin tabiat harikaları arasında bulunan İscehisar Peri Bacaları, Afyon Kaplıcaları ve Frig Vadisi ise adeta keşfedilmek için bekliyor. Afyon deyince ilk aklımıza gelen tarihi olay kuşkusuz Kocatepe'de gerçekleşen Büyük Taarruz'dur. Afyon'a kadar gitmişken Büyük Taarruz Şehitliği ve Atatürk Anıtı da ziyaret edilmesi gereken yerler arasındadır. Adını andığımız bu yerler ile ilgili detaylı bilgiyi yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Afyon’da şehir içi ulaşım oldukça gelişmiştir. Sadece şehrin ilçelerine değil, şehir dışındaki termal merkezlerine de otogardan kalkan otobüs ve minibüslerle ulaşmak mümkündür. Afyon'u sarıp sarmalayan bu şehir içi ulaşım ağı, 362 adet minibüs ve 96 adet otobüsten oluşur. Bu otobüsler 9 ayrı bölgeye hizmet veren hatlardan oluşur. Özdilek, Uydukent, ANS, Sahipata, Ataköy, Fatih, Eşrefpaşa, Çavuşbaş, Organize Sanayi bölgelerine giden 14 ayrı grupta otobüs mevcuttur. Son dönemlerde başlatılan uygulama ile kent otogarı ile şehir merkezi arasında 3 hat gece servisi yapmaktadır. 00.00 ile 07.00 arasında hizmet veren bu hatlar ANS kampüsü, şehir merkezi ve adliyeye servis yapar. 

Oldukça zengin bir yemek kültürüne sahip olan Afyonkarahisar mutfağında, yöresel yemekler ön plandadır. Özellikle hamur işleri, haşhaşlı ve ete dayalı yiyeceklerle dikkati çeken Afyon mutfağı kaymak, lokum ve sucuk gibi kendi üretimine dayanan birçok çeşitliliği de içinde barındırır. Yörede sadece patlıcandan yapılan 22 çeşit yemek tespit edilmiştir. Çullama köfte, ilibada dolması, Göce köftesi, keşkek, arabaşı, ağzıaçık, bükme, haşhaşlı börek, nuska hamuraşı, sakala çarpan, peksimet, ak pide, haşhaşlı pide, Özbek pilavı, patlıcan böreği, yanı yarma, nohutlu patlıcan, kavurmalı patlıcan kebabı ve paçık bu zengin mutfağın en bilinen örnekleridir.

Afyon’da 1850’li yıllardan bu yana hizmet veren tarihi lokanta olan Aşçı Bacaksız, sadece kuzu tandır ve kaymaklı ekmek kadayıfı servisi yapılıyor. 150 yılı aşkın süredir aynı mekanda aynı menüyü sunuyor. Ancak öğlen saat 15.00’ten sonra giderseniz, eliniz boş dönebilirsiniz. Çünkü lokanta o saatlerde kapanmaktadır. İkbal Lokantası ise Afyon’un 90 yıllık lezzet duraklarından biri olan lokantanın Afyon çıkışındaki değil, merkezdeki yerine uğramanızda yarar var. Leziz et yemeklerinin yanı sıra patlıcanlı böreğinin de tadına bakmayı ihmal etmeyin. Burada ünlü Afyon sucuğunu tadabilir, hatta satın alabilirsiniz. Nur Lokantası Afyon’da ilk akla gelen lezzetlerden biri olan “kaymaklı ekmek kadayıfı” ile meşhurdur, Bu tatlının ilk adresi de Nur Lokantası’dır. Bu lokantada sunulan kaymaklar tamamen doğal beslenen mandaların sütünden yapılıyor. Altınay Lokum da Afyon lokumlarının merkez adresi niteliğindedir. 1800’lerin sonundan bugüne kadar şekerlemecilikle uğraşan bir aileye ait olan işletmenin ünü, kaymaklı lokumlarının patentini de aldığı için Türkiye sınırlarını aşmış durumda.

Yiyeceklerin yanında Afyon’un bir başka zenginliği de mermerdir. Dünyaca ünlü mermer yataklarına sahip şehirdeki dükkânlardan, mermerden yapılmış büro malzemeleri, satranç takımları, abajur, aplik, saksı, vazo, şekerlik, fincan, likör takımları ve çerçeve gibi hediyelik eşyalar alabilirsiniz. Semt pazarından ekşimen, haşhaş otu, ebe gümeci, ısırgan gibi pek çok ot çeşidi alabilirsiniz. Tadabileceğiniz en lezzetli sucuklar ise Afyon kasapları tarafından yapılır. Ahmet İpek Sucukları kentte bilinen en güzel sucuklar arasındadır. Bunun haricinde çarşıdan lokum, kaymak, haşhaş almak isteyebilirsiniz. İscehisar'dan mermer biblolar, satranç takımları, Sandıklı'dan bakır süs eşyaları, kızılcık reçeli, patatesli ev ekmeği, Dazkırı ilçesinden ipek kilimler, kökboyalı dokumalar alabilirsiniz. Geleneksel motiflerin hakim olduğu keçecilik, kuyumculuk, at arabacılığı, demircilik, bakırcılık, yemenicilik, mermercilik, kilimcilik, hasır işçiliği yaygın olarak yapılan el sanatlarıdır. Afyonkarahisar'da alışveriş yapmak isterseniz şehrin iki alışveriş merkezi mevcut. Afium Avm&Outlet ve Park Afyon içerisindeki mağazalarda pek çok farklı markanın ürünlerini bulabilirsiniz. Toplamda 160 mağazadan oluşan Park Afyon, eski otobüs terminali arazine inşa edilmiştir. Tekstil markalarının yanı sıra, teknoloji marketleri, süpermarket ve eğlence merkezleri de içerir. Şehrin merkezindeki alışveriş merkezlerine ulaşım oldukça kolay.

Afyon’da hava karardıktan sonra hem otellerin restoran-barlarında, hem de merkezdeki pub’larda ve disko-barlarda eğlenebilirsiniz. Özellikle üniversite açıldıktan sonra bu tip mekanların ve kafelerin arttığı belirtiliyor. En popüler mekân ise bir alışveriş merkezinin içinde bulunan Castel Disko Club Bar'dır.   Afyon kent merkezinde bulunan lüks bir otelin eğlence mekanı olan Ng Güral Afyon Wellness & Convention da gece hayatı için tercih edilen yerlerin başında geliyor. Sandıklı ilçesinde bulunan Gürses Disco & Bar, Afyon kent merkezindeki AQUA Pool Bar ve Bahcem Efes Pub Afyon'un eğlence mekânlarından bazılarıdır. Afyonkarahisar'da bulunan Afium Alışveriş ve Eğlence Merkezi ise daha çok ailelerin tercih ettiği bir tesistir. Afium'da sinemaya gidebilir veya yılın bellirli dönemleri festivaller, kutlamalar, sergilerden oluşan pek çok etkinlik düzenlenmektedir.  

Marsyas Müzik ve Sanat Şenliği (Mayıs)

Uçurtma Şenliği (Mayıs)

Hamza Şeyh Dede’yi Anma Festivali (Mayısın 3. haftası)

Karaadilli Geleneksel Yağlı Güreşleri (Mayıs)

Halı-Kilim Kültür Sanat Festivali (Haziran)

Termal Turizm Festivali (Haziran)

Bezelye Festivali (Haziran)

Kiraz Festivali (Temmuzun 1. haftası)

Vişne Festivali (Temmuzun 2. haftası)

Bolvadin Geleneksel Kaymak Festivali (Ağustosun 1. haftası)

Uluslararası Zafer Festivali (26-30 Ağustos)

Yangın: 110

Polis: 155

Belediye: 0272 214 42 55