- 1 view
Diyarbakır surları, yöre halkının beden diye adlandırdığı 5 kilometre uzunluğunda surlardır. Diyarbakır’ın 4 merkez ilçesinden birine de adını veren surlar, yerden yaklaşık olarak 10 – 12 metre yüksekliktedir. Tarihiyle olduğu kadar görsel güzelliği ile de giden yerli ve yabancı turistlerin hayranlığını uyandıran Diyarbakır surlarını görmediyseniz ilk fırsatta gezi rehberinize eklemelisiniz.
Diyarbakır Surları Hakkında Bilgi
Diyarbakır surları uzunluğu 5 kilometre civarında taş bir yapı. Diyarbakır’ın simgelerinden biri haline gelen surlar, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alır. Dünya üzerinde Çin Seddi’nden sonra dünyadaki en uzun duvar olma unvanına sahiptir. Kuş bakışı olarak bakıldığı zaman Diyarbakır surları kalkan balığına benzemektedir.
Oldukça sağlam bir yapı olarak adından söz ettiren bu surlar, yapıldığı dönemde Diyarbakır’ın tamamını içine alan bir duvar görevi görüyordu. Diyarbakır surları tarihi oldukça eski bir tarihe dayanır. Diyarbakır Kalesi ile beraber savunma amacı ile inşa edilen devasa yapının kesin olarak yapılış tarihi bilinmemekle birlikte milattan önce 4000 civarında yapıldığı araştırmalar sonucunda varılan bir tarihtir. Diyarbakır Surları’nı kim yapmıştır diye soracak olursanız uzun yapıyı bölgenin yerli halkı olan Huriler tarafından inşa edildiğini söyleyebiliriz. Bir film platosu gibi görünen yapının daha sonra Bizans imparatoru Constantinus tarafından onarımdan geçirildiği bilinir.
Diyarbakır Kalesi ve surları iç ve dış kale olmak üzere 2 bölüme ayrılır. Dış kale adı verilen bölümün uzunluğu yaklaşık 5,5 kilometredir ve 4 adet kapısı bulunur. Bu duvar üzerinde toplamda 82 tane burç yer alır. Yaklaşık olarak 3 – 4 metre kalınlığında olan taşlar bu sayede günümüze kadar ulaşabilmişlerdir. İç kale ise bu yapının kuzeydoğu kısmında bulunur ve Virantepe adı verilen bir tepenin üzerinde konumlanır.
Diyarbakır Surları Tarihi
Diyarbakır surları milattan önce 4000’li yıllardan günümüze kadar tüm görkemi ile gelebilen tarihî yapılardır. Tarih boyunca egemenlik kuran her toplumun kitabesi ile izini bıraktığı surların hiçbiri düz surlardan oluşmamakla birlikte üzerlerinde çok sayıda motif yer alır. Motifler sayesinde her devletin tarihine ışık tutan tarihî surlar 2015 senesinden bu yana UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunur. Kitabeleri bulunan devletler arasında Romalılar, Bizanslılar, Abbasiler, Mervaniler, Büyük Selçuklular, Şam Selçukluları, İnallılar, Nisaoğulları, Artuklular, Eyyubiler, Akkoyunlular ve Osmanlı Devleti yer alır.
Diyarbakır Surları Hikayesi
Tarihi oldukça eskiye dayanan bu surların bir bölümünün yapımı ile ilgili bir de efsane bulunuyor. Surlar bölgesi halk tarafından Ben û Sen olarak anılıyor. Bu alanın en önemli iki burcu ise Diyarbakır Surları’nın en gösterişlisi olarak ün yapıyor. Surların adı Evli ya da diğer adıyla Ulu Beden Burcu ve Yedi Kardeş Burcu. Bu surların dış cepheleri aslan ve çift başlı kartal kabartması ile bezeli ve kitabeye sahip. Efsaneye göre bir usta ve onun kalfası iddiaya girerler. Konu kimin yapacağı sur daha güzel olacak şeklinde gelişir. Bunu sonuca kavuşturmak için bu iki kişi ters taraflardan surları yapmaya koyulurlar. Eser, ikisinin de yaptığı burçların arasında kalan sur duvarlarında kesişmeleriyle son bulur. Buluştukları zaman ikisi de birbirlerinin eserlerine hayranlıkla bakarken bulurlar kendilerini. Daha sonra insanlara sorarlar kimin eserinin daha güzel olduğunu. Soru “ben mi sen mi?” şeklinde olur. Usta bu soruya kalfasının hakkını yememek için “sen” der ve kendini üzerinde bulunduğu surdan aşağıya doğru atar. Durumu gören kalfa da daha fazla dayanamaz ve kendini ustasının arkasından yere doğru bırakır. İkisi de ölür. İşte bu hikâyeye atıf olarak kalkan balığı şeklindeki surların iki uç noktasını oluşturan bu bölgenin adı “Ben ve Sen” anlamına gelen Ben û Sen olarak kalır.
Diyarbakır Surları'na Nasıl Gidilir?
Diyarbakır şehir merkezinde bulunan surlara gitmek için şahsî aracınızı ya da toplu taşıma araçlarını tercih edebilirsiniz. Yön levhaları ile rahatlıkla gidebileceğiniz surların çevresini araçla ya da yürüyerek gezebilirsiniz. Yorulursanız surlardaki kafelerde mola verebilirsiniz.
