Mtskheta Genel Bilgiler / Rehber
1994 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dâhil olan Mtskheta, MÖ 1000 yılından bu yana yerleşim görmektedir. Antik bir ticaret yolu üzerinde yer alan şehirde yürütülen kazı çalışmaları sonucunda birçok tarihî eser meydana çıkarılmıştır ve bu eserler kentin müzesinde sergilenmektedir. Meşhur tarihçi Strabon’un şehirde bulunduğunu söylediği su temin sistemi, çarşılar ve taş mimari; şehrin gelişmiş bir yapıda olduğunun göstergesidir. Ayrıca ana mabetlerin de burada bulunmasından dolayı şehir dini açıdan da bir merkez olma görevi üstlenmiştir. Gürcistan’ın başkenti Tiflis’le kıyaslandığı zaman, köye daha benzer bir yapıda olduğu fark edilen Mtskheta, Gürcistan’ın önemli bir Hristiyan mimarisi merkezidir.
Mtskheta, bugün Doğu Gürcistan’a denk gelen İberya Krallığı’nın, bir zamanlar başkenti olma niteliği taşımıştır. Hristiyanlığın devlet dini olarak belirlendiği 337 yılında, erken dönem Hristiyan faaliyetleri bu bölgede gerçekleştirilmiştir. Şehir, Gürcü Ortodoks Kilisesi’nin merkezi olarak kalmıştır. MS 6. yüzyılın başlarında Kral Dachi, savunması daha kolay olduğundan başkenti Tiflis’e taşımıştır. Fakat gene de 19. yüzyılda krallığın sonuna kadar Mtskheta, kralların taç giyme törenlerinin düzenlendiği ve devlet büyüklerinin defnedildiği yer olmaya devam etmiştir. Gürcistan’ın en dini şehri olan Mtskheta, Hristiyanlığın kökenlerini bünyesinde taşımakla beraber pagan putperestlere de kucak açmaktadır. Ülkenin tarihi kadar eski olan şehir, antik ruhun da dâhil olduğu eklektik atmosferi ile bulunduğu coğrafyada nadir görülen bir karaktere sahiptir. Tunç Çağı’ndan bu yanan kültürlerin harman olduğu topraklar, “Kutsal Şehir” statüsüne sahiptir.
Gürcistan’ın en eski şehirlerinden biri olan Mtskheta, sahip olduğu anıtsal mimarileri ve tarihsel önemi ile UNESCO tarafından Gelişmiş Koruma altına alınmıştır. Bu açıdan Mtskheta, bir kültürü ve tarihi tanımak üzere ziyaret edilebilecek özgün bir coğrafyadır.
Mtskheta Nerededir?
Mtskheta, Karadeniz’in doğu kıyısında, Güney Kafkasya’da yer alan Gürcistan Cumhuriyeti’nin Mtskheta-Mtianeti ilinde yer alan bir şehirdir. Kura ve Aragvi nehirlerinin kesiştiği noktada yer alan tarihî şehir, ülkenin başkenti Tiflis’in yaklaşık 20 kilometre kuzeyinde konumlanmaktadır.
Mtskheta’ya Nasıl Gidilir?
Mtskheta’ya başkent Tiflis’ten bir taksi veya rehberli tur eşliğinde gitmek mümkündür. Şehre Tiflis’ten minibüs seferleri de mevcuttur. Bu minibüsler haftanın her günü, başkentteki Didube Pazarı’ndan Mtskheta’nın ana caddesine ulaşım sağlamaktadır.
Önceden trafik durumu hakkında bilgi edinerek, Tiflis’ten taksiye binip SwetitskhoveliKatedrali'ne ulaşmak da mümkündür. Bu şekilde yolculuk ücreti yaklaşık 20 Gürcistan larisi tutmaktadır.
Mtskheta’da Görülecek Yerler
Haç Manastırı olarak tercüme edilen Jvari Manastırı, tesadüfi olarak Haç biçimine sahiptir. Bir dağın tepesinde yer alan 6. yüzyıl manastırı, Mtkvari ve Aragvi nehirlerinin ortasında, tüm şehrin manzarasına hâkim şekilde muhteşem bir konuma sahiptir. Şehirdeki diğer tarihî yapılarla birlikte Jvari Manastırı da UNESCO Dünya Mirası Sit Alanı olarak belirlenmiştir. Tüm yıl boyunca rüzgârın estiği bir konumda bulunan Manastır, Orta Çağ mimari atmosferinin tadını çıkarmak ve tarih hakkında fikir edinebilmek üzere ziyaret edilebilir.
Yüzlerce yıl boyunca ülkenin dini merkezi olan, bir Gürcü mimari harikası, 11. yüzyıl tarihli SvetitskhoveliKatedrali, karmaşık bir yapıya sahiptir. Bir kapı, çan kulesi, kaleler ve rahiplere ait konutlara sahip olan Katedral, Tiflis’in kurucusu Kral Vakhtang Gorgasali'nin mezarını da bünyesinde barındırmaktadır. Katedral diğer tarihi binalar gibi UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dâhildir. Gürcistan’ın en ünlü katedrali ve ülkenin en büyük dini mimari örneklerinden biri olan SvetitskhoveliKatedrali, ülkeyi ziyaret eden turistler için mutlaka görülmesi gerektiği düşünülen muhteşem bir mimaridir.
Mtskheta Devlet Arkeoloji Müzesi-Rezervi, Bronz ve Geç Orta Çağ’dan çeşitli etnografik parçaları çok çeşitli sergilerle sunan bir müzedir. Müze, ulusal ve uluslararası önem taşıyan birçok arkeolojik eser içermektedir.
Şehrin kuzeyinde konumlanan Bebristsikhe Kalesi, antik çağlarda Belta olarak isimlendirilmiştir. AragviNehri’nin sağ kıyısında yer alan Kale, antik dönemde inşa edilmiştir ve yaklaşık 600 metrekaresi avlu olmak üzere 1.500 metrekarelik bir alana yayılmıştır.
Mtskheta-Tiflis otoyolu boyunca konumlanan Armaztsikhe (Bagineti), arkeolojik bir anıttır. Buradaki arkeolojik kalıntılar arasında kule, duvar, kraliyet konut yapıları ve tonoz kalıntıları yer almaktadır.
Samtavisi, 11. yüzyıla kadar tarihlenen muhteşem bir Orta Çağ Gürcü mimarisidir. Tarih boyunca çok kez depreme maruz kalmış olan yapı, 15 ve 19. yüzyıllarda onarım görmüştür. Yapının bazı kısımlarında orijinal inşaatından kalma özgün tasarımlar görülebilmektedir.
