New Jersey

ABD’nin kuzeydoğusunda yer alan New Jersey, Orta Atlantik eyaletleri arasında en küçüğüdür. Toplam yüzölçümü 20,168 km2 olan New Jersey’in kuzey-güney yönünde 267 km; doğu-batı doğrultusunda ise 92 km’dir. 209 km sahil şeridi ile birlikte, toplam sınırı 773 km’dir. Kuzey ve kuzeydoğuda New York, doğuda Atlantik Okyanusu, güney ve güneybatıda Delaware ve batıda Pensilvanya ile sınırlandırılmıştır. Ayrıca, Atlantik kıyısı açıklarında çok sayıda bariyer adası bulunmaktadır.

New Jersey küçük bir eyalet olmakla birlikte biri Newark’ta diğeri AtlanticCity’de bulunan iki tane uluslararası havaalanına sahiptir. Bunlardan ilkine, Newark Liberty, Türkiye’den direkt uçuş olmamakla birlikte Fransa veya Londra üzerinden aktarma yaparak 13-15 saat gibi bir sürede varmak mümkündür. İkincisi için ise, yine direkt uçuş bulunmamakla beraber aktarma yapmanız gereken durak sayısının ikiye çıkması muhtemeldir. Bu da seyahat sürenizin 17-22 saat civarlarına yükselmesine yol açabilir.

Daha pratik bir çözüm ise, İstanbul’dan direkt uçuş bulabileceğiniz New York John F. Kennedy Havaalanı’nı tercih etmek olacaktır. Yaklaşık 11 saat süren yolculuk sonunda otobüsle veya trenle 1-1,5 saat gibi bir sürede New Jersey’ye geçebilirsiniz.

Ilıman iklimi nedeniyle yıl boyunca ziyaret edilmeye uygun olan New Jersey, hem yaz ve kış aylarında hem de bahar aylarında her zevke hitap edebilecek, çeşitli temalardaki etkinliklere katılma olanağı sunmaktadır.

Özellikle nisan ve ekim ayları arasında New Jersey’de çok sayıda festival düzenlenmektedir. Bu dönem içerisinde neredeyse her gün eyaletin herhangi bir yerinde mutlaka karşınıza bir festival çıkacaktır. Bu sayısız festivallerden birini seçip tatilinizi bu döneme göre planlamayı tercih ederseniz, tatilinizi sadece daha eğlenceli bir hale getirmekle kalmayıp aynı zamanda unutulmayacak bir deneyime de dönüştürebilirsiniz. Sadece birbirinden farklı temalardaki bu festivalleri için bile, New Jersey ziyaret edebileceğiniz en gözde yerlerden biri olabilir.

New Jersey’nin kuzeybatısında 10 tane kayak merkezi bulunmaktadır (sadece Hamburg Dağı’nda 50’den fazla rampa mevcuttur). Bunun yanı sıra Delaware Water Gap Ulusal Rekreasyon Alanıkano, rafting ve kamp gibi etkinliklere yapmak için oldukça uygundur. Ayrıca eyalette 3 ulusal vahşi yaşam sığınağı, halka açık 31 golfsahası ve orta Jersey’de bulunan GreatAdventure dahil 30 eğlence parkı vardır. İçerisinde bir canlı müze ve OldHickoryArboretumu’nun bulunduğu, 1976’da kurulan Dutch NeckVillage, eyaletin görülmesi gereken ilginç yerlerinden biridir.

Yaz aylarında binlerce kişinin tatil için tercih ettiği New Jersey’de en güzel aktivite hiç şüphesiz, SandyHook’tan CapeMay ve OceanCity’ye kadar uzanan, Atlantik Okyanusu kıyısındaki plajların keyfini çıkarmak olacaktır. Eyaletin en güneyinde yer alan tatil yöresi CapeMay ile birlikte JerseyShore 1800’lerden bu yana popülerliğini sürdürmektedir. Eyalette bulunan tüm tatil beldeleri içinde en büyüğü, 1890’larda ülkenin en çok tercih edilen tatil yeri olan AtlanticCity, eyaletin kendisinden bile daha ünlüdür.

New Jersey denince akla ilk gelen tarım ürünü buraya özgü bol sulu, tatlı, kıpkırmızı domatesleridir. Domatesi ön plana çıkaran en güzel yiyecek ise özellikle Trenton’daki İtalyan fırınlarında bulunan Domatesli Pay’dır. Adının “pay” olmasına rağmen, aslında diğer pizzalardaki gibi ek malzemeler bulunmayan, ince hamuru üzerinde ezilmiş domateslerle hazırlanan özel sosunun yer aldığı bir çeşit New Jersey pizzasıdır.

İtalyan kökeni nüfusun yoğun olarak yaşadığı New Jersey’de “atıştırmalık” olarak karşımıza çıkan İtalyan Hot Dog, 1932 yılında Newark’da açılan Jimmy Buff’s restoranından eyalete yayılmıştır. Pizza hamurundan yapılan İtalyan ekmeği içinde güney İtalya sosisleri, kızarmış patates, biber ve soğanları buluşturan New Jersey tarzı farklı bir hot dog yorumudur.

Küba’ya özgü bir yiyecekten esinlenerek ortaya çıkarılan Sloppy Joe, ince kesilmiş çavdar ekmeği arasındaki hindi, jambon, pastırma, konserve sığır eti, biftek, İsviçre peyniri, lahana salatası katmanları ile üzerinde Rus sosu ile servis edilir. Katmanları doldurmak için seçeneklerin bol olduğu şarküteri ürünlerinden dilediğinizi seçebileceğiniz bu soğuk sandviçleri “deli” adı verilen dükkanlarda bulabilirsiniz.

New Jersey dışında bulunması çok zor olan, kuzey Jerseylilerin Taylor Ham, güney Jerseylilerin ise Pork Roll diye adlandırdığı (Taylor Pork Roll olarak da görülebilir) domuz eti kullanılarak dürüm haline hazırlanan bir yiyecek. Yaklaşık 100 yıl önce Trenton’da ortaya çıkmıştır ve bu dürüm eyalette o kadar popülerdir ki her yıl adına festivaller düzenlenir.

Hikayeye göre, 1883 yılında Atlantic City’de yaşanan şiddetli bir fırtına ile birlikte okyanus suyu yakındaki bir şeker dükkanını basar ve “salt water taffy” (tuzlu su şekeri) adı böylelikle ortaya çıkar. O zamanlardan beri Atlantic City’nin sembolü haline gelen şekerlerde, deniz veya okyanus suyu bulunmamakla birlikte tuz ve su kullanılmaktadır.

Şarküteri ürünleri, gerek sabahları gerekse öğlen atıştırmalıkları veya akşam yemeklerinde New Jersey halkının çokça tercih ettiği yiyeceklerdir. Özellikle kahvaltılarda, kızartılarak yumurta, peynir ve “roll bread” denilen yöreye özgü minik yuvarlak ekmeklerle birlikte tüketmek klasikleşmiş bir alışkanlıktır.

Kimilerinin resmi olamayan eyalet yemeği olarak nitelendirdiği “Chicken Savoy”, sarımsakla tatlandırılmış kızarmış piliç, peynir, taze baharatlar ve son olarak da sirke ile harmanlanan İtalyan-Amerikan klasiği sulu, orijinal bir salatadır.

Patates kızartması sevenler için New Jersey’de çok lezzetli bir alternatif karşınıza çıkar: “Disco fries”. Patates kızartmasının üzerine eritilmiş peynir koyulup et suyu ile tatlandırılarak hazırlanan bu kızartma kesinlikle denenmesi gerekenlerden.

· Yeni Yıl (1 Ocak),

· MLK Jr. Günü (16 Ocak),

· Lincoln’ün Doğum Günü (12 Şubat),

· Başkanlık Günü (20 Şubat),

· Kutsal Cuma (14 Nisan),

· Anma Günü (29 Mayıs),

· Bağımsızlık Günü (4 Temmuz),

· İşçi Bayramı (4 Eylül),

· Colombus Günü (9 Ekim),

· Kıdemliler Günü (10 Kasım),

· Şükran Günü (23 Kasım),

· Noel (25 Aralık)

NEW YORK BAŞKONSOLOSLUĞU

Adres: Turkish Consulate General, 825 Third Avenue, 28.th Floor, New York, NY 10022

Telefon: +1 (646) 430-6560 / +1 (646) 430-6590 (Çağrı Merkezi: 1-888-566-76-56)

Fax: +1 212 983-12 93

E-mail:[email protected]

Web Sitesi:http://newyork.bk.mfa.gov.tr

Kişisel Başvuru Saatleri: 09:00 – 12:30 / 14:00 – 16:00

Telefon ile Başvuru Saatleri: Çağrı Merkezi’ne 7/24

Görev Bölgesi: New York, New Jersey, Delaware, Pensilvanya

Resmi dil İngilizce'dir. Bunun haricinde, 1 milyondan fazla kişinin konuştuğu İspanyolca eyalette en çok konuşulan ikinci dildir. Onu 111.000 kişi ile Çince izlemektedir. Dördüncü sırada ise Portekizce yer almaktadır.

Günümüzde imalat sektörünün en yaygın olduğu eyaletlerden biri haline gelen New Jersey, telekomünikasyon ve tıbbi ürünlerde bir liderdir. En gelişmiş sanayi alanları kimyasal madde üretimi, elektrik ve elektronik teçhizat imalatı, tekstil, oyuncak, taş, cam ve seramik ürünlerdir.

New Jersey’nin ekonomik gelişiminde katkısı olan en önemli figürlerden biri olan ThomasAlva Edison, 1876 yılında Menlo Park’ta kurduğu araştırma laboratuarında ampul, ses kaydı, sinema, ticari elektrik hizmeti ve diğer buluşlara imza atarak araştırma ve geliştirme alanına öncülük etmiştir.

Eyaletin altıda birini tarlalar oluşturmaktadır. Tarımla uğraşan kesim eyalet nüfusunun yüzde birinden az olmasına rağmen, ülkedeki en yüksek tarım gelirine sahip eyaletlerinden biridir. Başlıca tarım ürünleri, yabanmersini, kızılcık, şeftali, kuşkonmaz, dolmalık biber ve meşhur New Jersey domatesidir. Bunların yanı sıra sera ürünleri ve süt ürünlerinin de yüksek getirisi vardır.

Kuzey New Jersey’nin ekonomisi büyük ölçüde NewYork’a bağlıdır. Ülke genelindeki en yoğun ticaritrafik bu iki eyalet arasında gerçekleşmektedir.

Yüzölçümü açısından en küçük eyaletler arasında bulunan (47. sırada) New Jersey, 8,9milyon nüfusu ile ise 11. sırada yer almaktadır.

Eyaletin bulunduğu alanda yaşadığı bilinen ilk insanlar olan Delaware Yerlileri’nin bölgedeki geçmişi 10 bin yıl öncesine dayanmaktadır. Algonquian lehçesi konuşan Delaware yerlilerinin adı “gerçek insanlar” anlamına gelmektedir. 1600’lü yıllarda Hollandalılar ve İngilizler bölgeyi keşfettiğinde Delaware ve New Jersey taraflarında yaşadıkları için onlara bu ismi vermişlerdir.

İlk kolonicilerden olan Hollandalılar, HudsonRiver boyunca kurdukları koloniye NewNetherland (Yeni Hollanda) adını vermişlerdir. 1664 yılında İngilizler bölgeyi alıp kendi kolonilerine eklemişlerdir. Bölgeyi ikiye ayıran İngilizler doğu tarafı Sir George Carteret, batı tarafı ise Lord John Berkley’in sorumluluğuna vermişlerdir. Ardından, ManşDenizi’nde bulunan Jersey Adası’ndan esinlenerek New Jersey şeklinde yeniden adlandırmışlardır.

New Jersey AmerikanDevrimi sırasında önemli bir rol oynamıştır. Bunun sebebi, hem 13 koloninin merkezine yakın olması hem de NewYork ve Philadelphia arasında bulunmasıdır. Böyle stratejik bir noktada yer alması sık sık düşman işgaline uğramasına ve diğer eyaletlerden çok daha fazla savaş yaşamasına yol açmıştır.

New Jersey, 1787 yılında ABDAnayasası’nı kabul eden 3. eyalet ve 1790 yılında İnsanHaklarıBeyannamesi’ni onaylayan ilk eyalet olmuştur. New Jersey, 1947 yılında kabul ettiği yeni anayasa ile vatandaşlık hakları devriminden yıllar önce, ırk ve her türlü ayrımcılığı yasaklamıştır.

Atlantik Okyanusu ve Delaware Nehri’nin etkisiyle, eyaletin genelinde soğuk kışların ve ılık, nemli yazların yaşandığı ılıman iklim görülür. Kuzeybatıdaki tepelik alanlarda eyaletin geri kalanına göre kış sıcaklıkları nispeten daha düşük ve yaz sıcaklıkları daha ılımandır.

Atlantic City’de yıllık ortalama sıcaklık 12⁰C iken; ortalama değerler ocak ayı için 0⁰C, temmuz ayı için ise 23⁰C olabilmektedir. Yıllık yağış ortalaması 117 cm ve kar yağışı ise 41 cm civarlarında oluşur.

Eyalet genelinde, en yüksek sıcaklık rekoru 43⁰C; en düşük ise −37⁰Colarak ölçülmüştür. Ara sıra gerçekleşen kasırga ve fırtınalar deniz kenarında bulunan evlere zarar vermektedir, ayrıca kuzeyde bulunan nehirlerde sel taşkınları da meydana gelebilmektedir. Ortalama her 15 yılda bir kuraklık yaşanmaktadır.

New Jersey nüfusunun %67’si Hristiyan’dır. Bunların yarısından çoğu (%34) Katolik olmakla beraber geri kalanın çoğu Protestan’dır. %6 oranında Yahudi bulunan eyalette, %3 oranında Müslüman ve aynı oranda Hindu yaşamaktadır.

New Jersey’nin başkenti olan Trenton, nüfus sıralamasında ise 8. sırada yer almaktadır. Nüfusu 281 bin ile en büyük şehir olan Newark’ı, 264 bin ile Jersey City takip eder. Paterson, Elizabeth ve Edison da nüfusu 100 binin üzerinde olan şehirlerdendir. New Jersey’nin bu en büyük dört şehri (Newark, Jersey City, Paterson ve Elizabeth) New York City metropolitan bölgesinde yer alır.

Güney New Jersey Trenton’ın güneyinden başlar ve burada sekizden fazla şehir bulunur. Bu bölge eyaletin neredeyse yarısını kaplamasına rağmen nüfusun yalnızca dörtte bir kadarını barındırır. Ülkenin en prestijli okullarından olan PrincetonÜniversitesi’nin bulunduğu Mercer şehri, çoğunlukla düzlük bir alan olan Orta New Jersey’de bulunmaktadır. Bu bölgede bulunan Hunterdon ve Somerset şehirleri banliyö, tarım arazisi ve ağaçlık alanlardan oluşmaktadır.

New Jersey’nin en ayrıcalıklı bölgesi, çoğunlukla bariyeradalarından oluşan 209 km uzunluğundaki sahil şerididir. Eyaletin güney ucunda yer alan Cape May, ülkenin ilk tatil yörelerinden biridir. Wildwood ve her yıl 30 milyondan fazla ziyaretçiyi ağırlayan Atlantic City gibi şehirler gece hayatı için tercih edilirken Avalon, OceanCity ve BeachHaven gibi sahil kentleri daha çok ailelerin tercih ettiği yerlerdir. JerseyShore’un en iyi yerleri, kuzeyde bulunan Sandy Hook (GatewayUlusal Rekreasyon Alanı’nın bir parçası) ve güneydeki Island Beach parklarıdır.

New Jersey, coğrafi olarak dört bölgeye ayrılmıştır: Ridgeve Valley kısmı kuzeydoğuda AppalachianDağları tarafındadır; Highlands güneyde yer alır; Piedmont çoğu büyük şehirlerin ve banliyölerin olduğu bölgedir; son olarak da iç ve dış olarak iki kısma ayrılan Atlantik Coastal Plain’dir. Şehirleşmenin New Jersey’deki pek çok verimli tarım arazisini yok etmesine rağmen Piedmont’un bazı kısımlarında tarlalar bulunmaktadır. Eyaletin en yüksek noktası 550 m ile New York sınırının güneyinde Sussex’te yer alan High Point’tir.