Sümela Manastırı

Maçka’nın Altındere köyünde bulunan Sümela Manastırı, 1923 yılına kadar manastır olarak görevini sürdürmüştür. Ortodoks kilisesi olan manastıra aynı zamanda Meryem Ana da denmektedir. Nedeni ise; 2010 yılında Türkiye’den alınan izin sonrası, Meryem Ana’nın göğe yükseldiği kabul görülen günde burada ayin düzenlenmesidir. Dik bir dağın yamacına kurulan, heybetiyle gözlerini alamayacağınız Sümela Manastırı’nı Bizans İmparatorluğu döneminde Atina’dan gelen iki rahibin kurdurduğu söylenmektedir. Bu heybetli Manastır’ın dışı kadar içi de oldukça ilgi çekici. Kütüphanesi, öğrenci odaları, şapelleri, mutfağı, misafirhanesi ve kutsal bölümleri ile turizm açısından bölgenin en önemli noktasıdır. 6 katlı Sümela Manastırı’nın içerisinde apayrı bir dünyanın kapıları aralanıyor. İnce işçilikle yapılmış freskler, farklı detayları içinde barındıran resimler ve daha birçok ilgi çekici bölümleriyle her yıl binlerce turisti ağırlıyor. Trabzon gezinizde muhakkak uğramanız gereken bir rota olan Sümela Manastırı’na şehir içerisinde düzenlenen günübirlik turlarla katılım sağlayabilirsiniz.

Sümela Manastırı, Trabzon‘un Maçka ilçesinde bir tepe üzerinde konumlanan tarihî bir manastırdır. Yerden yüksekliği yaklaşık 1.150 metre olan manastır dağların arasına inşa edilmiş bir mühendislik harikasıdır. Yapı, eski bir Rum Ortodoks manastır ve kilise kompleksidir. Tam adı Panagia Sumela veya Theotokos Sumela olan eser, Anadolu’da sıklıkla rastlanan Kapadokya kiliseleri tarzında inşa edilmiştir.

Oldukça eski olan bu yapının, kesin bir bilgi olmamakla birlikte MÖ 365-395 yılları arasında yapıldığı tahmin edilir. Trabzon’un simgelerinden biri olarak kabul edilen tarihî eserin içi fresklerle kaplıdır. Trabzon’un turizmine de büyük katkısı olan yapıyı ziyarete her yıl binlerce turist gitmektedir. Şehrin yemyeşil manzarasına hâkim konumuyla büyük ilgi gören bir yapıdır. Bulunduğu tepenin yüksekliği ve görkemliyle sizi kendine hayran bırakacak olan Sümela Manastırı’nı ilk fırsatta gidilecek yerler listenize ekleyebilirsiniz. Karadeniz’in genelde yağış alan bir şehir olduğunu düşünürsek yaz aylarında gitmeniz, daha rahat bir gezi geçirmenizi sağlayabilir. Gitmişken gezilecek diğer yerleri ve yöresel tatları da ihmal etmeyin.

Sümela Manastırı Hakkında Bilgi 

Manastır, Meryam Ana Deresi’nin batı yamacında, Mela Tepesi’nde kurulu bir yapıdır. Yapının bugünkü adı olan Sümela, Rumca siyah anlamına gelen melas kelimesinden gelir. Manastırın yer aldığı dağın koyu renkte görünmesi ona siyah denmesine neden olmuştur. Sarp kayalıklar ve ormanlar arasında bulunan manastır Meryem Ana‘ya atfedildiği için mekân Meryem Ana adıyla da anılır.

Kilisenin içinde çok sayıda freske rastlamak mümkündür. Trabzon İmparatoru III. Alexios‘un manastırın asıl kurucusu olduğu tahmin edilir. Yapı ayrıca 14. asırda Türkmen akınlarına maruz kalınca karakol olarak da kullanılmıştır. Osmanlı Devleti’nin fetih sürecinden sonra yapının statüsünde değişim olmamıştır. Yavuz Sultan Selim’in şehzadeliği zamanında manastıra 2 adet büyük şamdan hediye ettiği bilinir. Yapı daha sonra 18 Nisan 1916’dan 24 Şubat 1918 tarihine değin devam eden Rus işgali sırasında Maçka çevresindeki diğer manastırlar gibi bağımsız Pontus Devleti kurmayı amaçlayan Rum milislerin karargâhı olmuştur. Mübadele zamanında bölgedeki Hristiyanların Yunanistan’a gitmesiyle önemini kaybetmiştir. Yakın tarihte Kültür Bakanlığı tarafından onarılarak müze haline getirilmiştir.

Sümela Manastırı yolu orman içinden geçer, ulaşmak için ormanın içinde yaklaşık yarım saat yürümek ve 88 basamaklı merdivenleri çıkmak gerekir. Manastırın sağ giriş tarafında bir kütüphane bulunur. Sol giriş tarafında ise kutsal su çıktığına inanılan ayazma yer alır. Su yaklaşık 100 metre yüksekten akar ve içilebilecek kadar temizdir. Aşağı bölümde tam kayanın sol tarafında mutfak ve doğal bir çeşme vardır. Su kaynağı günümüzde tahribat yüzünden kullanılır durumda değildir. Mutfağın üzeri tonozlarla kaplı haldedir. Kemer bağlarının malzemesi ise taştır ve iki yönden aydınlatılmıştır. Freskleri bugün sağlam şekilde görebilmemizin sebebi 1740 yılında tamirattan geçmiş olmalarıdır. 
 

Sümela Manastırı Giriş Ücretleri ve Ziyaret Saatleri 

Sümela Manastırı giriş ücreti: 25 Türk lirası
Müzekart‘ınız varsa yılda 2 kere, Müzekart+‘ınız varsa sınırsız olarak ücretsiz giriş yapabilirsiniz.

Ziyaret Saatleri:

Yaz dönemi (15 Nisan – 2 Ekim): 09.00-19.00
Kış dönemi (14 Nisan – 3 Ekim): 08.00- 15.45

Tatil günü ise bulunmuyor. 

Sümela Manastırı'na Gidince Ne Yenir? 

Sümela Manastırı’nı ziyaret etmeden önce veya ziyaret sonrasında acıkırsanız hemen manastırın altında yer alan sosyal tesislere gidebilirsiniz. Müthiş Maçka manzarası ve Sümela Manastırı atmosferinde güzel bir yemek yiyerek gezinizi taçlandırabilirsiniz. Mutlaka tatmanız gereken lezzetler arasında sac kavurma, Karadeniz pidesi, mıhlama ve Laz böreği bulunuyor. Restoranın alkol servisi yaptığını da hatırlatalım.

Sümela Manastırı Ulaşım 

Sümela Manastırı’na özel aracınızla ya da dolmuşla ulaşım sağlayabilirsiniz.

Otomobil: Manastıra şahsi aracınızla gidecek olursanız Trabzon merkezden güney yönüne doğru yol alarak Maçka ilçesine varabilirsiniz. Maçka’dan sonra yaklaşık 16 kilometre doğu yönüne devam ederseniz Altındere Köyü‘ne ulaşabilirsiniz. Manastır bu köye bağlı durumda. Sümela Manastırı yolu için kullanacağınız güzergâh asfalttan olduğu için rahatlıkla ulaşım sağlayabilirsiniz. Ancak dezavantajı ise yolun kalanının dik ve virajlı olması. Göreceğiniz güzellikleri düşünerek yolun zahmetine katlanabilirsiniz.

Minibüs: Maçka ilçesinden kalkan ve manastıra kadar sefer yapan minibüsler vasıtası ile yapıya ulaşabilirsiniz. Başka bir şehirden gidecek olursanız Trabzon’da havaalanı olduğunu da hatırlatalım. Ayrıca büyük şehirlerden Trabzon’a sefer yapan otobüs firmaları da bulunuyor.