Aydın Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Aydın, Türkiye’nin Ege Bölgesinde yer alan, şehir merkezi iç kesimde bulunsa da sahil ilçelerine sahip olan bir ilimizdir. Batısında Ege Denizi, kuzeyinde İzmir ve Manisa, doğusunda Denizli ve güneyinde Muğla ili yer almaktadır. Ege Denizi’ne Kuşadası, Söke ve Didim ilçelerinin kıyısı olması nedeniyle bu ilçelerde turizm daha ön plandadır. İç kesimlerde ise arkeolojik ve etnografik değerler daha ön plandadır. Ayrıca, Buharkent ilçesindeki termal kaynaklar, Bozdoğan ilçesindeki Madransu kaynağı, tüm sokakların aynı meydana çıktığı Atça ilçesi gibi farklı bölgelerinde de farklılıklarıyla ön plana çıkan detaylarla dolu bir ildir.

Konumu itibariyle Aydın, her dönem tarih sahnesinde çok önemli bir noktada yer almıştır. MÖ 13. yüzyıla dayanan bir tarihi geçmişi bulunmaktadır. Menderes havzası, bereketli toprakları ve su kaynakları sebebiyle, tarih öncesi dönemden günümüze kadar birçok topluluğa kucak açmış adeta bir “Uygarlık Vadisi”dir. Ayrıca İzmir, Denizli ve Muğla yollarının kesiştiği kritik bir noktada olması da şehrin önemini arttırmaktadır. Biz zamanlar “Tralleis” olarak anılan Aydın, Selçuklular, Menteşoğulları, Aydınoğulları gibi beyliklerle Türk kültürünü özümsemeye başlamıştır. 1426 yılında Osmanlı Devleti hâkimiyetine girmiştir. Uzun süren hâkimiyetin ardından, Osmanlı’nın yıkılmasına yakın zamanlarda Yunanlıların işgaline uğramıştır. Aylarca işgal altında kaldıktan sonra 7 Eylül 1922 yılında düşman işgalinden, büyük mücadelelerle ve kahramanlıkla kurtulmuştur. Günümüzde bu tarih hala Aydın’ın düşman işgalinden kurtuluş yıldönümü olarak kutlanmaktadır. Aydın geziniz sırasında 7 Eylül diye adlandırılmış kurum ve yapılarla karşılaşmanız olasıdır. Tarih boyunca farklı isimlerle farklı uygarlıkların egemenliğine girse de bölge halkı yakın tarihte, milli mücadeleye sağladığı katkılardan dolayı kendilerinden söz ettirmişlerdir. Ayrıca, kötülerle ve zalimlerle savaşmak için dağlara çıkan, Kurtuluş Savaşı’nda da halkın yanında savaşan, büyük başarılar ve fedakârlıklar gösterilmesine ciddi katkılar sağlamış efelerin diyarıdır Aydın.

İstanbul’dan Aydın’a kara yolu ile ulaşım mesafesi yaklaşık olarak 600 kilometre iken bu mesafe tahminen 7 - 8 saatlik zaman alacaktır. Hava yolu tercih edecek ziyaretçiler için ise bu mesafe yaklaşık 350 kilometre iken 1 saat civarı sürmesi beklenir. Ankara’dan Aydın’a karayolu ile ulaşım mesafesi yaklaşık olarak 550 kilometre iken bu mesafe tahminen 6,5 - 7,5 saatlik zaman alacaktır. Hava yolu tercih edecek ziyaretçiler için ise bu mesafe yaklaşık 450 kilometre olup 1 saat civarı sürmesi beklenir. Hava yolu ulaşımı için İzmir ve Çıldır Havalimanı seçenekleri bulunmaktadır. İzmir - Aydın otoyolu sayesinde yaklaşık 100 kilometrelik bir mesafeyi göze alıp Aydın şehir merkezine ulaşabilirsiniz. Çok aktif olmasa da yakın çevre için demir yolu kullanımı da bölgede devam etmektedir. Aydın – İzmir demir yolu hattının Türkiye’nin ilk demir yolu hattı olduğu bilgisini de bu vesile ile vermiş olalım.

Aydın’ın konum itibari ile çok kritik bir noktada oluşundan ve tarıma elverişli alanlarından bahsetmiştik. Toprak ve su kaynağı bakımından avantajının yanı sıra bölgede hâkim olan Akdeniz iklimi de tarımsal çeşitlilik açısından avantaj sunuyor. 4 mevsim tarım yapılabilen nadir bölgelerden biridir Aydın. Türkiye’de üretilen tarım ürünlerinin bazılarının üretiminde Aydın ilk sıralarda yer alıyor. Mesela incir ve kestane ülkemizde en çok burada üretiliyor. Zeytin, enginar, pamuk ve çilek ikinci sırada yer alıyorken yer fıstığı üç, bamya dört ve mısırlayonca da beşinci sırada yer alıyor. Aydın’ın sanayisinin büyük bir kısmının bu noktada tarımla bağlantılı halde olması da kaçınılmaz bir sonuç haline geliyor. Bölgede zeytinyağı üretim tesisleri, kuru meyve işleme tesisleri gibi tarıma dayalı birçok sanayi kuruluşu bulmak mümkündür.

Dağlarından bal, ovalarından yağ akan Aydın’ın da zengin bir mutfak kültürünün oluşmuş olması tesadüf değildir elbette. Bu bitkisel çeşitlilikten yöre mutfağı da nasibini almıştır. Yemeklerin yapımında zeytinyağı kullanımı oldukça fazladır. Özellikle adını İzmirliler, Muğlalılar ve Aydınlılardan başka pek kimsenin bilmediği türlü otlardan yapılan yemekler de mutfağın özgün tatlarındandır. Yuvarlama, keşkek, zeytinyağlı börülce, kırlı kızartması, paşa böreği, enginar yemeği, çingene pilavı, tahinli pide, gelin turşusu, deve sucuğu, kuzu tandır, Çine köftesi, turunç reçeli gibi özgün tatları vardır. Özellikle Aydın merkezinden ilçelere araç yolculuğu tercih edecek olursanız, yol kenarlarına kurulmuş minik organik pazarlardan, mevsimine uygun meyve veya sebzeler alabilir, turşu, reçel, salça, pekmez gibi ürünleri de evinizde de yemek üzere alabilirsiniz.

Milli parkları, sahilleri, antik kentleri, termal tesisleri, yaylaları ve müzeleriyle Aydın’da gerçekleşecek kapsamlı bir gezi programının 4 - 5 gün sürmesi beklenmektedir.