Evliyalar Beldesi ve Dadaşlar Diyarı olarak anılan Erzurum, 761.174 nüfusuyla Doğu Anadolu Bölgesi’nin en kalabalık 2. şehridir. Yüzölçümü bakımından da Türkiye’nin en büyük 19. şehridir. Nüfusun % 49,99’u kadınlardan, %50,01’i ise erkeklerden oluşarak bu eşitlikle nüfus bakımından ilgi çeken bir şehrimizdir. Tarih öncesi çağlarda birtakım siyasî olaylara şahitlik etmiştir. Nedeni ise coğrafi yapısı gereği önemli bir kavşak noktasında bulunmasıdır. Doğal güzellikleri arasında yer alan akarsuları ve ovaları sayesinde tarım ve hayvancılık önemli geçim kaynaklarıdır.
İlk olarak Doğu Roma İmparatorluğu sınırlarına içerisine kurulan Erzurum, zamanla Sasaniler, Kimmerler, İskitler, Medler, Bizanslılar, Persler, Urartular, Romalılar, Araplar, Moğollar, İlhanlılar, Safaviler ve Selçuklular gibi çeşitli topluluklara ev sahipliği yapmıştır. Farklı kavimleri bir arada barındırdığı için farklı kültürleri bir arada yaşamış ve benimsemiş nadir şehirlerimizden birisidir.
Anadolu tarihinde önemli bir yere sahip olan Erzurum’da gezip görülecek pek çok güzellikler bulunmaktadır Şehir, kayak merkeziyle ün salan Palandöken ilçesiyle de oldukça meşhurdur. Palandöken dışında 2 tane daha büyükşehir ilçesi bulunmaktadır. Bunlar ise; Yakutiye ve Aziziye’dir.
Şehir merkezi dışında 21 tane ilçesi bulunmakta olan Erzurum’un ilçelerinin büyük bir çoğunluğu Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Erzurum, coğrafi yapısının elverişli olmasıyla sebebiyle farklı bir bitki örtüsüne sahiptir. Geçiminin büyük bir bölümünü tarım ve hayvancılıkla sağlayan Erzurum’da karasal iklim hâkimdir. Birçok ovaya sahip bu şehir, göl bakımından pek zengin olmamakla beraber Tortum Gölü ve Tortum Şelalesi’ne sahiptir ve Erzurum’a gittiğinizde buraları mutlaka görmelisiniz. Hem ulusal hem de yabancı turistlerin son derece keyifle gezdiği şelale ve göl kartpostal görünümü kadar kusursuz güzelliğe sahiptir. Bu göl Tortum ilçesinde bulunur ve 8 kilometrekare büyüklüğündedir. Tortum Şelalesi ise gölün kuzey ucunda yer almaktadır. Tortum Şelalesi’nde yer alan elektrik santrali sayesinde 1960 yılından itibaren Türkiye’nin elektrik ihtiyacının bir bölümü karşılanmaktadır. Gölün ilgi çekici bir diğer özelliği ise; kuzeybatıda Kemerli Dağı’ndan heyelan esnasında kayan büyük kütlelerin Tortum Çayı’nın önüne set oluşturarak bu heyelan set gölünü ortaya çıkarmış olmasıdır.
Gelenek ve göreneklerine bağlılığını asırlardır sürdüren Erzurum, aynı zamanda gelişime açık bir şehirdir. Sosyokültürel yönden kendini geliştirmeye devam eden bu şehir, modern şehir görünümüne ulaşmaya her gün daha fazla gayret etmektedir. Özellikle kış sporlarına verdiği önemle kış turizmi açısından çok önemli bir gezi noktasıdır. Geleneksel spor dalları arasında da aksiyon dolu bir oyun olan cirit sporu Erzurum’da hâlâ daha coşkusunu korumaktadır, hatta şehirde bu oyun için özel sahalar bile bulunmaktadır. Şehre gelen halkın da ilgisini çeken ata sporumuzun Cengiz Han zamanında Anadolu’ya geldiği biliniyor. Diğer yörelerde de oynanmasına rağmen faal olarak en çok Erzurum’da bu spor alanında yarışmalar düzenlenmekte.
Anadolu efsanelerine ev sahipliği yapan Erzurum; Çoban Dede Efsanesi, Gelin Geldi Efsanesi, Külhancı Baba Efsanesi ve daha birkaç efsaneleri ile anılmaktadır.
Erzurum gezinizden dönmeden önce bu güzel şehirden bir hatıra almak isterseniz Oltu taşı iyi bir seçenek olacaktır. Oltu taş işçiliği ile dünyaya adını duyuran Erzurum’da Oltu taşından küpeler, kolyeler, tespihler, broşlar, yüzükler, yaka iğneleri ve saç tokaları da dâhil birçok aksesuar ve takı yapılmaktadır. Bu takıların en çok bulunduğu yer ise Taşhandiye adlandırılan Rüstempaşa Kervansarayı’dır. Bu anlamda sevdiklerinizi ve kendinizi ödüllendirmek istiyorsanız Oltu taşını tercih edebilirsiniz.
Anadolu Selçuklu Devleti’ne ait birçok izlere rastlayacağınız Erzurum’da Cumhuriyet tarihinin de önemli adımları atılmıştır. Mustafa Kemal Atatürk, kurtuluş mücadelesi için 3 Temmuz 1919’da Erzurum’a gelerek 23 Temmuz’da Erzurum Kongresi’ni kurmuştur. Erzurum Kongresi’nin gerçekleşmesi sonucunda Ulusal Egemenlik için önemli kararlar verilmiştir.
Tarihî yapılarıyla, farklı medeniyetlere ait taşıdığı izlerle, göz dolduran ovalarıyla; kış turizmi ile ayrı coşkulu, yaz ayları ise yeşillikler arasında şenlikleriyle eğlendiren Erzurum’u gezi rotanıza eklemek için vakit kaybetmeyin.