Kozan Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Zengin bir tarihe tanıklık etmiş Anadolu coğrafyası üzerinde yer alan Kozan, Adana’nın en geniş yüzölçümüne sahip ilçesidir. Eski adı ile Sis, tarihsel süreç boyunca uygarlıklar için önemli bir yerleşim olmuştur. Kilikya Ermeni Krallığı’nın başkent statüsü verdiği Kozan, Osmanlı dönemi ve cumhuriyetin ilk yıllarında vilayet niteliğiyle varlığını sürdürmüştür. Kozan eski Türkçede, bazı Türk boylarının totemi olan “Yaban Tavşanı” anlamına gelmektedir. Yaklaşık 130 bin kişinin ikamet ettiği Kozan’daki camiler, kiliseler, konaklar, yaylalar ve tarihi mekânlar doğal ve kültürel mirası oluşturmakta ve uygarlık tarihine önemli bir bakış açısı sunmaktadır.
Kozan’da, Hititlerden Asurlulara insanlık tarihinde önemli yere sahip birçok uygarlık yerleşim kurmuştur. Tarihi Sis şehri, Mezopotamya topraklarından İç Anadolu’ya kadar uzanan ticaret ve kervan yolu üzerinde yer alması sebebiyle de ayrı bir öneme sahip olmuştur. Karasis Antik Kenti kapısında görülen fil kabartması, kervanların bu bölgede kontrol edildiğine işaret etmektedir. Asurlular bölgeye yerleşim kurduktan sonra burayı Sizu olarak adlandırmıştır. M.Ö. 333’te Büyük İskender komutasında fethedilen Kozan, İskender’in ölümünün ardından MÖ 66-64 Roma İmparatorluğu hâkimiyetine girmiş ve Sision ismini almıştır. MS 395 yılında Bizanslıların eline geçmesi ile Sis ismini alan bölge bu adı 1928 yılına kadar korumuştur. Romalılar dönemindeönemli bir yerleşke olduğu bilinen Anavarza Antik Kenti’nin ise dünya çapında yankı uyandıran olimpiyatlara ev sahipliği yaptığı bilinmektedir. MS 800’lü yıllardaki Türk akınlarıyla birlikte büyük dönüşümler görmeye başlamış olan Sis, 1517’de Osmanlı topraklarınakatılmıştır. 1700’lü yılların başına kadar Osmanlı’nın bir sancağı olarak kalmış olan Sis, 1923’te cumhuriyetin ilanından sonra da il statüsüyle devam etmiş ancak 1926’da bu statüsünü kaybetmiştir.