Hotin: Ukrayna Kamaniçe'de Bir Türk Kalesi

2015 başında, kışın ortasında gözümü karartıp Ukrayna’ya gitmeye karar verdiğimde, ülkenin batısındaki eski Türk izlerinin peşine düşmeyi iyice kafaya koymuştum… Herkesin gittiği büyük ve kalabalık şehirlerin yanısıra küçük ama tarihimiz açısından önemli olan kasabaları da gezecektim. Bu nedenle, vakti zamanında Türklerin at koşturduğu, Türk bayrağının dalgalandığı topraklara yönümü çevirdim. 8 günlük gezimi İstanbul > İlbav (Lviv) > Çernivtsi > Hotin > Kamaniçe > Kiev > İstanbul güzergâhını izleyerek tamamladım. Bu yazıda Hotin kasabası ve Hotin Kalesi ile ilgili biraz bilgi vermek istiyorum. 
Hotin, bölgenin önemli şehirlerinden Çernivtsi’ye 1,5 saat, Kamaniçe’ye (Kamyanets-Podilski) ise yarım saat uzaklıkta yer alıyor. Kamaniçe-Chernivtsi arasındaki hemen hemen tüm otobüsler Hotin’den de geçiyor. “автовокзал” (avtovokzal) dedikleri otogarda inip binebilirsiniz. Her gün sık sık karşılıklı otobüs seferleri yapılıyor. Otobüs yol üstünde birkaç kasabada daha duruyor; aman yanlış yerde inmeyin! Sürekli “Hotin? Hotin?” diye sorun yanınızdaki yerlilere : )

Kalenin iç avlusunun görünümü

Eğer Kamaniçe’den Hotin’e geliyorsanız otobüslerin yanısıra taksiyi de tercih edebilirsiniz. Kamaniçe’den Hotin taksiyle 125 Grivna (2015’te 15 TL) tutuyor. Ukrayna’da taksi çok ucuz, pazarlık etmek ve fiyatı önceden belirlemek koşuyla rahatça kullanmaktan çekinmeyin. Gerçi 125 Grivna bile çok fazla. Muhtemelen taksici abimiz beni kazıkladı ama sorun yok. En azından rahat ve güvenli bir yolculuktu.
 
Hotin, yaklaşık 12 bin nüfuslu orta büyüklükte bir kasaba. Evler çoğunlukla iki katlı, bahçe içinde müstakil yapılardan oluşuyor. İçinde sinema, market ve birkaç mağaza bulunan Sovyet mimarisinde inşa edilmiş çirkin, çok katlı bir çarşıları var. Şehirde gördüğüm tek yüksek bina buydu. Şehir içinde yürüyüş yapılabilecek büyük parklar da var. Yazın çok güzel oluyordur eminim. Bunun dışında görülmeye değer tarihî evleri, kiliseleri vs olan bir yer değil Hotin. Hotin’deki en önemli ilgi odağı hiç kuşkusuz kalesi.
 
Hotin Kalesi’ni şehrin göbeğinde sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Şehir dışında, Dinyester Irmağı kıyısında bulunuyor. Yürümeye kalksanız en aşağı 30-40 dakika alır. Otogardan taksiye atlayın ve kapısında inin. Ben gidiş 20, dönüş 20, beklemesi de 10 Grivna olmak üzere toplam 50 Grivna'ya (6 TL) taksiciyle anlaştım.
 
Kaleye girişler tam 20, indirimli 10 grivna. Kale içinde müze olarak ayrılan birkaç bölüm de bulunuyor. Tarihî birkaç nesneyi öylece sergiliyorlar. Bırakın Türkçeyi, İngilizce bilgilendirme yazısı bile zinhar yok. Ne müzede, ne de kale genelinde. O yüzden kale hakkında önceden birkaç satır okuyup da gidin derim.
 

Kalenin içinde sergilenen eski işkence düzenekleri

Hotin Kalesi, fethetmeden önce defalarca kuşattığımız ama hüsrana uğradığımız, defalarca Lehlere kaptırdığımız stratejik açıdan çok ama çok önemli bir kaleymiş vakti zamanında. Hele ki Karlofça Antlaşması ile Kamaniçe Kalesi’ni kaybettiğimiz zaman burası Doğu Avrupa’daki son tutunacak dalımız olmuş. 1812’de nihaî olarak Ruslara terk etmemize değin Hotin Kalesi’nin burçlarında Türk bayrağı dalgalanmış. Askerî birliklerimiz kaleyi boşaltırken Ruslara yar olmasın diye yakıp yıkmış. Sanıyorum ki bugün kalede mimarî anlamda herhangi bir Türk izine rastlanmayışının nedeni budur.
 
Dinyester kıyısındaki Hotin, yemyeşil bir coğrafyanın tam ortasında. Sisli puslu kış mevsiminde bile beni kendine hayran bırakan manzara, yaz mevsiminde yeşile bürününce nasıl güzel oluyordur, hayal bile edemiyorum. Tarihimizle ilgili böylesi önemli bir mekânın bu kadar az bilinmesi ve az ziyaret edilmesi bizim açımızdan üzücü. Gönül ister ki Ukrayna’ya her yolu düşen gitsin, gezsin, görsün.
 
Ben yanarım da, güzel fotoğraflar çekemediğime yanarım Hotin’de. Siz eğer giderseniz yeşil Hotin’i fotoğraflamayı ve burada bizlerle paylaşmayı unutmayın!

Hotin Kalesi'nin çevresi kışın bile yeşil

***cokgezencocuk.blogspot.com.tr adresinden ziyaret ettiğim birçok şehirle ilgili değerlendirmelerimi okuyabilir; gezimanya.com'daki profil sayfamdan (gezimanya.com/ ruchan-ozculer) diğer gezi yazılarıma ulaşabilirsiniz. İyi gezmeler!