Mısır denildiğinde aklınıza gelen ilk üç şeyi söyleyin deseler ne dersiniz?
Eminin sizin de aklınıza gelenler arasında kadim bir tarihi geçmiş ve Nil Nehri gibi olumlu etkenlerden ziyade berbat hijyen koşulları, toplumsal kalkışmalar ve terör saldırıları ile insanları rahatsız edecek kadar ısrarcı satıcılar ve kazıklanma ihtimali gibi nahoş etkenler yer alıyordur. Kesinlikle bu düşüncelerde yalnız değilsiniz. Her sene sadece 50 bin kadar Türk’ün turist olarak bu ülkeye gidiyor olması da bunu gösteriyor. Peki, tüm bu önyargılarımız ve endişelerimiz bizi dünya medeniyetinin önemli mihenk taşlarından olan bu ülkeye gitmekten alıkoymalı mı? Kesinlikle hayır ama gitmeden bazı şeyleri bilmekte fayda var:
1. GÜVENLİK VE TERÖR
Günümüz koşullarında özellikle terörist saldırılar nedeniyle Avrupa ve ABD de dahi birçok ülke hayati risk altında iken Mısır’ın güvenli olduğunu söylemek elbette inandırıcı olmayacaktır. Ancak ABD Dışişleri Bakanlığı’nca vatandaşlarına yönelik yayımlanan seyahat tavsiyelerinde Sina Yarımadası ve Libya Sınırı’ndaki Batı Çölü terör riskinden dolayı gidilmemesi gereken yerler olarak tanımlanıp, risk derecesi “Seviye 2 - Dikkatli Ol” olarak tanımlanmıştır. Bu ne anlama geliyor derseniz de, aynı kaynak Türkiye için tehlikeyi terörist saldırılar ve kanundışı tutuklamaları gerekçe göstererek “Seviye 3 - Seyahati Tekrar Düşün” olarak tanımlıyor. Başka bir değişle ABD Dışişleri Bakanlığı Türkiye’yi Mısır’dan daha tehlikeli buluyor. Elin ABDlisinden bana ne derseniz Türk Dışişleri Bakanlığı’nın da web sayfasında Mısır'a Seyahat Edecek TürkVatandaşlarına Yönelik Duyuru başlığı altında yapılan ikaz ise vatandaşlarımızın şahsi güvenlikleri bakımından her türlü tedbiri almaları ve her koşulda müteyakkız (uyanık) bulunmaları önem taşımakta denilerek gösterilerin yapıldığı meydanlardan uzak durmaları tavsiye edilmektedir. Anlayacağınız Mısır güvenlik gerekçeleri ile kesinlikle uzak durulması gereken bir destinasyon değil, en azından bugünlerde.
2. VİZE GEREKLİ Mİ?
Üzülerek belirtmeliyim ki özellikle son zamanlarda Türkiye ve Mısır arasında yaşanan siyasi sıkıntılar nedeniyle Mısır Türkiye’ye vize uygulamayan 113 ülkeden biri değil. Vize almalısınız ve bunun için de saçma sapan standart vize evrakları (banka hesap ekstreniz de dâhil) sunmanız gerekiyor. Maalesef kural bu. Ancak, bunun tek istisnası - vize uygulamasının değil, saçma evrak talebinin - 17 yaşından küçük, 45 yaşından büyükler için kapıda vize uygulaması. Kahire Havalimanı’nda vize işlemi çok kolay. Alandaki banka şubelerinden birine 25 USD ödeyerek vize çıkartmanızı 10 - 15 saniye içinde alıyor ve pasaportunuza yapıştırıyorsunuz, hepsi bu kadar.
3. HİJYEN KOŞULLARI
Mısır’da nereye giderseniz gidin tüm turistlerin üzerinde fikir birliği sağlayabileceği bir kaç konudan biridir hijyen konusu. Hijyen bu coğrafyada istisnai birkaç yer dışında henüz keşfedilmemiş bir kavramdır. O nedenle yanınıza alınacaklar listesine pasaportunuzdan sonra mutlaka antiseptik jel, küçük bir kalıp sabunu ekleyin. Yanınızdan temiz içecek suyunu eksik etmeyin. Sağlık Bakanlığı tarafından Mısır’a gidecek olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına önerilen rutin aşılar kızamık, kızamıkçık, kabakulak, difteri, tetanoz, boğmaca, Polio ( çocuk felci ) ve yıllık grip aşılarıdır. Bunun dışında yiyecek ve içeceklerin hijyen şartlarına uymaması nedeniyle Hepatit A ve Tifo aşısı da şiddetle tavsiye edilir. Son tavsiye de kampçılık, yürüyüş, bisiklet, maceraseyahati ve mağaracılık gibi dış mekân aktivitelerinde bulunacakların köpek, yarasa ve diğer memeli hayvanlar tarafından ısırılma riskine karşı kuduz aşısı olmalarıdır. Seyahat öncesinde güncel koşulları öğrenebilmek için mutlak surette Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nün Seyahat Sağlığı web sayfasını ziyaret etmenizi öneririm. Hijyen koşullarının kötülüğü nedeniyle birçok seyahat sigortası Mısır’ı ya kapsam dışında bırakmıştır, ya da geri ödemelerde zorluk çıkartmaktadır. En iyisi oralarda hasta olmamak herhalde…
4. BESLENME
Ne olsa yerim, bana bir şey olmaz diyenlerden olabilirsiniz ama bu iddianızı Mısır’da da sürdürmek yüksek risk ihtiva eden bir macera olacaktır. Temizliğinden emin olduğunuz 5 yıldızlı otel restoranlarında ve rehber kitaplarda tavsiye edilen yerel lokantaların dışında yemek yemekten kaçının. Buralarda yediğiniz yemeklerde de seçici olunuz. Çiğsebzelerden, salatalardan, sıkma meyve sularından uzak durunuz. İçeceklerinizde asla buzkullanmayın ve kapalı olduğundan emin olmadığınız suları içmeyiniz. Hatta yapabiliyorsanız sağlık gerekçeleri ile otel havuzlarından uzak durun.
5. BİLDİĞİNİZ TÜM TRAFİK KURALLARINI UNUTUN
Mısır’a ayak bastığınız anda bildiğiniz tüm trafik kurallarını unutmanız hayatta kalmanızı sağlayacaktır. Üç temel trafik kuralı vardır. Geçiş önceliği büyük ve kornası güçlü araçlarındır. Trafik lambaları kentlere renk katan dekoratif amaçlı kent süsüdür. Gece seyir halinde far yakmak affedilmeyecek bir trafik suçudur. Ben İstanbul trafiğinde hayatta kalmış bir adamım, Mısır’da mı araç kullanamayacağım derseniz bedelini çok ağır ödeyebilirsiniz, o nedenle kesinlikle araç kiralamayın. Bindiğiniz tüm araçlarda emniyet kemerinizi bağlayın, tabii araçta emniyet kemeri bulabilirseniz. Yaya olarak daha da uyanık olmak gerekir. Sadece motorlu araçlara değil, faytonlara, atlara ve eşeklere de dikkat edin. Mecbur kalmadıkça karşıdan karşıya geçmeyin. Abarttığımı düşünüyor olabilirsiniz. Haksız isem döndüğünüzde bana kısa bir mail atar mısınız? Tabii sağ salim döndüyseniz.
6. ISRARCI SATICILAR, KAZIKLANMALAR
Mısır’ın olmazsa olması ısrarcı satıcılar ve ısrarcı taksi şoförleridir. Bu ısrardan kurtulmanın bir kaç yolu var. Arapça hayır istemiyorum demeyi öğrenmek, bunu da bir Mısırlı gibi söyleyebilmek en etkili silahtır. Bununla uğraşamam diyorsanız yapacağınız tek şey ne satıyorsalar alıp kurtulmaktır. Ama satın alma da öyle pek kolay olan bir şey değildir. Kişisel tecrübelerim gösterdi ki size söylenen ilk fiyat en az normal fiyatın beş veya altı katıdır. Sıkı bir pazarlıkçı olabilirsiniz ve satıcıya diz çöktürüp, sattığı şeyi ucuza aldığınızı düşünebilirsiniz. Ama emin olun verdiğiniz fiyat gerçek fiyatın en az iki katı olacaktır. Onun için bir şey almaya karar vermeden veya bir yerden bir yere gitmek için taksi tutmadan mutlaka başka satıcılarla, şoförlerle kıran kırana fiyat pazarlığı yapın. Fiyatı indirebildiğiniz kadar indirin ama satın almayın. Bu pazarlıkla alacağınız ürünün piyasa fiyatına bir nebze yaklaşmış olacaksınız. Sonra bir başka satıcı veya şoförle pazarlığa başlayın ama bir önceki pazarlığınızda ulaştığınız fiyatın 1/3’ünü hedefleyerek. Biraz sabrınız varsa bu fiyatı yakalayacağınızdan emin olabilirsiniz. Ama unutmayın, bu fiyatı yakaladıysanız bile gene de ederinin en az iki katı fiyat ödemiş olacaksınız, bu kaçınılmazdır. Bu arada bir küçük hatırlatma daha özellikle taksilerde anlaştığınız fiyat ne olursa olsun gideceğiniz yere vardığınızda şoför sizden sırıtarak “behşişşş” adı altında ilave bir ücret talep edilecektir. Hatta vermesi gereken para üstünü size vermeyerek kendi kendini behşişşş ile ödüllendirecektir. O nedenle, taksiden inmeden para üstü gerektirmeyen tam tutarı ödemek için parayı avcunuzda hazır edin.
7. TÜRKLERE KARŞI SEMPATİ / ANTİPATİ
Mısır’da nereye giderseniz gidin en sık karşılaşacağınız sorulardan biri nereli olduğunuzdur. Türk olduğunuzu söylediğinizde karşılaşacağınız tepkilerden ilki İslami nedenlerden ötürü size gösterilecek sempati iken, ikinci tepki siyasi nedenlerden ötürü ya antipati ya da sempati olacaktır. Mısırlıların Türklere karşı kafaları son derece karışıktır. Bir taraftan Türkiye’de yükselen İslami değerleri takdirle karşılıyor. Diğer taraftan da Türk Hükümeti’nin Mısır’daki askeri idare karşısında takındığı tavır nedeniyle farklı iki tepki gösteriyorlar. Seçimle iktidara gelen Müslüman Kardeşlerin adayı Muhammed Mursi taraftarları Türk Hükümeti’nin kendisini destekleyen tavrından dolayı büyük bir sempati beslerken, Mısır’da Müslüman Kardeşlerin yöntemleriyle demokrasinin yürümediğini, din kardeşliğinin adaletin önüne geçtiğini, Mursi’nin sadece “kendinden” olanları düşündüğünü ve ülkeyi bir iç savaşa götürdüğüne ve yapılan askeri darbe ile bunun önüne geçildiğine inanan general Sisi taraftarları ise büyük bir antipati besliyorlar. Türk olduğunuzu duyduklarında mutlaka bu konu gündeme gelecektir. Siz siz olun, hayat ve siyasi görüşünüz ne olursa olsun sorulara bir diplomat inceliği ile yuvarlak cevaplar vererek konuyu geçiştirin.
8. DÖVİZ BOZDURMA
Mısır’da otellerde döviz bozdurmak yasalar gereği resmi olarak yapılmamaktadır. Buna rağmen döviz bozdurmak gene de pek zor değildir. Ama dolandırılma, kandırılma risklerini bertaraf edebilmek için döviz bürolarından ve ayaklı dövizcilerden uzak durun. En yakın ATM’de döviz bozdurabileceğiniz gibi, Türk bankalarında olan hesaplarınızdan ATM kartı vasıtasıyla para çekmeniz çok kolay. Her ne kadar bankanızca işlem başına 7 TL civarı bir masraf alınsa da, hem güvenli işlem, hem de görece daha yeni ve temiz para verdikleri için ATM’leri kullanmak çok daha sağlıklı ve hızlı olacaktır.
9. SİSTEM İLE KAVGA ETMEYİN
Seyahatiniz sırasında birbirinden farklı onlarca saçma sapan bürokratik işlemle karşılaşacaksınız, bunların aptalca olduğunu düşüneceksiniz. Örneğin, havalimanına geldiğinizde güvenlik kontrolünden geçtikten sonra adınızı, soyadınızı, milliyetinizi ve pasaportnumaranızı yazmanızı isteyecekleri kalınca bir defteri size uzatacaklar. Ya sabır deyip, defteri dolduracaksınız. Sonra uçağa binmek için gümrüksüz sahaya geçerken bir kontrol daha ve gene kalınca bir deftere aynı bilgileri yazacaksınız. Bu da yetmiyormuş gibi tüm bu bilgilerin olduğu bir formu doldurup, pasaport kontrolünde polise vereceksiniz. Sinirlenmeyin, uygulamayı boşuna sorgulamayın. Bürokrasi; bu coğrafyada devlet otoritesinin vatandaşlara ve ülkeyi ziyaret edenlere ispatlanmasının bir aracı olarak kabul görür. Bu durumu eleştirmeniz devlet otoritesinin sorgulanması olarak görülür ve hoş karşılanmaz. Bu sorgulamanız otoriteyi temsil eden memurların keyfi uygulamaları ile cezalandırılabilir. Şanslı iseniz sadece sinirleriniz bozulur, size vakit kaybettirir. Daha kötüsü sorgulanabilir, hatta gözaltına bile alınabilirsiniz. Mısırlıların değiştiremediği bir düzeni siz mi değiştireceksiniz, değil mi ama?
10. KADİM MISIR TARİHİNİ ÖĞRENMEYE ÇALIŞMA
Her seyahat öncesinde gideceğiniz ülkenin tarihini okuyup, öğrenmek isteyenlerdenseniz geçmişi MÖ 3000 yıl ve ötesine dayanan Mısır’da işinizin çok zor olduğunu söylemeliyim. En azından benim gibi 40 yaşını geçtiyseniz onca ismi, hanedanı akılda tutma konusunda hafızanız hiç de yardımcı olmayacaktır. Düşünsenize adına Egyptology denilen ve dilimize Eski Mısır uygarlığını inceleyen bilim diye çevrilebilecek bir tarih disiplini var ve insanlar yıllarca üniversitelerde bu eğitimi alıyorlar. Bir seyahat öncesinde bu tür bilgileri edinmek için ne kadar vakit ayırıyorsunuz bilmiyorum ama yıllarınızı buna ayırmadığınıza eminim. O nedenle ziyaret edeceğiniz bölgelerdeki tapınak ve mezarların hangi devre ve hanedana ait olduğunu, o devirin önemli olay ve isimlerini öğrenmek bölgeyi ve tarihi anlamak için faydalı olacaktır. Unutulmaması gereken en önemli şey Mısır tarihini, kültürünü ve ekonomisini var eden Nil Nehri’dir. Eski Mısır’ı anlamak istiyorsanız seyahatinizi planlarken Nil üzerinde seyir eden tekneler ile tur alternatifini kesinlikle programınıza alınız.
www.gezmekyetmez.com