Adını Kurtuluş Savaşı’yla, Bandırma Vapuru’yla birlikte andığımız ve her 19 Mayıs’ta tekrar hatırladığımız Samsun; tarihi çok derinlerde yaşamış, doğaya da iyi davranmış bir şehir. Karadeniz gezi rotalarında hak ettiği değeri görmemesi ise fazla tanınmamasından kaynaklanıyor. Dört mevsim gezebileceğiniz ve ne zaman giderseniz gidin ‘iyi ki gittim’ diyebileceğiniz birçok alternatif sunan şehir,sosyal mesafeye dikkat ettiğiniz takdirde Korona stresine de birebir. Bakir ormanları, derin kanyonları, birçok medeniyetin dokunup iz bıraktığı toprakları ve sporcuları heyecanlandıran doğa platformlarıyla sakin yerler arıyorsanız sizin için hazırladığımız listemize bir göz atmanızı öneriyoruz.
Amisos Tepesi
Şayet Samsun’un merkezinde bir gezi rotası oluşturduysanız ve biraz mavi biraz yeşil manzaralara bakmak istiyorsanız önerimiz Amisos Tepesi’ni görmeniz! Batı Park’tan başlayan çok keyifli bir teleferik yolculuğuyla ulaşabileceğiniz Amisos Tepesi Hititlerden kalma kaya mezarlarıyla tarih seyri sunarken, bir yandan da eşsiz bir şehir panoraması sergiliyor. Tepede 1995 yılında Tümülüslerin keşfiyle başlayan kazı çalışmalarında bulunan mezarlar M.Ö. 3. Yüzyıldan kalma ve tahrip olan yerleri restorasyondan geçirilmiş. Mezarlarda bulunan ve ‘AmisosHazinesi’ olarak adlandırılan buluntular da sergilenmek üzere Samsun Arkeoloji Müzesi’ne götürülmüş. Mezarların çoğunun Pontus Krallığı’nın üst düzey yöneticilerine ve ailelerine ait olduğu tahmin ediliyor.
Sit alanı olarak koruma altına alınan ve çevre düzenlemesi yapılan tepede yürüyüş yolları, kafeler ve hediyelik eşya satan dükkanlar var. Instagram çıktığından bu yana oldukça popülerleşen il isminin yazdığı büyük platform da bu tepe üzerinde yer alıyor. Bu arada Amisos’un Samsun’un eski adı olduğunu da söylemeden geçmeyelim.
Samsun merkeze 4 kilometre gibi kısa bir mesafede bulunan tepe, yol üzerindeki tabelalarda Baruthane Tepesi olarak da geçiyor. Teleferiğe binmeye çekiniyorsanız aracınızla da gidebilirsiniz.
Kurtuluş Yolu
Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcı sayılan 19 Mayıs 1919 hem hepimiz, hem de Samsun için çok özel bir tarih. Ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk ve 18 silah arkadaşının bu tarihin sabahında ilk adımı attığı Tütün İskelesi ise Kurtuluş Yolu’nun başladığı yer. 2009 yılında Tütün İskelesi eski haline sadık kalınarak yeniden yapılmış ve gemiden inenlerle onları karşılayan halk da balmumu heykellerle sembolize edilerek o günün sabahı yeniden canlandırılmış. 45 metrelik bir açık hava müzesi olan Kurtuluş Yolu iskeleden başlayıp atamızın 6 gün kaldığı Gazi Müzesi’nde ( o zamanlar adı Mantika Palas olan bir otelmiş burası) sonlanıyor. Yakın tarihimizin ve mucize kurtuluş hikayemizin başladığı tarihi yeniden anmak için Samsun’un İlkadım ilçesindeki bu yolda yürüyün deriz.
Amazon Köyü
Kadınların gücünden bahsedilirken ‘tıpkı bir Amazon gibi’ denir ya hani, bir zamanlar Amazonların yaşadığına inanılan yer de Samsun’un şirin mi şirin ilçesi Terme. ‘Develer tellal, pireler berber iken’ diye başlayan masallar misali bir zamanlar kadınlar tarafından yönetilen anaerkil toplumlarda vardı. Hatta bu toplumlar Socrates’in destanlarında, Hitit tabletlerinde de anlatılıyorlardı. M.Ö. 3000 – 2000 yılları arasında kurulan devletlerden olan Amazonlar da kadın gücünü simgeleyen o anaerkil toplumlardan.
Kadın elinin bolca değdiği bir tarihe sahip kentte Amazonların anısını yaşatmak için 2010 yılında kurulan köy İlkadım Batı Park içinde yer alıyor ve tabiri caizse ülkemizdeki en ilginç müzeler kulvarında yarışıyor. Savaşçı kadınların yaşamlarından kesitler sunan köy 50 bin metrekarelik koca bir adadan ve içine yayılan 2,5 dönümlük bir balmumu heykel alanından oluşuyor. Müzede dönem giysilerinden savaş aletlerine kadar herşey düşünülmüş ve Amazonların bilinmeyen yönlerini anlatan birçok materyal sergilenmiş. İçine tırmanılan ve ağız kısmından muhteşem bir şehir panoraması sunan devasa aslan heykelleriyle karşılaşacağınız Amazon Köyü’nde suni kayak pisti, piknik alanları ve balık restoranları da var. Amazon Köyü’nü hergün 08.00-17.00 saatleri arasında ziyaret edebiliyorsunuz.
Atakum Sahil Yolu
Samsun kıyılarının Karadeniz’in dalgalarıyla buluştuğu 10 kilometrelik Atakum Sahil Yolu, şehirdeki sosyal hayatın da merkezi. Şehrin en gözde kafe ve restoranları burada olduğundan özellikle akşam vakitlerinde daha kalabalık oluyor. Sahil yolunda AVM’de alışveriş yapmak veya sinemaya gitmek isterseniz onlar da düşünülmüş. Ayrıca bisiklet ve yürüyüş yolları da var. Deniz sezonunun açılmasıyla plaj olarak ayrılan şemsiyeli ve şezlonglu kumluk alan dolup taşıyor. Karadeniz plajlarının genelinde deniz derin olmasına rağmen Atakum’da ani derinleşmeler yok, bu yüzden denizini aileler de tercih ediyor.
Atakum Bafra’ya giderken geçeceğiniz yol üzerinde. Samsun merkeze ise 7 kilometre mesafede.
Ladik Akdağ Turizm Merkezi
Samsun civarındaki yakın rotalardan bahsedelim biraz da! Açıldığı 2010 yılından bu yana Orta Karadeniz’de kış turizmini canlandıran Akdağ Turizm Merkezi Samsun’a yakın alternatif tatil rotalarından. Ulaşımın kolay olmasının yanısıra konaklama tesislerinin varlığı, telesiyej ve pist uzunlukları da kayak severleri çeken özelliklerden. 1800 metrelik Akdağ’ın etekleriyılın 100 günü beyaz bir beldeyken, yaz geldiğinde çim kayağı yapılabilecek kadar yeşil, bol oksijenli bir yaylaya dönüşüyor. Hatta öylesine hareketleniyor ki gittiğinizde bir şenliğe ya da bol eğlenceli bir aktiviteye denk gelebiliyorsunuz.
Doğa sporlarından hoşlanıyorsanız Ladik Akdağ Turizm Merkezi’nde atv ya da kar motosikletiyle safari turlarına katılabilirsiniz.Kayak yapmak istiyor fakat ‘kaymayı bilmiyorum’ diyorsanız her seviyeye uygun pistlerde tecrübeli eğitmenler eşliğinde öğrenme imkanı da var. Telesiyejle 10 dakikada çıkabileceğiniz zirve, sunduğu LadikGölü ve ova manzarasıyla da zirve yapan güzelliklerden.
Çevre illerden geleni gideni bol olan ve gittikçe de artan Akdağ Turizm Merkezi Samsun’a yaklaşık 80 kilometre mesafede bulunuyor.
İkiztepe Höyüğü
Tarih öncesini çok merak edenler ve arkeolojiye ilgi duyanlar buraya! Samsun Amazonlardan sonra birçok gelişmiş medeniyetin de gözdesi olmuş bir coğrafya. Bafra ilçesine 7 kilometre uzaklıktaki İkiztepeKöyü M.Ö. 5000’li yıllardan bu yana yerleşim yeri olarak kullanılmış ve tarihi değeri 1971 yılında keşfedilmiş. O günden bu yana da İstanbulÜnv.tarafından yapılan sezonluk kazılar devam ediyor. Günümüze gelen 8000 civarındaki kalıntının (madeni eşyalar, silahlar, keramik kaplar, kemik eşyalar, mezarlar, fırınlar…) büyük bir kısmı ise Samsun Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.
Anadolu’daki en büyük antik mezarlığın burada olması ve mezarlarda yapılan antropolojik incelemelerle İkiztepe’nin şaşırtan bir özelliği ortaya çıkmış. Mezarlarda bulunan 8 iskelete beyin ameliyatı yapıldığına dair izler gözlemlenmiş. Ameliyatlardan sonra yaşam süresinin uzadığına dair uzman görüşleri ise oldukça yankı uyandırmış. Geçmişteki uygarlıkların sanıldığından daha gelişmiş olduklarının kanıtı İkiztepe,günümüzde sit alanı olarak koruma altında. Kazı bölgesini gezerken yatay ağaç kütüklerinden yaptıkları evlerde yaşayan, maden işleyen ve sanatçı bir Hitit şehri olan antik Zalpa’da gezdiğinizi hayal edebilirsiniz.
Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti
Samsun’a 30 km mesafede, Bafra yakınlarında bulunan Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti dünyanın en kritik, en korunası 35 bölgesinden biri olarak kabul ediliyor. 56.000 hektar alana yayılan bu alanaynı zamanda UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi’nde de yer alıyor.
İçinde irili ufaklı 7 göl bulunan bu büyülü dünyaya başta leylekler olmak üzere her yıl sayısı yedi milyonu bulan kuş uğruyor. Yaklaşık 460 kuş türünün barındığı alan sürüler halinde gezen mandalarıyla da bir Afrika safarisini çağrıştırıyor. Yol üzerindeki tabelaları takip ederek rahatlıkla ulaşabileceğiniz bölgeyi hemen girişinde bisiklet veya akülü araç kiralayarak gezebiliyorsunuz. 15 kilometrelik parkurda ilerlerken cennetin sahibi olan kuşların birçok türüne rastlıyorsunuz. Eşi benzeri az bulunan ve cennet tanımını sonuna kadar hak eden bu güzelliği gezi rotanıza mutlaka ekleyin diyoruz.
Bafra Kolay Turizm Merkezi
Samsun’un Bafra ilçesigezginini hemen salan bir yer değil; doğasıyla, tarihiyle hatta ünlü pidesiyle tanışınca kolay kolay ayrılamıyorsunuz. Tıpkı Kolay Turizm Merkezi gibi. Derbent Barajı’nın bölgeye kattığı muhteşem güzelliğe, hemen yanındaki Asarkale Kaya Mezarları’nın kattığı değerde eklenince bölge gezilesi görülesi yerler arasında en tepelere gelip yerleşiyor. M.Ö. 3. Yüzyıla tarihlenen bu mezarların yerden yüksekliği 300 metre. Helenistik Dönem’deyapılan Asarkale’ye merdivenlerle tırmanabiliyor ve kayaların üzerindeki köklü bir geçmişe yakından tanıklık edebiliyorsunuz. Kızılırmak Nehri’nin arzı endamı, yakınlarındaki Akalan Şelaleleri ve yol boyunca size eşlik eden mısır tarlalarıyla Bafra gezi rotasının olmazsa olmazı burası!
Dündartepe Höyüğü
Gelmiş geçmiş, çok uzakta kalmış yaşamları anlatan kazı yerlerinden biri de Dündartepe. Samsun halkı Dündartepe’yi Öksürük Tepe olarak da biliyor. Böyle anılmasının nedeni höyüğün tepesinde öksüren çocukları iyileştirdiğine inanılan bir pir mezarının olması.
15 metre yüksekliğindeki höyüğün bilimsel önemi ise M.Ö. 1500 – 1700 yıl aralığında Kalkolitik dönemden başlayıp Erken Tunç ve Hitit çağını kapsayan üç katmandan oluşması. Bu yüzden de birinci ve ikinci derecede sit alanı altında olup, koruma altında tutuluyor. Kazılardan bulunan madeni eşyalar, mühürler, kemik aletler, heykeller ise Samsun Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. Dündartepe Samsun’un merkezine oldukça yakın, İlkadım ilçesinde bulunuyor.
Kaledoruğu Höyüğü
Samsun’un geçmiş zaman olur ki yolculuğunda bir tarih durağı da Kavak ilçesi yakınlarında bulunan Kaledoruğu Höyüğü. Şehre 40 km uzaklıkta, Havza Amasya yol istikametinde ilerlerken göreceğiniz höyük Eski Tunç çağına tarihlendiriliyor.
Samsun’un en eski yerleşimlerinden biri olarak kabul edilen höyükteki kazılar 1940-1942’de yapılıp sonlandırılmış. Özellikle toprağı düzleyip cenin şeklinde ölü gömmeleri ve gömülerden çıkarılan kemik ve keramik aletleriyle tanınan höyük bizce Kavak Ovası’nı tepeden gören manzarasıyla da rotaya eklenmeli.
On Dokuz Mayıs Turizm Merkezi
19 Mayıs Kültür Merkezi ilçe merkezine 30 km mesafedeki Nebiyan Dağı ile de anılıyor. Karadeniz yaylalarının huzurunu bilenlerin yaz aylarında akın ettiği ormanlık alanda yürüyüş yapabilir, fotoğraf safarisine çıkabilirsiniz. Heyecanlı sporlardan hoşlanıyorsanız 1224 metrelik dağda yamaç paraşütü, dağcılık, kaya tırmanışı, oto safariimkanları da var. Samsun’un en yüksek noktası sayılan bu doğa köşesi aynı zamanda piknik yapmak ve şenliklere katılmak için gelenlerinde adresi.
19 Mayıs Kültür Merkezi’ne geldiğinizde eğer imkanınız varsa zirveye çıkmanızı öneririz. Eskiden yangın kulesi olarak kullanılan bir yapı ve muhteşem bir manzara göreceğiniz zirvede yazkış buz gibi akan Nebiyansuyunun kaynağı da bulunuyor.
Vezirköprü Turizm Merkezi
Vezirköprü Samsun’un en uzun yol ağına sahip ve yüzölçümü açısından en büyük ilçesi. Adının hikayesi Osmanlılar zamanına Köprülü Mehmet Paşa dönemine uzanıyor. İlçenin tarihi kimliğini ortaya koyan bedestenler, hamamlar, camiler hala görkemini korurken, Vezirköprü ormanları ve kanyonları ile de Karadeniz turizminde başı çekiyor.
İlçenin merkezindeki Kale ve Tacettin Paşa camilerinde Osmanlı’nın özgün mimarisiyle karşılaşırken, o zamanlarda kütüphane olan Taşmedrese’den hala kitap kokusu alabiliyorsunuz. Osmanlının lüks konaklama merkezleri olan kervansarayların en gözdelerinden biri olan Taşhan ve sokaklarındaki diğer sivil mimari örnekleri de özellikle geçmişi seven fotoğrafçıların ilgisini çekiyor. İlçeyi kuşatan küçük dereler, 60 metreye varan boylarıyla dev çamlar ve bitki örtüsü bu tarihi değerle birleşince Vezirköprü bir turizm merkezi olmayı hak ediyor. İlçe yakınlarındaki heybetli Kunduz Dağı’nın eteklerinde geyik üretme çiftlikleri bulunuyor ve bu bölgeler ormanlık alan olduğundan piknik, doğa sporları gibi aktiviteler yapılabiliyor. İsterseniz yine dağın eteğindeki Sarıçiçek Yaylası’nda bungalovlarda konaklayabilirsiniz. Vezirköprü’nün turizmde çıtasını yükselten ve günden güne bilinirliği artan Şahinkaya Kanyonu ise ayrıca övgüye değer. Samsun civarındaki gezi rotanızı planlarken es geçmemenizi öneriyoruz.
Şahinkaya Kanyonu
Samsun’un pek bilinmeyen ama keşfedilince en bilinen yerlerinden olacağına emin olduğumuz Şahinkaya Kanyonu Vezirköprü ilçesine 19 km mesafede bulunuyor. Uzunluğu yaklaşık 2,5 km olan kanyon Kızılırmak üzerine kurulmuş Altınkaya Barajı’nın 450 metreyle en derin yeri ve aynı zamanda da ülkemizin en büyük kanyonları arasında ikinci. Kanyonun ihtişamlı görüntüsünün yanında bir diğer özelliği de Hititlerden kalma Nerik adında bir antik şehrin üzerinde yükselmesi.
Kanyon ve çevresi 2012 senesinde turizm bölgesi, 2105’te de Tabiat Parkı ilan edilmiş ve başta sporcular olmak üzere birçok doğa tutkununun da vazgeçilmezleri arasına girmiş. Kızılırmak’ın sarp kayaların arasında oluşturduğu gizli geçit fotoğrafçılar, kanocular, dalgıçlar, paraşütçüler, balıkçılar ve kamçıların Karadeniz’deki rotası durumunda. Dilerseniz feribot turuna çıkabilir ya da ardıç, zeytin, menengiç ağaçlarından gelen mis kokular eşliğinde yürüyüş yapabilirsiniz. Bu arada kanyonda 2017 yılında düzenlenen FalconFest’de bir İngiliz sporcu ‘en uzun süre ip üstünde kalma’ rekoru denemiş ve kanyonun iki tarafına gerilmiş ipte 100 saat kalmayı başarmış. Bir diğer rekor yine bir yabancı sporcudan. O da en uzun süreli ip yürümesini bu kanyonda gerçekleştirmiş.
Ayvacık Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi
Doğa şöleninin devamı gelsin, yeşile de maviye de doyalım diyorsanız Samsun rotasında Ayvacık’a da yer vermenizi öneririz. Ayvacık, yeşilini ve mavisini içinden geçen Yeşilırmak’a borçlu. Nehrin üzerinde kurulan iki baraj da adeta ilçenin çehresini değiştirmiş. Gölüyle, ormanlarıyla ve ormanların içindeki şelaleleriyle gezginlerin ruhunu tazeleyen ilçe Bakanlar Kurulu kararıyla 2010 yılında Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi ilan edilmiş. Göl kıyısındaki köyler arasında bir feribot çalışıyor ve mesire alanlarında gölden çıkan balıkları tadacağınız tesisler mevcut. Size sadece kendiniz doğaya bırakmak kalıyor. Ayvacık Samsun merkeze 50 kilometre mesafede yer alıyor.
