- 1 view
Mescit Dağı’ndan akan irili ufaklı derelerin oluşturduğu Çermeli ve Kurt çayları birleşerek Masat Çayı’nı oluşturur. Masat Çayı Bayburt’tan itibaren Çoruh adını alır. Bu nehrin oluşturduğu vadi de Çoruh Vadisi’dir. İspir’e kadar nispeten dingin akan çay bu noktadan itibaren Kaçkar Dağları Milli Parkı’ndan gelen derelerin katkısıyla büyür ve ürkütücü bir hal alır. Yokuşlu köyünden itibaren Yusufeli sınırları içinde 100 km sürecek olan yolculuğu sırasında Oltu ve Barhal çaylarını da alarak iyice güçlenir. İspir’den Yusufeli’ne kadar olan bölüm Çoruh Vadisi’nin en renkli kısmını oluşturur. Magmadan gelen sıcak suların kayalardan çözdüğü mineraller vadideki kayaçlarda renk cümbüşü yaratır.
Çoruh, Borçka’da Berta Çayı’nı da katar önüne. Doğudaki Karçal Dağları ile Doğu Karadeniz Dağları’nı ayırarak Gürcistan’ın Batum şehrinden Karadeniz’e dökülür.
Vadinin jeolojisi Palezoik, Kretase ve Eosen gibi pek çok zamandan kalma kaya türleriyle hayli karmaşık bir yapıya sahiptir. Yer yer bazalt kayalarla çoğunlukla andezit, tüf, lav, aglomera gibi volkanik kayalar arasında akıyor Çoruh.
Çoruh Nehri var olduğundan beri bu vadiye yaşam kaynağı sağlamış, vadi boyundaki birçok yerleşim de bu kaynaktan beslenmiştir. Karadeniz, Akdeniz, İç Anadolu iklimlerinin yaşandığı vadide, bitki örtüsüne de bu çeşitlilik hâkim. Karadeniz’e yakın kuzey kesimlerin de tipik doğu kayını ormanları, Hatila’daki kopuk Akdeniz ikliminde fıstık çamı toplulukları bulunuyor. Borçka–Yusufeli arasında maki toplulukları ve Akdeniz’e özgü ürünlerin yetiştirildiği tarım alanları var. Olağanüstü zengin bir floraya sahip bu vadide 83 bitki taksonu vardır. Bu türlerden üçü sadece bu vadiye hastır.
