UNESCO’nun oluşturduğu 1972 tarihli Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında Dünya Mirası Listesi’nde 1.073 miras alanı yer almaktadır. Bu sayı 2017 yılında Polonya’nın Krakow şehrinin ev sahibi olduğu Dünya Mirası Komitesi 41. Oturumunda kabul edilmiştir. Bu listede ülkemizdeki miras alanlarının 15 adedi kültürel, 2 adedi karma olmak üzere 17 miras alanı bulunmaktadır.
UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nin dışında bir de “Geçici Liste”si bulunuyor. Bu liste, Dünya Mirası Listesi’ne girişin ön adımı olarak görülüyor. Dünya Miras Komitesi’ne iletilen varlıkların oluşturduğu Geçici Liste ile ilgili detaylı açıklama ise şu şekilde:
“UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirası’nın Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında Taraf Devletler, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kaydedilmesi uygun olan varlıklara ilişkin envanterlerini (geçici liste) UNESCO Dünya Mirası Merkezi’ne iletmekle yükümlüdürler. UNESCO Dünya Mirası Merkezi’nce yayınlanan bu listede yer alan varlıklara ilişkin hazırlanan adaylık dosyaları Dünya Mirası Komitesi’ne sunulmaktadır. Geçici Listeler hazırlanırken varlıkların Dünya Miras Komitesi’nce belirlenen kriterleri karşılama durumları ile mimari, tarihî, estetik ve kültürel, ekonomik, sosyal, sembolik ve felsefi özellikleri de dikkate alınmaktadır.”
Türkiye’nin ilk kez 1994 yılında Dünya Mirası Merkezi’ne iletilen geçici listesi o günden günümüze kadar birçok kez güncellenmiştir. Dünya Mirası Listesi’nde 17 miras alanı bulunan ülkemizin Dünya Mirası Geçici Listesi’nde 71 adet varlığı bulunmaktadır. Bu varlıklardan 2 adedi karma (Yani kültürel / doğal), 2 adedi doğal ve 67 adedi kültürel varlıktır.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kaydedilen mirasların dışında söz konusu listeye önerilmesi öngörülen ancak henüz adaylık süreçleri tamamlanmayan mirasların oluşturduğu bu Geçici Liste’ye 31.05.2018 tarihinde Türkiye’den 7 yeni miras alanı eklendi. Bu alanlar:
Priene Arkeolojik Alanı
Gaziantep Yeraltı Suyu Yapıları: Livas ve Kasteller
Erken Dönem Anadolu Türk Mirası: Danişmend Beyliği Başkenti Niksar
Justinian Köprüsü
Sarıkaya Roma Hamamı
Harput Tarihî Kenti
Anadolu'daki Ahşap Çatılı ve Ahşap Taşıyıcılı Camiiler (Konya-Eşrefoğlu Camii, Kastamonu-Mahmut Bey Camii, Eskişehir-Sivrihisar Camii, Afyon-Afyon Ulu Camii, Ankara-Arslanhane Camii)
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne eklenen bu 7 yeni miras alanımız ile ilgili karar, Manama’da 24 Haziran – 4 Temmuz 2018 tarihleri arasında düzenlenecek Dünya Mirası Komitesi 42. Oturumu’nda onaylanacak. Yeni eklenen 7 miras alanımız dışında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde bulunan alanlar ise aşağıdaki şekilde.
Kültürel:
Karain Mağarası (Antalya) [1994]
Ahlat Eski Yerleşimi ve Mezar Taşları (Bitlis) [2000]
Alahan Manastırı (Mersin) [2000]
Alanya (Antalya) [2000]
Harran ve Şanlıurfa Yerleşimleri (Şanlıurfa) [2000]
İshakpaşa Sarayı (Ağrı) [2000]
Konya Selçuklu Başkenti (Konya) [2000]
Mardin Kültürel Peyzaj Alanı (Mardin) [2000]
Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı [2000]
St. Nicholas Kilisesi (Antalya) [2000]
St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Çevresi (Mersin) [2000]
Sümela Manastırı (Trabzon) [2000]
Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla) [2009]
Perge Antik Kenti (Antalya) [2009]
Sagalassos Antik Kenti (Burdur) [2009]
Göbeklitepe Arkeolojik Alanı (Şanlıurfa) [2011]
Beyşehir, Eşrefoğlu Camii (Konya) [2011]
St. Pierre Kilisesi (Hatay) [2011]
Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) [2012]
Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla) [2012]
Birgi Tarihi Kenti (İzmir) [2012]
Gordion (Ankara) [2012]
Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir) [2012]
Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla) [2012]
Niğde’nin Tarihi Anıtları (Niğde) [2012]
Mamure Kalesi (Mersin) [2012]
Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (Eskişehir) [2012]
Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep) [2012]
Zeugma Arkeolojik Siti (Gaziantep) [2012]
Laodikeia Antik Kenti (Denizli) [2013]
Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa) [2013]
Ceneviz Ticaret Yolu’nda Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Kale ve Surlu Yerleşimleri [2013]
Anavarza Antik Kenti (Adana) [2014]
Kaunos Antik Kenti (Muğla) [2014]
Korykos Antik Kenti (Mersin) [2014]
Arslantepe Arkeolojik Alanı (Malatya) [2014]
Kültepe Arkeolojik Alanı (Kayseri) [2014]
Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale) [2014]
Eflatunpınar: Hitit Su Anıtı (Konya) [2014]
İznik (Bursa) [2014]
Mahmutbey Camii (Kastamonu) [2014]
Ahi Evran Türbesi (Kırşehir) [2014]
Vespasianus-TitusTüneli (Hatay) [2014]
Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup Kilisesi (Mardin) [2014]
Anadolu Selçuklu Medreseleri (Erzurum, Sivas, Kayseri, Konya ve Kırşehir) [2014]
Akdamar Anıt Müzesi (Kilisesi) (Van) [2015]
Dağlık Frigya Vadisi (Kütahya, Afyon ve Eskişehir) [2015]
Antik Aspendos Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya) [2015]
Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları (Amasya) [2015]
Yıldız Saray Kompleksi (İstanbul)[2015]
Stratonikeia Antik Kenti (Muğla) [2015]
Uzunköprü (Edirne) [2015]
Eshab-ı Kehf (Kahramanmaraş) [2015]
Mudurnu Tarihi Ahi Kenti (Bolu) [2015]
İsmail Fakirullah Türbesi (Siirt) [2015]
Sultan II. Beyazıd Han Külliyesi (Edirne) [2016]
Nuruosmaniye Külliyesi (İstanbul) [2016]
Kibyra Antik Kenti (Burdur) [2016]
Van Kalesi (Van) [2016]
Yivli Minare Camii (Antalya) [2016]
Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir) [2016]
Bodrum Kalesi (Muğla) [2016]
Silvan Malabadi Köprüsü (Diyarbakır) [2016]
Hacıbayram Camii (Ankara) [2016]
Assos Arkeolojik Alanı (Çanakkale) [2017]
Ayvalık Endüstriyel Peyzajı (Balıkesir) [2017]
İvriz Kültürel Peyzajı (Konya) [2017]
Karma:
Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya) [2000]
Kekova (Antalya) [2000]
Doğal:
Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı [2013]
Kızılırmak Deltası (Samsun) [2016]
