- 1 view
Böğürtlen Balkayası (Frig Kaya Anıtı) Eskişehir’in Sivrihisar ilçesine bağlı Böğürtlen köyünün güneyinde, Balkayası olarak da adlandırılan yüksek bir kaya kütlesinin dik yüzüne oyulmuştur. Beşik çatılı, üçgen alınlıklı bir yapının ön cephesini simgelemektedir. Ortada kapıyı simgeleyen dikdörtgen sığ bir niş bulunmaktadır. Bilinen aynı tip Frig anıtlarından farklı olarak alınlık ve cephedeki geometrik bezemeler koyu kırmızı renkte boya ile yapılmıştır.
Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı'nın Keşfi
Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı, iki fotoğraf sevdalısı gezgin (Ali Rıza Öztekin ve Nizamettin Aslan) tarafından, rastlantı sonucu bulunmuştur. Fotoğraf çekmek için bölgede bulunan ve yağmurdan kaçmak için büyük bir kayanın cephesine sığınan gezginler; kaya üzerindeki şekilleri fotoğraflayarak kayıt altına almışlar ve resmî makamlara bildirerek önemli bir keşfe imza atmışlardır.
Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı Özellikleri
Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı’nın fark edilmesinin temel nedeni, yağmurun kaya üzerindeki resmi ıslatması, böylelikle kırmızı toprak boyanın belirgin hale gelmesidir. Çünkü ilk bakışta bir yazı olduğu düşünülen şekillerin, dikkatli incelendiğinde kalabalık bir kompozisyonun tekil öğeleri olan insan ve hayvan figürleri olduğu anlaşılmaktadır. Yerden yaklaşık 4 m yukarda ve “L” eklinde bir kaya nişinin içinde yer alan resim, granit kaya cephesine, kırmızı toprak boya ile yapılmıştır. Resmin atlar ve bir insan figürünün oluşturduğu kompozisyonunda, atlar iki sıra halinde dizilmiştir. Gövdeleri uzatılmış olan atların kuyruk ve kafa kısımları da daha kalın fırça darbeleri ile belirgin hale getirilmiştir. Kompozisyonun sağ tarafındaki kollarını açmış insan figürü ise daha büyük resmedilmiştir. İnsan figürünün altındaki boşlukta da eğik başlı, kısa ve bodur gövdesi ile bir köpek resmedilmiştir. Zamanla solan boyalar yorum yapmayı güçleştirse de, şematik çizimlerle, genelde “Mezolitik-Neolitik Dönem Kuzey Avrupa, Ön Asya ve Orta Asya’da görülen şematik kalabalık hayvan toplulukları ve insan ilişkisini anlatan resim” geleneğini hatırlatmaktadır.
Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı Tarihi
Eskişehir Arkeoloji Müzesi ve Anadolu Üniversitesi, 2005 yazında Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı kaya resminin üzerinde belgeleme çalışmaları yapmıştır. İlk tetkiklerde, solmuş olan resmin ayrıntılı incelenmesinin yanında; özellikle kaya resminin çevresinde bulunan çanak, çömlek parçaları, çakmak taşı ve bazalttan bir taş, kaya resminin MÖ 5000 yıllarına tarihlendiğini göstermiştir. Bugüne kadar yapılan araştırmalar, Böğürtlen Balkayası resminin, içerdiği 20 at ve 1 insan figürü ile üslup açısından Prehistorik döneme ait olduğunu göstermiştir. Böğürtlen Balkayası resmi, bölgedeki tek kaya üstü resmi olması nedeniyle, yalnızca Eskişehir açısından değil, tüm Orta Anadolu için büyük önem taşımaktadır.
Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı UNESCO Yolunda
Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı, bir süredir UNESCO tarafından da takip edilmektedir. Sivrihisar Eğitim Kültür ve Dayanışma Vakfı, 2017’den bu yana “Sivrihisar Kayaları”nın UNESCO tarafından “Somut Olmayan Kültüre Miras” kapsamına alınmasıyla ilgili olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı Nerededir?
Böğürtlen Balkayası Eskişehir’in en büyük ilçesi olan Sivrihisar’a bağlı Böğürtlen köyündedir. Köyün 1 km güneyinde sıralanan yüksek kaya kütlelerinden birinin dik yüzüne işlenmiştir.
Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı'na Nasıl Gidilir?
Böğürtlen Balkayası Frig Kaya Anıtı’nı ziyaret edecekseniz, önce Eskişehir’in Sivrihisar ilçesine ulaşmalısınız. Özel aracınızla gidecekseniz, Sivrihisar’dan, kuzeye Böğürtlen Köyü istikametine devam etmelisiniz. Sonrasında köy merkezinden yürüyerek kayaya ulaşabilirsiniz. Toplu taşımayı tercih edenler, Böğürtlen Köyü'ne gitmek için Sivrihisar’dan kalkan dolmuşları kullanmak zorundalar. Eskişehir’e Türkiye’nin her ilinden otobüs, büyükşehirlerinden de uçak seferi bulunmaktadır. Ayrıca demiryolu ulaşımı da mevcuttur.
