- 1 view
Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde yer alan Seyit Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi şehrin en önemli tarihî ve turistik bölgelerinden biridir. İlçe de adını Seyyid Battal Gazi’den almıştır. Eskişehir Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi, kendi mezarı da burada olan Alaeddin Keykubat’ın annesi Ümmühan Hatun tarafından 1208 yılında yaptırılmıştır. Cami daha sonra eklenmiş, Ümmühan Hatun öldükten sonra vasiyeti gereği külliye de inşa edilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’nde çeşitli eklemeler yapılmış ancak 1954 yılına kadar kaderine terk edilmiştir. 1997 yılında restore edilerek turizme kazandırılmıştır. Külliye; Zikir Odası, Kırklar Odası, Halife Meydanı, Ekmek Evi, Aşevi, Bektaşi Dergâhı, Çoban Baba Türbesi, Semahane ve Çilehane olmak üzere 9 bölümden oluşmaktadır. Eskişehir Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi, revakları, kubbeleri, şadırvan ve minareleriyle kapsamlı ve eşsiz güzellikte bir Selçuklu eseridir.
Seyyid Battal Gazi Kimdir?
Seyyid Battal Gazi Malatya serdarı (komutanı) Hüseyin Gazi’nin oğludur ve 695 yılında doğduğu belirtilmektedir. Annesi Saide Hatun’dur ve Peygamber sülalesinden geldiğine inanılmaktadır. Farklı kaynaklarda etnik kökeninin Türk, Arap ve Anadolu yerli halkından olduğu yazmaktadır. Anadolu’da İslam’ın yayılmasına büyük katkıları olmuştur.
“Battal” Arapça kökenli bir sözcüktür ve “vazgeçti, caydı” anlamına gelmektedir. Bir savaşta yendiği bir düşmanının Müslümanlığı kabul etmesi üzerine onu öldürmekten vazgeçtiği için, kendisine “Battal” adı verilmiştir. Asıl adı Cafer’dir.
Seyyid Battal Gazi, Emevilerin Bizans’a yönelik seferlerine komutanlık etmiştir. Son savaşını da şu anda Seyitgazi ilçesi sınırlarında yer alan Nakolea Kalesi önünde vermiş, 740 yılında burada vefat etmiştir. Seyyid Battal Gazi’nin adını taşıyan külliyesi içindeki sandukası, 5,5 metre uzunluğundadır.
Eskişehir Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi Efsanesi
Kahramanlık hikâyeleri yüzyıllardır dilden dile aktarılan Seyyid Battal Gazi’nin, türbesi de efsanelere konu olmuştur. Eskişehir Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi efsanesi hem Türk-İslam Tarihçisi Ord. Prof. Dr. Mükrimin Halil Yinanç, hem de yerel halk tarafından doğrulanmıştır. Efsane şöyledir:
Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat’ın iyi bir eğitim almış olan annesi Ümmühan Hatun, bir gün oğlunun huzuruna çıkar. Yıllarca okuyup araştırdığını ve Battal Gazi’nin mezarının Nakolea civarında olduğunu, hem mezarı bulmak hem de buraya bir türbe ve mescit yaptırmak istediğini söyler. Alaeddin Keykubat, annesinin bu isteğini kabul eder. Ümmühan Hatun’u Konya’dan yola çıkarır ve Karacaşehir (şimdiki Eskişehir) kaymakamına annesine yardımcı olması için emir verir. Ümmühan Hatun ve kaymakam, Nakolea yakınlarında çadır kurarlar. Etrafa haber salıp, mezarı bilen, bir şey duyan var mı araştırırlar ama bir sonuç alamazlar. Ancak Ümmühan Hatun’un adamlarından biri, bu araştırmalar sırasında bir çobanın anlattıklarından çok etkilenir. Çoban, koyunları güderken manastır civarında bazı alametler gördüğünü, geceleri o bölgede ateş yandığını ve koyunların o tarafa gitmediklerini, ayak basmadıklarını anlatır. Ümmühan Hatun çobanın anlattıkları üzerine çadırları Manastır bölgesine kurdurur ve 3 gün Kuran okuyup istihareye yatar. Rüyasında Seyyid Battal Gazi’yi görür. Battal Gazi Ümmühan Sultan’a, “Benim cenazem manastırın doğu tarafında, buraya 10 metre kadar mesafede metfundur (defnedilmiştir)” der. Sabah manastırın yanındaki mağara kazılır. Burada Kuran-ı Kerim ve birkaç savaş aleti bulunur. Mezarı bulduğuna inanan Ümmühan Hatun, Konya’ya dönüp bölgeye mimarlar ve ustalar gönderir. Hemen inşaata başlanır. Camii, türbe ve medreseden ibaret olan yapı 1207-1208 yıllarında yapılır. 1511-1517 tarihlerinde de Yavuz Sultan Selim tarafından onarımdan geçirilir.
Seyyid Battal Gazi Boyu
Seyyid Battal Gazi boyu nedeniyle pek çok hikâye, roman ve filme konu olmuştur. Eskişehir Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi içindeki sanduka 5,5 metre uzunluğundadır. Yıllarca Seyyid Gazi’nin bu kadar uzun boylu olup olmadığı tartışılmıştır. Ancak sanduka boyu, Seyyid Battal Gazi’nin kişiliğine atfen bu kadar uzun yapılmıştır. Yine de boyunun 2,40 metre olduğu ve mezara ayakları bükülerek yerleştirildiği rivayet edilmektedir. Battal Gazi’nin yanındaki sanduka ise âşık olduğu ve kaçırdığı rivayet edilen Bizans Kralı’nın kızı Elenora’ya aittir.
Battal Gazinin Kılıcı Kaç Kilo?
Çeşitli kaynaklar, Battal Gazi’nin kılıcının dövme çelik olduğu belirtmektedir. Ama Battal Gazi’nin kılıcının kaç kilo olduğu bilinmemektedir.
Eskişehir Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi ve Ziyaret Saatleri
Eskişehir Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi Ziyaret Saatleri
Eskişehir Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi, 08.00 – 18.00 saatleri arasında ücretsiz olarak ziyarete açıktır.
*Saatler mevsimlere göre değişiklik göstermektedir.
Eskişehir Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi Nasıl Gidilir?
Eskişehir Seyyid Battal Gazi Külliyesi ve Türbesi, Seyitgazi ilçesine bağlı Derebenek Mahallesi’nde, Üçler Tepesi’ndedir. Eskişehir merkezden ilçeye çok sık otobüs kalkmaktadır. Küçük bir ilçe olan Seyitgazi’de her yere yürüyerek ulaşmak mümkündür. Özel araçla gidecek olanlar, Eskişehir’in merkezinden Seyitgazi tabelalarını takip ederek ilçeye, oradan da Derebenek bölgesine gitmeliler. Eskişehir’e Türkiye’nin her ilinden otobüs, büyükşehirlerinden de uçak seferi bulunmaktadır.
