İvriz Kültürel Peyzajı

Konya’nın Halkapınar ilçesinde, içinde sanatçının adını da barındıran dünyanın ilk tarım anıtı sıfatlı kabartması, Sannabadae Manastırı, 8. yüzyıldan kalma kabartma ve sunak alanı gibi mekânları ile bölgenin diğer kültürel ve doğal güzelliklerini buluşturan İvriz ilçemiz ve civarındaki alanlar İvriz Kültürel Peyzajı olarak adlandırılmıştır. UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi‘ne alınmış olan bölgeye gösterilen mevcut ilginin, bu adımdan sonra hızla artacağı düşünülmektedir. İvriz Kültürel Peyzajı sınırlarında bulunan bölge, MÖ 1650 ile MS 1543 dönemleri arasındaki uzunca dönem boyunca kült bir dini alan olarak, her devir ilgi görmüştür.

İvriz Kültürel Peyzajı Nerede

İvriz Kültürel Peyzajı nerede sorusuna cevaben bölgenin merkezi olan İvriz’in konumu hakkında bilgi vermek gerekir. İvriz Köyü, Konya ilimizin 170 kilometre kadar güney doğusunda, Toros Dağlarının orta kısmı olan Bolkar Dağı’nın eteklerinde, Halkapınar ilçesinin de 3 kilometre kadar güneyinde yer almaktadır. Köy aynı zamanda Konya Ovası’nın güney doğusunda, sulak alanların hemen yanında ve İvriz Çayı’nın yarattığı dereler arasında yer almaktadır.

İvriz Kültürel Peyzajı Hakkında Bilgi

İvriz köyü, yaşanmaya devam eden sosyo-kültürel miras adına önem arz eden coğrafik özellikler; yaylalarda süregelen doğal ve kırsal yaşam stili de dâhil olmak üzere bütünsel olarak ele alınması gereken entegre bir peyzajın tüm unsurlarını temsil etmektedir. Kerpiç yapılarının yanı sıra, pek çok döneme ait eşsiz mimarlık örnekleri ile İvriz köyü bu niteliğini kaybetmeden sürdürmüştür.

Bolkar Dağlarının yılın büyük kısmında karla kaplı olan zirveleri, tertemiz havasıyla oksijen deposu yaylaları, buz gibi akan çayı, çayırlarında yaşayan yılkı atları ve her göreni büyüleyen eşsiz doğasıyla İvriz, günümüzde bu bölgenin önemli turistik mevkilerindendir.

İvriz Kültürel Peyzajı Tarihi Eserler

Tarihin ilk yazılı tarım kaya anıtı İvriz Kültürel Peyzajı tarihî eserler listesinin başında gelmektedir. Pek çok otorite tarafından ilgi gören bu anıtın üzerinde 2 adet kitabe yazılıdır.

Bu kaya anıtı İvriz Çayı başlangıç kısmının biraz içerlerinde, kaya üzerine kabartma olarak yapılmıştır. Geç Hitit döneminde yapılmış olan anıt, Tuvana ülkesi krallarından Varpalavas tarafından yaptırılmıştır ve Fırtına Tanrısı Tarhunzas’a adanmış olduğu kabartmadan da açıkça anlaşılmaktadır. Hitit Kabartması olan İvriz Kaya Anıtı alt kısmında Tiyarmatus’un adı yazılmıştır. Bu, kabartmayı işleyen sanatçının adıdır.

Aynı zamanda kabartmayı kral Warpalawas için kazıdığı da yine bu alt kısımda yazmaktadır. Sanatçının adının geçtiği dünyadaki ilk sanat eserlerinden biri olma niteliği de taşıyan bu anıt, bu özelliğiyle oldukça önemlidir. 4 metrenin üzerinde yüksekliğe sahiptir. Kayanın üzerine kabartma tekniğiyle işlenmiş olması, tipik bir Geç Hitit devri anıtı olduğunun da işaretidir. Anıtın 100 metre kadar güneyinde ayrıca bir kabartma ve sunak alanı olduğu gibi Ambarderesi mevkiinde de İvriz anıtının küçüğü bulunmaktadır.

İvriz Köyü’nün 7 kilometre güneyinde, dar bir vadideki kurumuş bir nehir yatağında bulunan bu ikinci ve nispeten daha küçük olan kayaya oyulmuş Neo-Hitit kaya kabartmasının mevkii Ambarderesi diye adlandırılmaktadır. Bu kabartmanın karşısında Sannabadea isimli bir Bizans manastırı mevcuttur.

Sannabadea Manastırı

Roma dönemine ait olan halk dilinde Kızlar-Oğlanlar Sarayı diye bilinen ve vadinin iki tarafına doğru uzanan Sannabadea Manastırı, Ambarderesi mevkiindeki kaya anıtının karşısında, Bolkar Dağlarının yamacında yer almaktadır. Hem Hitit dönemi hem de Bizans döneminde kutsal olarak görülen bölgede inşa edilmiş bu manastır bölgenin tarihî ve kültürel mirasının önemli bir parçasıdır.

Ayrıca Osmanlı Devleti döneminde yapılmış taş köprüleri, bölgeye özgü mimari içeren kerpiç ve taş malzeme kullanarak yapılmış evleri ile İvriz, aynı zamanda doğal habitatın hala korunduğu Demir Çağı’nın tek açık hava su kültesi sığınağıdır. Oluşumu hala devam eden, sarkıt ve dikitlerden oluşan karstik zeminli doğal su kaynağı mağarası ile İvriz Kültürel Peyzajı gezilip görülmeye değer pek çok tarihî ve kültürel mirası içeriğinde barındırmaktadır.

İvriz Kültürel Peyzajı Ulaşım

Keyifli bir seyahat geçirmenizi dileyerek İvriz Kültürel Peyzajı ulaşım seçeneklerini sizin için aşağıdaki bölümde derledik.

Otomobil: Seyahatinizi özel aracınız ile gerçekleştirecekseniz Konya’nın Ereğli ilçesinden hareket ile İvriz köyü istikametinde, güneye doğru 10 kilometre kadar giderek ulaşabilirsiniz

Otobüs: Konya Ereğli üzerinden Halkapınar İvriz yönüne ulaşım sağlayan yerel firmalardan yardım alabilirsiniz.

Uçak: Ulaşım için hava yolunu tercih ediyorsanız İvriz Kültürel Peyzajı bölgesine en yakın havalimanı Konya ilimizdedir.

Tren: TCDD Toros Ekspresi ile Konya Ereğli’ye ulaşıp akabinde İvriz’e doğru toplu taşıma veya taksi kullanabilirsiniz.

İvriz Kültürel Peyzajı Giriş Ücreti

İvriz Kültürel Peyzajı giriş ücreti yoktur zira bahsi geçen alan oldukça geniş bir coğrafyadaki tarihî, doğal ve kültürel pek çok unsuru kapsamaktadır.

İvriz Kültürel Peyzajı Ziyarete Açık Gün ve Saatler

İvriz Kültürel Peyzajı ziyarete açık gün ve saatler hakkında da bir kısıtlama yoktur zira bahsi geçen alan oldukça geniş bir coğrafyadaki tarihî, doğal ve kültürel pek çok unsuru kapsamaktadır.

İvriz Kültürel Peyzajı İletişim 

Adres: İvriz köyü – Halkapınar / Konya

Telefon: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 0 (332) 353 40 20