Tonle Sap Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Güneydoğu Asya’nın en büyük gölü Tonle Sap, Kamboçya’nın büyük bir öneme sahip sulak alanıdır. 150’den fazla balık türünün bulunduğu göl, balık bolluğu ile dünya çapında üne sahiptir. Dünyanın en büyük dördüncü tatlı su balığı yaşam alanı olan Tonle Sap, aynı zamanda yaklaşık bir milyon Kamboçyalının da yerleşim bölgesidir. Minimum büyüklüğü 2.500 kilometrekare olan Tonle Sap mevsimsel olaylara göre 16 bin kilometrekareye kadar genişleyebilmektedir. Tonle Sap, 1997 yılında UNESCO tarafından Dünya Biyosfer Rezerv Alanı olarak koruma altına alınmıştır. Ekim ayında sularını Mekong Nehri’ne akıtan gölün bu evresi, başkent Phnom Penh’de tekne yarışları ile kutlanmaktadır. Bu festival, Kamboçya’nın en çok ilgi gören etkinliklerindendir.
Tonle Sap, tatlı su alanı olduğundan, dünyanın ekosisteminde büyük bir öneme sahiptir. Dünyanın su varlığının %1’inden daha azı tatlı su rezervi olduğundan, mevcut tatlı su sistemleri biyolojik ve ekolojik açıdan önem arz etmektedir. 150’den fazla balık türü, 100’den fazla kuş türü, yaklaşık 20 tane yılan türü, sürüngenler ve bir leopar türüne ev sahipliği yapan Tonle Sap, bu açıdan birçok canlıya hayat vermektedir. Ayrıca tükenme tehlikesi altında olan siyam timsahı ve çok sayıda tatlı su yılanı burada yaşam bulmaktadır. Gölün çevresi ise yerleşim görmesi ve çiftçilik faaliyetlerinin yürütülmesine rağmen yaklaşık 200 bitki türünü bünyesinde barındırmaktadır. Tonle Sap’ta yaşayan en efsanevi balık türü ise Mekong dev kedi balığıdır. 3 metre uzunluğa ve 230 kilogram ağırlığa ulaşma potansiyeli olan Mekong dev kedi balığı, dünyadaki en büyük tatlı su balıklarından biridir. Tonle Sap’ta, dev kedi balığının varlığının korunması için, araştırma çalışmaları haricinde balığın yakalanması yasaklanmıştır.
Dünyanın en ilginç su havzalarından biri olan Tonle Sap, özgün bir kültürü ve doğal yaşamı keşfetmek üzere ziyaret edilebilir.
Tonle Sap Nerededir?
Tonle Sap, Güneydoğu Asya’da yer alan Kamboçya Krallığı’nda bulunmaktadır. Güneydoğu Asya’nın en büyük gölü olan Tonle Sap, Siem Reap şehrinin 15 kilometre güneyinde konumlanmaktadır.
Tonle Sap’a Nasıl Gidilir?
Tonle Sap üzerinde yer alan yüzen köye Siem Reap, Kompong Phluk, Kompong Khleang, Phnom Penh, Kampong Chhnang, Kompong Luong ve Battambang'dan ulaşım sağlamak mümkündür.
Ülkenin başkenti Phnom Penh’den Siem Reap şehrine 6 saatlik bir feribot yolculuğu ile ulaşılabilmektedir. Tonle Sap’a giden bu feribot, Kampong Cahhnang’da da durmaktadır.
Kamboçya’nın en iyi tekne turlarından biri olarak kabul edilen Battambang ve Siem Reap rotasındaki seferlerle de Tonle Sap’ın kuzeyine gidilebilmektedir. Bu yolculuğun büyük bir kısmı ise Sangke Nehri üzerinde geçmektedir.
Yüzen Köy Chong Khneas
Göldeki yüzen köy Chong Khneas ise yüzen okul, yüzen polis karakolu, yüzen tapınak, benzin istasyonu, basketbol sahası, yüzen pazar gibi birçok öğesiyle su üzerinde kurulmuş oldukça ilgi çekici bir yaşam alanıdır. 1.113 kişinin sürdürdüğü göldeki bu kadim yaşam kültürü, geleneklerini halen yaşatmaktadır. Geçimini balıkçılık ile sağlayan köyde çocuk yaşta yüzme, kürek çekme ve tekne kullanma becerileri doğal olarak gelişmektedir. Yaklaşık 100 veya 400 metrekarelik olan tekne evler suyun akış yönüne göre konumlarını değiştirmektedir. Chong Kneas’ı tekne ile gezmek yaklaşık 2 saat sürmektedir.
Dolunay ve Su Festivali
Bon Om Touk (Dolunay ve Su Festivali), Tonle Sap’ta su akışının ters dönmesi ve balıkçılık sezonunun açılmasının kutlandığı oldukça popüler bir etkinliktir. Her yıl milyonlarca insanı kendine çeken bu büyük kutlamada konserler ve tekne yarışları gerçekleştirilmektedir. Kasım ayında, dolunayın son günü başlayan festival üç gün boyunca devam etmektedir. Festivalde, yaklaşık 375 takımın katıldığı bir dizi kano yarışı düzenlenmektedir.
Festival hazırlığında, nehir kıyısındaki pagodalarda yüzlerce yıllık kutsal kanolar restore edilir. Ahşabı çürümeye karşı dayanıklı olan coki ağacından imal edilen kanolar, koruyucu tanrıçayı temsil eden desen ve simgelerle bezenmektedir. Onarımı ve yapımı tamamlanan kanolar Budist ritüeller eşliğinde suya itilir. Bu kanolarda mürettebatın bir üyesi olmak, erkekler için oldukça yüksek bir onur olarak değerlendirilmektedir. Mürettebat, kanoları ile birlikte dolunayda başkente ulaşmaktadır.
Festivalin en büyük kutlamaları başkent Phnom Penh’de Sisowath Rıhtımı boyunca tekne yarışları ile gerçekleşmektedir. Yarışlar iki gün boyunca sürmektedir. Yarışın nihayete ermesi ile birlikte gerçekleşen göz alıcı havai fişek gösterileri ve daha birçok renkli sahne ise görülmeye değerdir.