Torul

Gümüşhane ilçelerinden bir tanesi olan Torul geçit vermeyen meşhur Zigana Dağları’nı barındırmaktadır. Torul ilçesinin gelişmesine katkıda bulunan durumlardan bir tanesi de Trabzon sınırına yakınlığıdır. Hem Trabzon hem de Gümüşhane için ulaşım konusu oldukça rahattır.

Gümüşhane’ye yarım saatlik uzaklıkta bulunan Torul ilçesi diğer ilçeler gibi çok da kalabalık sayılmayacak bir nüfusa sahiptir. İlçe nüfusunun 2016 yılı sayımlarına göre nüfusunun 12 bin civarında olduğu bilinmektedir. Eski adı Ardasa olan Torul’un bu ismi ise Tuğrul Bey’den gelmektedir. Gümüşhane’nin diğer ilçelerinde olduğu gibi burası da birçok farklı uygarlığa ve önemli tarihi olaylara tanıklık etmiştir. Bu nedenle görülmesi gereken birçok tarihi yapı bulunmaktadır.

Torul, Trabzon ile 4. Haçlı Seferleri sırasında Cenevizlilerin eline geçmiştir. İpek Yolu üzerinde bulunmasıyla gittikçe ün kazanmış ve 1290’lı yıllarda Türkmenlerin buraya göç etmeye başlamışlardır. 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet Trabzon ve çevresini ve Torul’u Osmanlı topraklarına almayı başarmıştır. Yıllar içerisinde yaşanan mücadeleler sonucunda Gümüşhane’ye bağlı kabul edilmesi 1886 yılına dayanmaktadır. Cumhuriyetle beraber ilçe statüsü kazanmıştır. Fakat 1916 yılında Ruslar tarafından işgal edilmiş ve bu durum 2 yıl sonunda yeniden Türklerin bölgeyi ele geçirmesiyle sona ermiştir.

Zigana Dağları’na ev sahipliği edişiyle zaten ünlenen Torul ilçesi Karadeniz’in meşhur doğasına da sahip olduğundan bir turizm merkezi haline gelmiştir. Torul ilçesinin turizm açısından gelişmesi kayak merkez, mağara ve yaylalar ile ön plana çıkmaktadır. İlçe merkezi Kastel, Ceneviz, Köroğlu, Herek Dağları yamaçlarında, Herşit Çayı kıyısında yer almaktadır.

Her biri görülmeye değer Torul gezilecek yerler ve tarihi yapıları listesini aşağıda bulabilirsiniz.

Torul Nerededir?

Torul, Gümüşhane’ye sadece yarım saat uzaklıkta bulunmaktadır. Diğer illere uzaklığı ise şu şekildedir:
Torul – Trabzon 147 km, Torul – Bayburt 99 km, Torul – Erzurum 210 km, Torul – Kürtün 20 km, Torul – Tirebolu 91 km.
Trabzon – Gümüşhane – Bayburt – Erzurum illerine de ulaşılabilen karayolu üzerinde yer aldığı için çevre illere gelen ziyaretçiler Torul’a da uğramayı düşünebilirler.

Torul’a Nasıl Gidilir?

Gümüşhane il merkezinden Torul’a ulaşmak için toplu taşıma araçları mevcuttur. Dolmuşlar kullanılabilir. Araçla gelmeyi düşünenler için yol gayet rahat ve sadece 20 dakika sürmektedir. Gümüşhane’ye gelmek için kullanılabilecek bir havalimanı henüz yoktur, bu nedenle karayolu ulaşımı tercih edilebilir.

Torul Gezilecek Yerler

• Zigana Dağı ve Geçidi

Zigana Dağı ve geçidi bölgenin en önemli unsurlarından bir tanesidir. Yılın 5 ayı hatta kimi zaman daha uzun süre karla kaplı kalan Zigana Dağı’nda yer alan Zigana Geçidi’nin yüksekliği 2032 m’dir. Torul ilçesine bağlı olan bu geçit, Gümüşhane ve Trabzon illerini birbirine bağlamasıyla ünlenmiştir. Geçidin bir ucundan diğer ucundan hava koşullarının sert bir biçimde değiştiği görülmektedir.

Zigana Dağları Trabzon’un güneyinde yer alan 3063 m yükseklikteki Çakır Dağı’ndan başlar Karaburun’da sona erer. Zigana tepesi ise 2511 m yüksektedir. Burada yer alan Zigana Geçidi’nin tarihi önemi de çok büyüktür çünkü İpek yolu üzerinde yer almaktadır. Zigana Geçidi’nin zorlu koşulları şarkı ve türkülere konu olmaktadır çünkü gerçekten kış mevsiminde koşullar çok zorlaşmaktadır. Zigana Geçidi’nin uzunluğu ise 1071 m’dir. Orta Çağ’da Avrupa – Asya bağlantısını yapan en büyük kervan yolu Erzurum üzerinden Zigana Geçidi’nden geçer ve denize ulaşır. Zigana Geçidi ile Trabzon Hamsiköy’e ve kayak merkezine de kolayca ulaşılabilmektedir.
 

• Torul Cam Teras

Torul Kalesi’nin turistik anlamda önem arz eden bölümü Cam Teras’tır. Gümüşhane Trabzon karayoluna 5 dakika mesafede yer almaktadır. 240 m yüksekliğe sahip olan Torul Cam Teras 2016 yılında yapılmıştır. Türkiye’deki en yüksek cam teraslar arasında yer almaktadır. 90 metrekarelik alanda aynı anda 50 kişi ağırlayabilmektedir. Torul Cam Teras giriş ücreti kişi başı 4 TL’dir, ziyaret saatleri de 09:00 ile 20:00 arasındadır.
 

• Zigana Kayak Merkezi

Zigana Kayak Merkez Karadeniz’deki en iyi kayak merkezlerinden bir tanesidir. Kayak sezonu aralık ayından Nisan ayına kadar sürmektedir. Gümüşhane ilk merkezinden yaklaşık 40 km uzakta konumlanmaktadır.

• Zigana Yaylası

 Zigana Yaylası Trabzon – Gümüşhane karayolunun 50. Km’sinde bulunmaktadır. Klasik bir Karadeniz yaylasında olduğu gibi burada hava tertemiz, doğa ise harikadır. Yaylanın rakımı 2 bin metredir. Yazın hem yerel halk hem de ziyaretçiler Zigana Yaylası’na gelir. Bungalov evler gibi konaklama alanları da olduğundan serin ve bol oksijenli gezi ve tatiller için tercih edilir.

• Limni Gölü Tabiat Parkı

Limni Gölü adeta bir doğa harikasıdır. Zigana Köyü sınırlarında yer alan gölün rakımı 1700 metredir. 1999 yılında mesire yeri ilan edilmiş ve tabiat parkı olarak binlerce insanı ağırlamaya başlamıştır. Limni Gölü Tabiat Parkı Saronay Yaylası’nda bulunmaktadır.

• Meryem Ana Manastırı

Farklı din ve uygarlıklara ev sahipliği eden bir ilçe olduğundan Torul’da kiliseler ve manastırlar bulunmaktadır. Bunlardan birisi olan Meryem Ana Manastır Çit Vadisi’nde, derenin hemen solundaki yamaçta yer almaktadır. Yapılışının 900’lü yıllara dayandığı bilinmektedir.

• Karaca Mağarası

Karaca Mağarası şehir merkezine yaklaşık 20 km uzaklıkta yer alan, Cebeli Köyü’ne bağlı merak uyandıran doğal bir yapıdır. Mağaranın keşfi 1983 yılına kadar uzanmaktadır. Birçok çalışmanın ardından 1996 yılında turistik bir yer haline getirilmiştir. Mağaranın önemli özelliklerinden bir tanesi de şifa kaynağı kabul edilmesidir. Solunum rahatsızlığı olanlara iyi geldiği söylenmektedir. Doğal nemini koruması için 5 ay kapalı, 7 ay ziyarete açık şekilde işletilmektedir. Dikit sütunlar, sarkıtlar, travertenler, mağara çiçekleri, org desenli duvarlar, mağara incileri gibi birçok ilgi çekici doğa oluşumuna ev sahipliği etmektedir. Bu oluşumların 30 bin yıllık geçmişe sahip olduğu düşünülmektedir. Mağaraya giriş ücretlidir. Karaca Mağarası ‘Dünyanın en güzel ikinci mağarası’ olarak tanınmaktadır.

• Alpullu Kilisesi

Alpullu Kilisesi Cebeli Köyü Karaca Mahallesi’nde yer almaktadır. Mağarayı görmeye geldiğinizde ziyaret edebilirsiniz.

• Arılı Mağarası

Karaca Mağarası gibi çekici olmasa da görülmeye değer güzelliğe sahip bir doğal yapıdır. Tavan yüksekliği yaklaşık 10 m’dir. Mağara içinde lacivert ve beyaz tonlar ağırlıklı olmak üzere çeşitli renkler görülmektedir.

• Arpalı Kilisesi

Arpalı Köyü’nde yer alan bu kilisenin yapım yılının 1852 olduğu bilinmektedir. Rumlardan kalma olduğu tahmin edilmektedir çünkü köy eski bir Rum Köyü’dür. Fakat günümüzde köylüler tarafından cami olarak kullanılmaktadır.

• Torul Kalesi

Cenevizliler döneminde yapılan Torul Kalesi merkezden yaklaşık 1 saat uzaklıkta yer almaktadır. Geçmiş yıllarda Fatih Sultan Mehmet emriyle onarım çalışmaları yapılmış. Kalenin su ihtiyacının içerisindeki bir gizli geçitle Harşit Çayı tarafından karşılandığı söylenmektedir. Ancak günümüzde bu geçit bulunmamaktadır. Kalenin büyük kısmı harap durumdadır, yalnızca bazı sur duvarları görülebilmektedir.

• Ardesa Köprüsü

Ardesa Köprüsü Osmanlı yapımı bir köprü olup üzerindeki ince işçiliğin hemen fark edildiği bir yapıdır. Dere yatağının üzerinde yer alan köprü keyifli bir manzara sunar. Yapım yılının 1890 olduğu bilinmektedir. Köprünün genişliği 6 m, uzunluğu 70 m ve yüksekliği 10 m’dir. Günümüzde halen kullanılmaktadır ve araç geçişine uygundur.

• Artabel Gölleri Tabiat Parkı

Torul ilçesine bağlı Gülaçar Köyü’nde yer alan doğal park havaların güzelleşmesiyle epey kalabalık bir hal alır. Gümüşhane il merkezinde 60 km uzaklıkta yer aldığından biraz uzak kalmaktadır ancak mutlaka görülmesi gereken yerler arasındadır. Artabel Gölleri denmektedir çünkü aslında Yıldız Gölü, Beş Gölü ve Karanlık Göl gibi daha birçok gölle beraber toplamda 18 gölü kapsıyor olmasıdır. Ayrıca Gümüşhane merkezden buraya gelirken önünüze çıkan şelale de tam bir doğa harikasıdır.

Torul'da Ne Yenir?

Torul ilçesi, kuzu etiyle meşhurdur. Torul'a giderseniz mutlaka yöresel mutfağın bir parçası olan kuzu etinin tadına bakmalısınız.