Bizden Bir Yer: Saraybosna

SARAYBOSNA

Uzun zamandır planladığımız klasik rotalardan birisi olan, vizesiz ve ucuz bilet bulmak gibi iki müthiş avantajı olan Balkan turumuzun ilk durağı  Bosna Hersek ’in başkenti  Saraybosna  idi. Saraybosna 620 bine yakın nüfusu ile Bosna Hersek’in en büyük şehridir aynı zamanda. Saraybosna 1463 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilmiştir ve Balkan Savaşları'na kadar yani yaklaşık 450 sene boyunca Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Millet olarak Boşnak, Sırp ve Hırvatlardan oluşmaktadır Saraybosna'nın nüfusunun büyük bölümü. 14 Ağustos günü Sabiha Gökçen’den olan uçuşumuz yaklaşık 1 saat 40 dakika sürdü. Yaz saati uygulamasında olan Bosna Hersek ile ülkemizin saat farkı diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi 1 saat idi.

Havaalanına iniş yaptıktan sonra pasaport kontrol noktasındaki polis memurunun her vizesiz ülke girişinde gelenekselleşmiş olan "Neden geldiniz, ne kadar kalacaksınız, nerede kalacaksınız?" gibi sorularını cevapladıktan sonra ülkeye resmen giriş yapmış bulunduk. Hemen yapmamız gereken işlem küçük bir miktar para bozdurup şehir merkezine ulaşım işini halletmek idi. İmdadımıza tanıdık bir nokta yetişti. Ziraat Bankası. Havaalanı içinde ve tüm Saraybosna gezimizde sıkça uğradığımız bir nokta oldu. Bosna Hersek para birimi: Bosna Hersek Convertible Marka (BAM) veya kısaca Mark. 1 BAM = 2,10 TL ve 1 Euro = 1,98 değerindedir. Hemen havaalanı içindeki Ziraat Bankası ATM'sinden banka kartımız ile 10 KM veya BAM (Bosna Hersek Convertible Marka) çektik.

Şehir merkezine giden otobüsler yaklaşık yarım saatte bir havaalanının hemen önünden kalkmaktadır. Şehre geldiğimiz ilk anlarda dikkatimizi çeken şeylerin başında binaların duvarlarında hala duran mermi izleri olmuştu. İnternette okuğumuz yazılardan bunlarla karşılaşacağımızı biliyorduk fakat bunlara canlı tanıklık etmek insanı gerçekten etkiliyordu. Saraybosna’nın her yerinde 90’lı yıllardaki Sırp ve Hırvatlar ile olan savaşın izleri ile karşılaşmak mümkündü. Yaklaşık yarım saat süren yolculuktan sonra Latin Köprüsü durağında inip hostelimizi bulmaya koyulduk. Hostel rezervasyonumuzu Booking.com üzerinden gerçekleştirmiştik. Sebil’e yaklaşık 100 metre mesafede gayet merkezi konumlu Ljubicica Hostel'de konakladık. Geceliği 11 € idi. Hostele yerleşip güzelce dinlendikten sonra ertesi sabah 11.00’de artık şehri keşfetmeye gelmişti sıra. Saraybosna’ya 2 gece 3 günlük bir zaman ayırmıştık ve öyle de yaptık. Şimdi geçelim Saraybosna’da nerelere gidilmesi gerektiğine.  

BAŞÇARŞI

Eğer Saraybosna’ya gitme planı yapıyorsanız araştırmalarınızda karşınıza çıkacak ilk duraktır Başçarşı. Saraybosna’nın kalbi dersek hiç abartmış olmayız. Kuruluşu Osmanlı dönemine dayanan, hediyelik eşyalar alabileceğiniz bolca dükkân, kafe ve restoranın bulunduğu bir meydandır. Çarşı’da bolca Türkçe bilen esnafla karşılaşmanız mümkün olacaktır. Türk Çayı, pide ve döner gibi klasik lezzetlerimiz de bu mevkide bolca vardır. Çarşı’daki dükkanların ve çevresindeki evlerin mimarisinin etkisiyle kendinizi bir Anadolu kasabasında hissedebilirsiniz. Asla yabancılık çekmeyeceğiniz bir bölge ve şehirdir Saraybosna.

SEBİL

Başçarşı'nın içinde bulunun Saraybosna’nın en büyük simgesi haline gelmiş Sebil aslında bir çeşmedir. 1753 yılında Vali Hacı Mehmed Paşa tarafından yaptırılmıştır. İnsanların buluşma ve dinlenme noktasıdır. Şehirdeki önemli Osmanlı eserlerinin başında gelmektedir.

GAZİ HÜSREV BEY CAMİİ

Yine Başçarşı’da bulunan önemli bir Osmanlı eseridir Gazi Hüsrev Bey Camii. Dönemin valisi Gazi Hüsrev Bey tarafından 1531 yılında Mimar Sinan’a inşaa ettirilmiştir. Gazi Hüsrev Bey’in kabri cami avlusundaki türbede bulunmaktadır. Cami Bosna Savaşı sırasında Sırp ordusu tarafından büyük tahribatlar almasına rağmen 1996 yılında aslına uygun olarak restore edilmiştir.

FERHADİYE CADDESİ

Saraybosna’nIn hemen hemen her şehirde bulunan araç trafiğine kapalı sadece yaya trafiğine açık caddesidir Ferhadiye Caddesi. Burada sayısız kafe, restorant ve mağaza bulunmaktadır. Saraybosna’nın en canlı noktalarından birisidir. Cadde’nin doğu tarafı tamamen Anadolu-Osmanlı mimarisi hâkim iken batı tarafında ise tamamen Avusturya-Macaristan mimarisi hâkimdir. Şehirdeki tam bu ayrımın olduğu kısımda resimdeki gibi "kültürlerin buluşma noktası" şeklinde temsili bir şerit bulunmaktadır.

İSA’NIN KALBİ KATEDRALİ

Ferhadiye Caddesi üzerinde yer alan bir katedraldir. Saraybosna’daki Katoliklerin önemli bir merkezidir. Yapımında Paris’teki Notre Dame Katedrali'nden esinlenilmiştir. Katedral neogotik tarzda yapılmış ve gerçekten etkileyici bir görüntüye sahiptir. Mutlaka fotoğraflanması gereken noktalardan birisidir.

SÖNMEYEN ATEŞ ANITI

Ferhadiye Caddesi’nin sonunda yer alan anıttır. Anıt II. Dünya Savaşı'ndan sonra Saraybosna’nın kurtuluşu anısına dikilmiştir. Sönmeyen ateş bağımsızlıklarını temsil etmektedir.

LATİN KÖPRÜSÜ

Saraybosna’da görülmesi gereken bir diğer nokta Latin Köprüsü. Latin Köprüsü tarihî açıdan önemli bir noktadır. Hepimizin ders kitaplarından hatırlayacağı I. Dünya Savaşı’nın başlamasına neden olan Avusturya tahtının veliahtı Arşidük Franz Ferdinand ve eşi Hohenburg Düşesi, 19 yaşındaki Sırp milliyetçisi Gavrilo Princip tarafından 28 Haziran 1914'te Saraybosna'da bu noktada öldürülmüştü. Suikastin gerçekleştiği yer bir anıt nokta ve müze haline getirilmiştir. Mutlaka görmeniz gereken noktalardan birisidir.

MİLLİ KÜTÜPHANE

Latin Köprüsü’nün üzerinde bulunduğu nehri takip ettiğimiz zaman mutlaka karşılaşacağımız bina. Mimarisi ve boyutu ile muhakkak dikkatinizi çekecektir. Bu bina uzun süre belediye binası olarak kullanılmıştır fakat daha sonra kütüphaneye çevrilmiştir. Bosna savaşında zarar gören mekanlardan birisidir. Binanın büyük bölümü ve içindeki kitapların birçoğu yanmıştır. Daha sonrasında restarasyon ve yenileme çalışmaları geçirmiştir.

ALİYA İZZETBEGOVİC ANIT MEZARI

Yugoslavya’nın dağılışı sırasında verilen Bosna Hersek’in bağımsılık mücadelesinde başrolde yer alan Aliya İzzetbegovic ve Bosna Savaşı'nda can vermiş 1700 Müslüman’ın da mezarının bulunduğu mezarlık. Saraybosna’da mutlaka dikkatinizden kaçmayacak bir diğer nokta şehrin birçok yerinde toplu mezarlıkların bulunmasıdır. Parklarda dahi bu mezarlıkları görmeniz mümkündür.

Saraybosna’daki başlıca ziyaret edilmesi gereken noktaları yazmaya çalıştım daha geniş bir gün süreniz var ise gezebileceğiniz diğer noktalar Umut Tüneli, İnat Evi, Bakırcılar Çarşısı, Morica Han ve Saraybosna Müzesi'dir.

SARAYBOSNA’DA NE YENİR, NE İÇİLİR?

Şimdi gelelim Saraybosna’da ne yenir ne içilir konusuna. Bahsettiğimiz gibi Saraybosna yaklaşık 450 yıl boyunca Osmanlı egemenliği altında kalmış. İslam ve Türk kültüründen fazlasıyla etkilenmişlerdir. Yeme içme konusunda asla sıkıntı çekmeyeceğiniz bir şehirdir. Başçarşı’da bolca dönerci, pideci, kebapçı bulma imkânınız vardır. Ayrıca hemen hemen her kafe ve restoran size türk çayı ve türk kahvesi seçeneğini mutlaka sunacaktır. Bizim yediğimiz ve çok beğendiğimiz Boşnak lezzetleri ise Boşnak böreklerive cevapi köftesi oldu. Boşnak börekleri lezzet olarak bizim böreklerimiz kadar iyiydi. Peynirli, kıymalı ve patatesli seçenekleri mevcuttu.

Cevapi köftesi ise daha önce yediğimiz türden bişey değildi. Bizim mutfağımızda da bolca köfte çeşidi olmasına karşın cevapi köftesi sunumu ve lezzeti ile ayrı bir yere sahip. Lezzet olarak tamamen et tadı alıyorsunuz. Herhangi bir baskın baharat tadı vs. yok. Sunumu ise pide ekmek tarzında bir ekmeğin içinde, yanında doğranmış taze soğan ve isterseniz kaymak ile. Kaymağı ben daha önce kahvaltı dışında (bal, reçel dışında) tüketmemiştim ama cevapi köftesinin yanına çok yakışıyor. Mutlaka kaymakla deneyiniz. Fiyatı ise 5’li köfte 3.5 BAM yani 7 lira yanınada kola veya ayran da tüketirseniz 10 lira gibi bir ücrete rahatlıkla doyarsınız.

Ferhadiye Caddesi’nde Başçarşı’da ve şehrin bir çok yerinde dondurmacı ile karşılaşacaksınızdır. Mutlaka şehri gezerken bir külah dondurma yemeyi de ihmal etmeyiniz. Bir top dondurma 1 Bam yani 2 TL idi. Damak zevkinize uyacak birçok çeşit dondurma vardır eminim.
 Elimden geldiğince sizlerle Saraybosna tecrübelerimi paylaşmaya çalıştım. Umarım yardımcı olabilmişimdir. Saraybosna ve Bosna Hersek İstanbul’dan uçak ile bir buçuk saat kadar uzaklıkta. Üstelik vize sorunu da olmadan. Planlamanızı iyi yaparsanız birkaç ay öncesinden çok hesaplı bilet bulmanız kaçınılmaz olacaktır.Siz de Saraybosna gibi vizesiz ülkelere seyahat ederek gezinizi düşük ücretlerle sonlandırmak isterseniz tıklayın.  Hepinize keyifli tatiller şimdiden.