Anadolu topraklarında yer alan antik kentleri gördüğünüzde, hikayesini bilmeden gezdiğiniz Pompei sizi pek heyecanlandırmıyor. Hatta Dünya Miras Listesi’nde yer aldığını öğrenince Unesco’nun taraflı karar verdiğini düşünebilirsiniz. Ta ki şehrin arkasında yükselen 2 tepeyi görene kadar!
Bu tepelerden birinin adı Vezüv Yanardağı, diğeri ise püskürttüğü lavların oluşturduğu tepe. Vezüv vakti zamanında yamaçlarında zenginlerin bağ evlerinin olduğu bir yayla. Pompei ise Roma İmparatorluğu’nun Las Vegas’ı, Amsterdam’ı. Slogan açık ve net; “Pompei’de yaşanan, Pompei’de kalır.” Dönemin ne kadar zengini, aristokratı, soylusu varsa bu zevk şehri Pompei’nin sokaklarında dolaşmış, zevkin eğlencenin dibine vurmuş.
Önemli caddelerin kesiştiği noktada yer alan arena, eğlencenin merkezi olmuş. Gladyatörleri, duvarında “neye, kime inanırsan inan son duanı et” tarzında ürpertici ve uyarıcı bir yazı ile karşılayan arenada Spartacus’ün de dövüştüğüne dair söylentiler var. Roma’daki Kolezyum’un henüz inşa edilmediğini ve Pompei’nin misyonunu düşündüğümüzde, arenada yapılan dövüşlerin vahşeti ve bu vahşetin dönemin insanında yarattığı zevki anlamak mümkün.
Ama Pompei’yi Pompei yapan asıl özelliği cinsel yönden sunduğu her türlü zevk. Cesar’ın bile uğrayıp oğlanlarının tadına baktığı, şehre gelen turistleri duvarlara kazıdıkları penis işareti ile doğru yöne götüren, fuhuşun ve sapkınlığın her yerde kol gezdiği şehir. Tarihin ilk reklam tabelalarının, genelevlerdeki ünlü kadınlar için duvarlara resmedildiği şehir. Tüm bu sapkınlıklarıyla Sodom ve Gomore’ye benzetilen ve hatta duvarına kazınan, sonunda tarihin en büyük faciasıyla yok olan şehir.
Yaşanan depremler Vezüv’de olacak patlamanın habercisi olmuş ama zevkten başını kaldırmak istemeyen halk tarafından önemsenmemiş hatta insanlar bu duruma alışmış bile. Binlerce yıllık rezilliğe tanık olan Vezüv, 2 gün içinde Pompei’yi yok etmiş. Limana kaçmak isteyen insanlar dev dalgalarla karşılaşmış. Ya boğulmuş ya da şehre hapsolmuş. Yanardağın püskürttüğü zehirli gaz ve kızgın taşlar insanların birkaç saat içinde ölmesine neden olmuş. Ardından gelen toz bulutu şehri tamamen yutmuş ve yaklaşık 1700 yıl sonra tesadüf eseri bulunabilmiş.
Pompei’yi dünyadaki diğer tüm kalıntılardan ayıran şey ise; Vezüv’ün şehri yuttuğu sırada insanların o an ne yapıyorlarsa o şekilde taşlaşmış olmaları. Aslında tam olarak taşlaşmış oldukları söylenemez. İnsanların üzerini örten volkanik kül sertleşerek etrafında kalıp oluşturmuş, bedenin çürümesinden sonra yerin altında insan şeklinde boşluklar olarak kalmış. Yapılan kazılarda bu durum farkedilmiş ve boşluklar alçı ile doldurulmuş. Fırından çıkarılmamış ekmek, ocaktan indirilmemiş domuz, elleri başlarının arasında veya kucağında çocuğuyla kaçmaya çalışan insanlar… Bunların tümü açık hava müzesinde sergileniyor.
Yaklaşık 15-20 bin kişinin yaşadığı, dönemin zevk ve eğlence şehri, Napoli’nin yaklaşık 25 km güneyinde yer alan Pompei, İtalya’da mutlaka görülmesi gereken yerlerden biri.
