Thimphu ve Tashıchoedzong

Tashichoedzong, Thimphu kentinin kuzey kısmında kurulmuştur. Aslında ilk orijinal Dzong olan Dho-Ngyen (Blue Stone Dzong) 1216 senesinde Lama Gyalwa Lhanangpa tarafından inşa edilmiş. Ancak günümüzdeki Tashichoedzong, Shabdrung Ngawang Namgyal tarafından 1627’de inşa edilmiş. Dzong, Bhutan’da hem yönetimin, hem de dini işlerin yürütüldüğü çok büyük bir alan. Dzong, beyaz badana ile işlenmiş ahşabın beraber kullanıldığı çok geniş dikdörtgen bir yapı.

Bu yapı 1771 senesinde çıkan bir yangında büyük hasar görmüş ve 1744 – 1763 seneleri arasında Druk Desi tarafından yeniden yapılandırılmış. 1897 senesinde ise deprem nedeniyle hasara uğramış ve 1902’de tekrar onarılmış. Ancak günümüzdeki halini alması Kral Jigme Dorji Wangchuck’un 1952 senesinde başkenti Thimphu’ya taşıması döneminde olmuş. 1952 senesinden beri burası hem dini merkez hem de yönetimsel merkez olarak görev yapıyor.

Ülke demokratik monarşi ile yönetiliyor. Son söz kralda olsa da, kral bir parlamento kurmuş ve devlet işlerini parlamento yürütüyor. Tüm parlamenterlerin ofisleri de Dzong’un içerisinde. Ancak gün içinde devlet erkanı burada çalıştığı için sadece dini bölüm ziyaretçilere açık.

Dzong’un bir bölümü tamamen devlet işlerine ayrılmış. Girişindeki köşe kısım ise kralın ofisi. En son bölümündeki alan ise tapınakların yer aldığı dini bölüm.

Dzong’lardaki bu iki bölümlü sisteme “dual sistem” adını veriyorlar. Bu sistemi de Bhutan’a getiren kişi, aynı zamanda burayı da inşa etmiş olan Shabdrung Ngawang Namgyal. Bu kişi 1616 senesinde Tibet’ten Bhutan’a gelerek, Tibet’teki mimariyi, köprüleri, yaşam biçimini buraya taşımış ve Bhutan’daki hayat standartlarını daha modernize etmiş. Bu nedenle Bhutan’lılar bu kişiye çok büyük saygı duyuyorlar. Bhutan’a çok sayıda tapınak, köprü, dzong yapmış. Asıl ustalığı demir işçiliği olduğundan, zamanında yaptığı bazı parçaları, günümüzde tapınaklarda kendi heykelinin altında sergiliyorlar.

Bhutanlılara özgü kıyafetler olan ghe (erkek kıyafeti) ve kira (kadın kıyafeti)’nın dizaynları da bu şahsa aitmiş.

Dzong’un karşısında SAARC (South Asian Association for Regional Cooperation) binasını görüyoruz. Bu bina uluslararası toplantılarının ve konferanslarının organize edildiği yer. SAARC’ta Bhutan’ın 8 tane temsilcisi varmış. Bhutan’da en son SAARCH toplantısı da Nisan 2011’de yapılmış.

Dzong’un sadece dini (tapınak) tarafı ziyarete açık. Girişte çok sıkı bir kontrol var. Tüm çantalarımızla birlikte güvenlikten geçtikten sonra Dzong’un içine giriyoruz.

Girişte bizi büyük duvar resimleri karşılıyor. Bu resimlerde Budizm’le ilgili dini öğeler işlenmiş. Resimlerde özellikle lotus çiçeği figürü ön plana çıkıyor.

Bu alanı geçtikten sonra geniş bir meydana geliyoruz. Sol taraf tamamen yönetime ait, sağ taraf ise tapınağın olduğu kısım. Bu meydanda kırmızı kıyafetleri içinde monklar geziyorlar. Meydanın çok geniş olmasının nedeni özel tören ve festivallerin bu meydanda düzenlenmesiymiş.

Ortadaki merkez kule, Dzong’un yönetimsel ve dinsel kısmını birbirinden ayıran bir noktada duruyor. Genelde kuleler ince uzun olurken, bu kule oldukça geniş bir alana kurulmuş ve çok yüksek değil. Her cephesinin geniş olmasının nedeni ise, binalar zaten çok yüksek olmadığı için, kişiler bu kuleden rahatlıkla düzenlenen festivalleri ve özel törenleri rahatlıkla gözlemleyebiliyormuş. Tüm yapıların çatılarında ejderha, kartal gibi hayvan figürleri var.

Tapınağa girerken yine ayakkabılar çıkartılıyor. Tapınağın içerisinde tam karşıda devasa büyüklükte bir Buda heykeli var. Heykelin önünde, tam ortada kralın tahtı ve tahtın üzerinde resmi var. Kral tahtının sağında kralın babasının tahtı ve resmi, solunda ise Bhutan’daki ruhani lidere ayrılmış taht ve resmi yer alıyordu. Yine dini liderin tahtının solunda daha alçak seviyede devlet büyüklerine ayrılmış olan üç tane daha taht bulunuyor.

Tapınakta Buda’nın yüzünün dönük olduğu tarafta 1.000 tane Buda resmi, sağ ve sol duvarlarda Mantraların yazılı olduğu kitapların bulunduğu camdan dolaplar ve 1.000 tane ufak Buda heykeli yer alıyor. Çok etkileyici bir tapınak.

Kral Jigme Khesar Namgyel Wangchuk, 21 Şubat 1980 doğumlu yani 31 yaşında. 2006 senesinde tahta geçmiş ve Bhutan’ın 5. Kralı olarak Wangchuck Hanedanlığı’nın başında. 13 Ekim 2011 senesinde Bhutanlı halktan bir kişi olan Jetsun Pema ile evlenmiş. Kralın eşi kendisinden 10 yaş küçük olup, 21 yaşında. Kral Amerika’da Oxford Üniversitesi’nde, eşi ise Londra’da eğitim görmüş. 5. Kralın yaptığı en büyük yeniliklerden birisi, 2008 senesindeki seçimlermiş.

5. Kral olan Jigme Khesar Namgyel Wangchuk, yönetime geçtiği gibi tek eşliliği getirmiş. Kralın babasının yani 4.kralın. dört eşi varmış. Bu dört eş de birbiri ile kardeşmiş. Yani şu anki kralın teyzeleri aynı zamanda da üvey anneleri. 4. kralın beş erkek, beş de kız çocuğu var. Şu anki kral ise beş erkek kardeşin en büyüğü. 4. Kral halen hayatta.

Tapınağı gezdikten sonra, aracımıza binmek için Dzong’un girişine doğru yürüyoruz. Sol tarafta, yamacın altına doğru oldukça ufak olan kralın sarayını görüyoruz. Yerel halkın söylediğine göre, kral çok mütevaziymiş. Ben ilk olarak görkemli SAARC binasını Kralın sarayı zannetmiştim. Ama gerçek sarayı görünce halkın kralı neden bu kadar çok sevdiğini daha iyi anladım. Bhutan Kralı’nın sarayı da kendisi gibi çok mütevaziymiş. Bu nedenle de halk kralı hem çok seviyor, hem de çok saygı gösteriyor.

Bhutan'da konaklamak için çok talep gören Ariya Hotel ve Raven's Nest otellerini tercih edebilirsiniz.

HÜSEYİN YILMAZ

Yazar Hakkında

HÜSEYİN YILMAZ

 1942 Sinop Ayancık doğumluyum. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi mezunuyum. Mecburi hizmet nedeni ile Hakkari, Yüksekova, Siirt’te görev yaptım.