Trabzon El Sanatları

Trabzon ve çevresi geleneksel el sanatlarında bir hayli gelişmiştir. Geleneksel el sanatı olarak, hasır bilezik yapımı, taş ve ahşap işçiliği, dokumacılık, bakırcılık, bıçakçılık, yorgancılık gibi sanatlar göze çarpmaktadır.

Trabzon’da yapılan bu el işçiliklerine genel adı ile "Trabzon İşi" denmektedir. “Trabzon İşi” dünyaca bilinmektedir. Buna en güzel örnekler hasır bilezikler ve telkari usulü ile el yapımı gümüş - altın işlemeler ve dokuma eşyalardır.

Bu el sanatları aynı zamanda alınabilecek hediyelik eşyaların da başında gelmektedir. Daracık arnavut kaldırımlı, koridor biçimindeki sokaklar Trabzon halkının da alışveriş mekanıdır. Uzunsokak ve kundarıcılar caddesi boyunca çok sayıda yöresel el sanatları satan mağazaya rastlayabilirsiniz.

Evlerde genç kızlar ve kadınlar tarafından elde örülen hasır bilezikler, altın ya da gümüş ince tellerden yapılır. Örme sanatıyla yapılan en ünlü ürün hasır bileziklerdir. 31-32 mikron inceliğindeki altın ya da gümüş tellerin ilmek ilmek örülmesiyle yapılmaktadır. Örme gümüş ve altın "tespih püskülleri" de Trabzon kuyumculuğunun özgün örnekleridir. Bunlar hem Türkiye’nin diğer bölgelerine hem de yurtdışına gönderilmektedir. Hasır Bilezik almak için Altıncılar ve Gümüşçüler çarşısını mutlaka gezmelisiniz.

Trabzon’a has diğer bir sanat ise Kazaziye süsleme sanatıdır. Kazaziye aslen Rusya’dan kaçan (1914-1917) Kazazlar’ın ipek ve gümüş ipliklerle yaptıkları bir süsleme sanatıdır. Tarihi geçmişi konusunda kesin bir bilgi olmayan bu sanatın Mezopotamya uygarlığından günümüze ulaştığı tahmin edilmektedir.

İpek veya naylon tel üzerine burularak sarılan çok ince (0,08 mikron) 995 ayar altın ve 999 ayar gümüş teller ile yapılan yöresel bir el sanatıdır. Bu sanatın en önemli ürünleri kolye, küpe, bileklik, tespih ve tespih püskülleridir.

1.Dünya savaşı yıllarında Trabzon’da 50’nin üzerinde Kazaz dükkanı varmış, ancak günümüzde oldukça sınırlı sayıda kalmış. Eski milletvekili Adnan Kahveci bu sanatın canlandırılmasına ön ayak olmuş. Bunun için çeşitli kurslar açılarak yeni ustalar yetiştirilmiş. İnce bir zevkin ürünü olan bu sanat Trabzon’la özdeşleştirilmiş.

Tel işi anlamına gelen Telkari’nin kökeni M.Ö. 3000’lere kadar dayanıyor. 15. yüzyıldan sonra Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da yayılan Telkari’nin Trabzon’da yayılması ise Dağıstanlı ustaların etkisi ile oluyor. Trabzon işi telkârilerden üretilen işlere örnek olarak likör ve kahve takımları, çay tepsisi ve takunyalar gösterilebilir.

Tüm bunların yanı sıra Trabzon’da dolaşırken el tezgahlarında dokunan çeşitli renk ve desenlere sahip keşan, peştemal, kuşak ve yöresel elbiseleri de bulabilirsiniz.

Trabzon'da şehir merkezinde rahat bir konaklama için Jedid Premium Apartment ve Central VIP Apartments tercih edilebilir. 

TUĞÇE YILMAZ

Yazar Hakkında

TUĞÇE YILMAZ

 Yaklaşık 15 sene Medya satın alma ve Planlama sektöründe çok uluslu şirketler ile çalıştıktan sonra kendi tutkusu olan gezi ve seyahate yönelerek Gezimanya.com’u kurmuştur.1997 - 1999 İstanbul Üni