Vatikan ve Sistina Şapeli

Vatikan’a geldiğimizde pazar günü olduğu için Papa halka sesleniyor, vaaz veriyordu. Doğal olarak çevre çok kalabalıktı.

Vatikan’a vize yok. Ancak Vatikan’a gelmek için Roma’dan geçmek şart.

Yerleşik nüfusu 930 kişi civarında olan Vatikan, Hıristiyanlık dininin Katolik mezhebinin yönetim merkezi olan devlet. Aynı zamanda Dünyanın hem yüzölçümü hem de nüfus olarak en küçük ülkesidir.

0,44 kilometrelik alan tamamen yüksek duvarlarla çevrili olup, kamera sistemi ile sürekli izlenmektedir. Nüfus az olsa da İtalya’dan her gün yaklaşık 2.000 kişi çalışmak üzere buraya geliyormuş.

İlk Hristiyan imparator Costantianus, St. Pietro Bazilikasını M.S. 67 yılında İsa’nın havarilerinden olan Petrus’un mezarının olduğu yere 324 yılında yaptırmış.

846 yılında bazilika yağmalanmış, bu nedenle de Papa 4. Leo kilisenin etrafına yüksek duvarlar yaptırmış. Önce Leonia kenti olarak adlandırılan bu bölge daha sonra Vatikan olarak anılmaya başlanmış.

Vatikan 1378’den sonra papaların ikamet ettikleri yer haline gelmiş. Bağımsız bir devlet oluşu ise 1929’da Mussolini ile imzalanan Laterno anlaşması sonrasında gerçekleşiyor. Şu anda İtalya içinde bağımsız bir devlettir.

Çok ufak bir devlet olmasına rağmen, ekonomik gücü çok fazla. Dünyanın her yerindeki Katolik hristiyanlardan alınan vergiler, bu kişilerin yaptığı bağışlar ve verdikleri hediyeler ülkenin ekonomisini ayakta tutuyor. Vatikan’ın doğrudan ya da dolaylı olarak sahibi olduğu 200’den fazla gazete ve dergi, 155 civarında radyo ve 50’ye yakın TV kanalı bulunmaktadır.

Devletin başında Papa var. Papa hem devlet başkanı, hem ruhani lider. Yasama, yürütme, yargı yani tüm güç Papa’da.

Papalık Seçimi Vatikan’ın en önemli olaylarından. Papa ölünce tüm kardinaller Sistina şapeline kapanıyor, kendi aralarından bir papa seçiyorlar. Ancak burada oybirliği olması şart. Papa olabilmek için 70 yaş üstünde olmak ve hayatına hiç bir kadının girmemiş olması ve de en az 3 dil bilmek şart. Kardinallerin seçimi bir an önce yapmalarını sağlamak için her geçen gün odaya giden yemeklerin öğünleri azaltılıyormuş. Seçilen papa ölene kadar görevde kalıyor.

Vatikan’ı koruma görevi ise İsviçreli askerlere ait. 1506’dan beri İsviçreli askerlerden oluşan 75 kişilik muhafızlarla korunuyor ülke. Muhafızların kıyafetleri ise Michelangelo tarafından tasarlanmış. Mavi, kırmızı, turuncu çizgili üniformaları çok ilginç.

Vatikan’ın kendine ait bankası ve Vatikan pullarının kullanıldığı hızlı bir posta servisi de var.

San Pietro Bazilikasının önünde Piazza San Pietro (Aziz Petros Meydanı) bulunuyor. Bu meydan Bernini tarafından tasarlanmış. Yuvarlak meydanın 2 yanında da sıralanmış 284 sütun bulunuyor. Meydana bakan 140 sütun tepesinde 140 kutsal kişinin heykeli bulunuyor. Bu sütunlar o kadar güzel yerleştirilmiş ki, meydandaki ikiz çeşmelerin arasındaki yuvarlak taşların bulunduğu yerden bakıldığında, 4 sıralı sütunlar 1 sütun gibi görülüyor. Bernini burayı yapmaya 1656 senesinde başlamış ancak yapımı tam 11 sene sürmüş. Meydanın tam ortasında MS 37 yılında Mısır’dan getirilmiş 25 metre yüksekliğindeki kırmızı granit dikilitaş bulunuyor. Papa belirli günlerde katedralin camından Aziz Petrus meydanında biriken kalabalığa sesleniyor ve halkı kutsuyor. Şansımıza buraya geldiğimizde Papa halka hitap ediyordu. Biz de kutsandık.

Bazilikanın ön yüzünde ve tam ortada İsa’nın heykeli yerini almış. Sağ ve soluna 5’er 5’er 10 havari heykelleri dizilmiş. Geriye kalan 2 havariden 1’i girişte sol tarafta duruyor. Saint Pietro elinde Hz. İsa’nın kendisine verdiği Cennetin Anahtarını tutuyor. Diğer tarafta ise Saint Paulo’nun heykeli var. Saint Paulo’nun elinde ise kılıç ve kitap var.

St. Pietro Bazilikasını 3 şekilde yorumluyorlar: 1- Baş (Kubbe)
2- Gövde (Ana Bina)
3- Kollar (Sütunlar) Bunu da Hristiyan aleminin tüm dünyayı kucakladığı şeklinde ifade ediyorlar.

Meydanı içimize sindirip, Bazilikanın içine giriyoruz. Bazilikanın yapımı Constantinus’un yaptırdığı orijinal kilisenin üzerine inşa edilmiş. 1503’ten 1799 yılına kadar yaklaşık 300 yılda tamamlanmış. Dönemin tüm sanatçıları buraya davet edilmiş.

Rehberimizin söylediğine göre Michelangelo hiçbir ücret almamış. Tanrıya hizmet olsun demiş. Bazilikanın uzunluğu 200 metre civarında, kubbenin yüksekliği ise 132 metre. Mimarisi Michelangelo tarafından çizilmiş olan Bazelika, 60.000 kişiyi barındırabiliyormuş. Kilisenin planı Latin haçı şeklinde.

Bazilikaya girişte Michelangelo’nun yaptığı Pietra heykelini görüyoruz. Michelangelo bu heykeli 25 yaşında yapmış. Çarmıhtan indirilen İsa’nın Meryem’in kucağında tasvir edilen heykeli. Sanatçının imzasının bulunduğu tek heykelin bu olduğunu söylüyor rehberimiz. Michelangelo, halkın heykeli bir başka sanatçıya atfedildiğini duyunca Meryem’in göğsünden geçen kurdelanın üzerine imzasını atmış. Bu heykelde Meryem’i çok genç tasvir etmiş. İçeride bronzdan yapılmış Aziz Petrus heykelinin ayakları gelen ziyaretçilerin öpmesi ve dokunması neticesi aşınmış.

Bir asansörle yukarı kubbeye çıkılabiliyor. Buradan Roma ve Vatikan’ın harika fotoğraflarını çekebiliyorsunuz.

Bazilikanın altında ise Papaların mezarları ve pek çok şapel bulunuyor.

Bir de Kutsal Kapı’dan söz etmek de yarar var. Giriş kapısının hemen yanındaki bu kutsal kapının arkası harçla kapatılmış, ön yüzü bronz kaplama olan bu kapı 2025 yılında açılacakmış ve bu kapıdan geçen herkesin günahları affedilecekmiş.

Vatikan pek çok ressam, mimar ve heykeltıraşın eserini bünyesinde barındırdığı için dünyanın en zengin sanat koleksiyonuna sahip. Bu yüzden Vatikan müzelerini gezmeden Vatikan görülmüş sayılmaz.Vatikan müzelerindeki koridorların toplam uzunluğu 7 kilometreyi buluyor. Toplam 1.400 oda ve galerilerden ibaret. Tek biletle 8 müzeyi, 5 galeriyi, Raffaello odalarını ve Sistina Şapeli’ni görebilirsiniz. Bunlardan en önemlisi ve unutulmaz olanı ise SİSTİNA ŞAPELİ.

Sistina Şapeli 15. yy.’da Papa 4. Sixtus için inşa edilmiş. Tavan freskleri Michelangelo tarafından, yatar vaziyette tavana asılı olarak 4 yılda yapılmış (1508 - 1512)

Sistina Şapeli, papa seçimlerinin yapıldığı mekȃn olmasıyla tanınıyor. Adem’in yaratılışı tablosu da burada. Ayrıca duvarlarda Boticelli, Roselli, Signorelli gibi önemli sanatçıların duvar fresklerini de görmek mümkün. Mukaddes kitapta yer alan Adem’den Nuh’a, Asa’nın Musa’ya verilişi ile İsa’nın doğumundan Son Yargıya kadar olan bütün bölümler işlenmiş.

Şapel’in Altar duvarında ise Michaelangelo’nun eseri Son Yargı bulunuyor. Altar duvarı tavanın tamamlanmasından 25 yıl sonra tamamlanmış.

Yüksekliği 20,70 metre olan Şapel dikdörtgen prizma şeklindedir. Uzunluğu 41 metre, eni ise 13,4 metredir.

Sistina şapelinin içinde fotoğraf ve kamera kesinlikle yasak. Ancak çıkışta CD alabiliyorsunuz. Rehberimizin anlattığına göre Altar duvarındaki Son Yargı resminde çıplak resimlerden kardinal rahatsız olmuş ve diğer ressamlara resimlerin üzerine edep yerlerine bir örtü yapmalarını istemiş.

Buna kızan Michelangelo da Kardinal’in yüzünü cehenneme yerleştirmiş. Bunun üzerine Kardinal, Michaelangelo’yu Papa’ya şikâyet etmiş. Ancak Papa çok akıllıca bir cevap vermiş: “Ben cennetle ilgiliyim. Cehenneme karışmam”

Vatikan'da müze, sanat ve kültür ile ilgilenen gezginler Colonna 18 ve Residenza Edoardo I otellerini tercih edilebilir.

NURHAN YILMAZ

Yazar Hakkında

NURHAN YILMAZ

1951 İstanbul doğumluyum. Yıl içinde dönüşümlü olarak Sinop, Bodrum ve İstanbul’da yaşamaktayım.Küçük yaşlarda babamın mesleği gereği, Türkiye’nin pek çok farklı şehirlerinde yaşadım.