Eski Arnavut kabilesi İlliryalıların yaşadığı yerlerden biri olan Akçahisar, 14. yüzyılda Osmanlı’nın hâkimiyetine girmiş bir Arnavutluk kasabası ve belediyesidir. Akçahisar’ı tanımlamak için, deniz seviyesinden 560 metre yükseklikte inşa edilmiş bir Orta Çağ kasabası olduğundan da bahsetmek gerekmektedir. 1190 yıllarında ilk feodal Arnavut devleti de bu topraklarda yeşermiştir. Yaklaşık 11 bin kişinin yaşadığı kasaba; Orta Çağ’da Latince Croia, Osmanlı döneminde de Akçahisar ismini almıştır.
Akçahisar, 1190 yılında Progon’un kurduğu Arber Prensliği’nin ilk özerk Arnavut devletinin başkenti olmuştur. 13. yüzyılın sonu ile 14. yüzyılın başlarında Bizans’ın; 1343 yılında da Sırp İmparatorluğu’nun eline geçmiş olan kentte Arnavut hâkimiyeti 1363 ile 1368 yıllarında erimeye başlamıştır. 1395 yılında nihayet Osmanlı derebeylik sistemine dâhil olan Kruja, 15. yüzyılda Osmanlı egemenliğinden kurtulmuştur. 1450 yılından 1477 yılına kadar birçok kez Osmanlı kuşatmasına maruz kalan topraklar, Arnavutlar tarafından başarılı bir şekilde savunulmuştur. 1478 yılında gerçekleşen dördüncü kuşatma ile Osmanlı’nın ele geçirdiği Kruja, Osmanlı’nın İşkodra’yı işgal etmesine dair de bir işaret olmuştur. Zamanla Osmanlı İmparatorluğu’nda gelişmeye başlayan milliyetçilik hareketleri, yeni vergilerin konulması gibi gelişmeler ile ayaklanmaya başlayan Akçahisar halkı, Osmanlı güçleri ile çatışmıştır. 1912 yılındaki Arnavut isyanı boyunca Osmanlı karşıtı merkezlerden biri olan Akçahisar, ülkenin ulusal kahramanı İskender Bey’in Osmanlı’ya mücadelesi ile gurur duymuştur.
500 yıl boyunca Osmanlı hâkimiyetinde kalmış ve Osmanlı’dan kopan son toprak parçası olan Akçahisar, Türklere tanıdık gelen atmosferi ve köklü tarihi ile Arnavutluk’un oldukça güzel yerleşimlerinden biridir.
Akçahisar Nerededir?
Güneydoğu Avrupa ülkesi Arnavutluk Cumhuriyeti’nin orta kesiminde, Kurje Dağı’nın eteklerinde 600 metre yükseklikte konumlanan Akçahisar, ülkenin başkenti Tiran’a 20 ve Durres kentine 37 kilometre mesafede yer almaktadır. Kasaba, İshem Nehri ve Kruje Dağı arasında bulunmaktadır.
Akçahisar’a Nasıl Gidilir?
Akçahisar’a, ülkenin başkenti Tiran’dan sık sık otobüs seferleri bulunmaktadır. Tiran şehir merkezindeki belediye binasının hemen yanındaki yoldan hareket eden otobüsler, Akçahisar’a doğrudan ulaşmanın en kolay yoludur. Yolculuk ortalama 45 dakika sürmektedir.
Tiran’a ulaşmak için ise hava yolu tercih edilebilir. İstanbul’dan Tiran’a direkt uçuşlar bulunmaktadır ve yolculuk yaklaşık 1 saat 45 dakika sürmektedir. Tiran’a İstanbul’dan kara yolu ile de ulaşmak mümkündür. Bu yolla seyahat etmek biraz daha uzundur ve yaklaşık 15 saat sürmektedir.
Akçahisar’da Görülecek Yerler
Akçahisar’ı yürüyerek kolayca gezip görebilmek mümkündür. Kasabanın tarihi çarşısı, merkezi cazibe noktasıdır.
Tarihi 17. yüzyıla kadar uzanan Eski Çarşı, yerli halk tarafından Derexhiku olarak bilinmektedir. Akçahisar belediye binasından Kruja Kalesi’ne kadar uzanan, 200 kadar dükkâna sahip olan Eski Çarşı, yaklaşık 400 yaşındadır. İlk dükkânların yapımına, kalenin girişinden başlandığı düşünülmektedir. Zamanla genişleyerek günümüzdeki kent merkezine kadar ilerlemiş olan karşılıklı dizilmiş dükkânlarda, mutfak eşyaları, mobilyalar, terzi, çömlekçi, marangoz, kafeler, ağaç oymacıları, kasap, berber, ayakkabıcı ve demirci gibi birçok kategoride satıcı ve zanaatkâr bulunmaktadır. Çarşıda Akçahisar ve çevresinden toplanan antika eşyalar bulmak da mümkündür.
Sarp bir dağın tepesinde yer alan Kruja Kalesi, deniz seviyesinden 557 metre yükseklikte konumlanmaktadır. İçinde iki müze ve bir restoranın da bulunduğu Kale, Tomori Dağı’ndan Adriyatik Denizi’ne geniş bir manzaraya sahiptir. İskender Bey’in Osmanlı İmparatorluğu’na karşı direnişinin merkezi olan Kruja Kalesi, tarihsel açıdan önemli bir simgedir. Kalenin içinde Bektaşi tekkesi, Ulusal İskender Bey Müzesi, Fatih Sultan Mehmet Camii ve minaresi, Etnografya Müzesi ve bir Türk hamamı kalıntısı bulunmaktadır.
Ulusal İskender Bey Müzesi, Arnavutluk’un en çok ziyaret edilen en önemli müzelerinden biridir. 70’lerin sonunda inşa edilmeye başlanan müze, 1 Kasım 1982’de açılmıştır. İskender Bey’in hayatını ve askeri başarılarını anlatacak şekilde düzenlenmiş sergiler resim, zırh, el yazmaları ve başka eserler Arnavutluk’un gururlu tarihini yansıtmaktadır.
Günlük yaşamın ve kültürün orijinal mobilyalar ile desteklenerek sergilendiği Kruja Etnografya Müzesi, Toptanî ailesine ait Çadak stilinde inşa edilmiş bir yapıdır. Kruja Kalesi içinde yer alan bir başka yapı olan bu ev, bölgenin karakteristik mimarisini yansıtmaktadır. Arnavut siyasetçi ve asker olan Esad Toptanî Paşa’nın konağı olan müzede, un değirmeni, zeytinyağı yapma düzeneği, aile hamamı ve kumaş dokuma tezgâhı gibi birçok bölüm ve alet görülebilir.
