- 1 view
Gerdekkaya Mezar Anıtı Eskişehir, Afyon ve Kütahya illerini kapsayan Frig Vadisi’nin önemli anıtlarından biridir. Doğanlı Vadisi’nde bulunan büyük bir kaya kütlesinin doğu yüzüne oyulmuş olan mezar anıtı, üçgen alınlığı ve saçaklığı iki sütun tarafından taşınan bir tapınak cephesi biçimindedir.
Gerdekkaya Mezar Anıtı Tarihi
Çukurca köyünün güneybatısında bulunan Deveboynu Kale ile aynı kaya platformu üzerinde yer alan ve zeminden yaklaşık 3 m yükseklikte konumlanan Gerdekkaya Mezar Anıtı Hellenistik Çağ’a (MÖ 3- 1. yüzyıl) tarihlenmektedir. Roma ve Bizans dönemlerinde bazı ilave değişiklikler yapılarak kullanılmıştır. Gerdekkaya Mezar Anıtı 1991 yılında Eskişehir Müze Müdürlüğü tarafından restore edilerek ziyarete açılmıştır.
Gerdekkaya Mezar Anıtı Özellikleri
Gerdekkaya Mezar Anıtı’nın cephesi, Dor Tapınağı ön yüzü biçiminde düzenlenmiştir. Ana kayadan oyulmuş, üçgen alınlığı ve saçaklığı iki sütun tarafından taşınan tapınak cephesinden,anıtsal hole girilmektedir. Holün hemen arkasında, iki ayrı kapıdan girilen iki mezar odası bulunmaktadır. Her iki mezar odasında da yan ve arka duvarlarda, arcosoliumlu (katakomblarda üstü kemerli mezar hücresi) ve tekneli arcosoliumlu mezar yer almaktadır. Zeminde ise Khamosorion (lahit formlu zemin üstü mezar) tipi mezarlar mevcuttur.
Gerdekkaya’da tespit edilen “Zotikos” ve “Gorgos” isimleri, anıtın Roma ve Bizans dönemlerinde kullanıldığının kanıtı niteliğindedir. Gerdekkaya Mezar Anıtı’nın sütunlarının arkasındaki tavan bölümünde, ahşap mimarinin bir yansıması olan hatıl izleri (ağırlığı yatay olarak dağıtan ve duvarların düşey doğrultudaki çatlamalarını önlemek amacıyla, duvarın içine yatay olarak boydan boya uzatılan ahşap, tuğla ya da beton bağlama unsuru)net bir biçimde görülmektedir. Gerdekkaya Mezar Anıtı’nın alt bölümünde, kuzey ve güney yönünde yerleştirilmiş çok sayıda arcosoliumlu ve tekneli arcosoliumlu mezar mevcuttur. Mezarlar özellikle kuzey yönüne uzayan kaya kütlesi üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Gerdekkaya Mezar Anıtı Nerededir?
Gerdekkaya Mezar Anıtı Eskişehir, Afyon ve Kütahya il sınırları içindeki Frig Vadisi’nde, Seyitgazi Çukurca köyünün 800 m güneybatısında yer almaktadır. Buradaki Deveboynu Kale ile aynı kaya platformu üzerinde bulunmaktadır.
Gerdekkaya Mezar Anıtı Nasıl Gidilir?
Bölge halkının “Kızlar Manastırı” da dediği Gerdekkaya Mezar Anıtı’na özel aracı ile gidecek olanlar, Eskişehir Frig Vadisi yolunu takip etmeliler. Bu yolu izleyerek Seyitgazi’ye, oradan da Çukurca Köyü’ne ulaştıktan sonra, anıta yürüyerek gitmek gerekiyor. Frig Vadisi’ne toplu taşıma araçlarıyla da ulaşmak mümkündür. Eskişehir merkezden kalkan Seyitgazi otobüslerini kullanabilirsiniz. Seyitgazi’den dolmuşlarla Çukurca köyüne ulaşabilirsiniz. Sonrasında Gerdekkaya Mezar Anıtı’na kadar keyifli bir yürüyüş sizi bekliyor. Bu yürüyüş sırasında, çevreyi fotoğraflama imkânınız da var.Eskişehir’e Türkiye’nin her ilinden otobüs, büyükşehirlerinden de uçak seferi bulunmaktadır. Ayrıca demiryolu ulaşımı da mevcuttur.
