Foça

Foça İzmir'in kuzeyinde yer alan bir sahil ilçesidir. Kent, Antik Çağda bir İyon yerleşimi olarak ortaya çıkmış, adını da kendisini çevreleyen denizde ve civardaki adaların açıklarında yaşayan foklardan almıştır. Antik çağda Phokaia olan isim, zamanla Foça olarak değişmiştir.

M.Ö. 11. yüzyılda Aiollar tarafından kurulan şehirde yerleşim, 9. yüzyılda başlamıştır. Tarihte usta denizci olarak bilinen Phokaialılar, mühendislik alanındaki yetenekleri ve başarılarıyla Ege, Akdeniz ve Karadeniz'de birçok koloni kurmuşlardır. Bu kolonilerden bazıları; Karadeniz'deki Amysos (bugünkü Samsun), Çanakkale Boğazı'ndaki Lampsakos (bugünkü Lapseki), Midilli Adası'nda Methymna’dır (bugünkü Molyvoz). Avrupa'daki kolonilerden en önemlileri ise Elea -bugünkü Velia- (İtalya), Alalia (Korsika) ve Massalia’dır -bugünkü Marsilya- (Fransa).

Tarihte, İyonya'da, doğal altın-gümüş karışımı kullanarak "elektron" sikkeyi ilk bastıran uygarlıklardan biri Phokaialılar’dır. Bu gelişme birçok uygarlığı etkilemiş ve onları Anadolu'ya çekmiştir. Örneğin Cenevizliler, bugünkü Yenifoça'yi ilk kuranlardandır. Tarihinde birçok medeniyete ve topluluğa ev sahipliği yapan Foça, önemli bir arkeolojik merkezdir. 1953 yılında başlayan ve bugüne kadar aralıksız devam eden kazılarda, Helenistik dönemden kalma tiyatro, Athena Tapınağı ve Kutsal Alanı, Liman Kutsal Alanı (Kibele'ye ait olduğu düşünülmektedir) ile Pers Anıt Mezarı (Foça'nın 7 km doğusundaki "Taş Ev") ortaya çıkarılmıştır. Pers Anıtı, bölgeyi M.Ö. 492 yılında istila eden Ahamenid-Pers Ordusu komutanları için bir anıt olarak yapılmış; daha sonra da mezar, ağıl, gözetleme noktası ve mola noktası olarak kullanılmıştır. Anıt Anadolu'daki ender Pers yapılarından biri olması nedeniyle büyük önem taşımaktadır.

Foça tarihte, 13. yüzyılda Çaka Bey tarafından alınmış, daha sonra Saruhanoğulları Beyliği'nin yönetimine geçmiştir. 1455'te ise Osmanlı Padişahı II. Mehmed, büyük fetihten sonra Foça'yı alarak Osmanlı topraklarına katmıştır.

Foçaİzmir’in kuzeyinde yer alan bir sahil ilçesidir. Foça’ya bağlı bir bucak (Yeni Foça) ve 6 adet köy vardır. Foça’nın batısında İzmir Körfezi, kuzeyinde Çandarlı Körfezi, doğusunda ve güneyinde ise Menemen ilçesi bulunmaktadır. Foça, deniz kıyısındaki ovalar ve bu ovaların ardında yükselen volkanik kökenli tepelik alanları içerir. İzmir’e 64 km uzaklıktaki Foça’ya ulaşmak yaklaşık 1 saat sürmektedir.

Kendi aracıyla gidecek olanlar, eğer İzmir üzerinden gideceklerse, İzmir'den çıktıktan sonra Karşıyaka, Çiğli, Menemen ve Buruncuk'u geçince ilk ışıklardan sola dönmeleri gerekmektedir. İstanbul-Çanakkale üzerinden gidecek olanlar, Çanakkale yolunun 39 km'sinden sola saptıktan 26 km sonra, Foça'ya ulaşabilirler. Ankara’dan gidecek olanlar ise Ankara-Eskişehir yolundan Afyon’a doğru devam ederek, İzmir tabelalarını takip etmeli ve Uşak üzerinden devam etmeliler. Sonrasında, İzmir-Foça arasında ilerlemek yeterlidir.

Otobüsü tercih edenler, Türkiye'nin neresinden hareket etseler, İzmir Otogarı'nda ilk peron Foça peronudur. Foça otobüsleri kış mevsiminde sabah 06:30'dan, akşam 21:15' e kadar aralıksız çalışmaktadır. Yaz aylarında ise sabah 06:00'da başlıyor ve akşam 23:00'e kadar her yarım saatte bir kalkmak suretiyle devam etmektedir.

Demiryolu, denizyolu ya da havayolu… Foça’ya hangi yolla giderseniz gidin, en kısa yoldan İzmir Otogarı'na ulaşmanız gerekiyor. Uçakla gidecek olanlar, İzmir Adnan Menderes Havaalanı’ndan saat başı kalkan Havaş otobüsleri Otogar'a ulaşabilirler. Ancak bu servislerin mevsimlere göre değişiklik gösterdiğini unutmamak gerekiyor.

Foça ile bazı merkezlerin uzaklıkları şöyle:

* Manisa-Foça: Yaklaşık 72 km (özel araçla yaklaşık 1 saat 15 dakika )

* İzmir- Foça: Yaklaşık 70 km (özel araçla yaklaşık 1 saat)

* Kocaeli- Foça: Yaklaşık 505 km (özel araçla yaklaşık 7 saat)

* İstanbul-Foça: Yaklaşık 598 km (özel araçla yaklaşık 8 saat 15 dakika)

* Bursa- Foça: Yaklaşık 362 km (özel araçla yaklaşık 5 saat)

* Ankara-Foça: Yaklaşık 643 km (özel araçla yaklaşık 9 saat)

Foça’da Akdeniz iklimi hâkimdir. Yazlar çok sıcak ve kurak, kışlar ise ılıman ve yağışlı geçer. Yıllık ortalama sıcaklık 18 derece, yağış miktarı ise 560 metreküptür. İlçede bulunan birkaç küçük dere, sadece yağışlı mevsimde su taşır. Foça’nın doğal bitki örtüsü, makidir.

Foça İzmir’in kuzeyinde yer alan bir sahil ilçesidir. Foça’ya bağlı bir bucak (Yeni Foça) ve 6 adet köy vardır. Foça’nın batısında İzmir Körfezi, kuzeyinde Çandarlı Körfezi, doğusunda ve güneyinde ise Menemen ilçesi bulunmaktadır. Foça, deniz kıyısındaki ovalar ve bu ovaların ardında yükselen volkanik kökenli tepelik alanları içerir.  İzmir’e 64 km uzaklıktaki Foça’ya ulaşmak yaklaşık 1 saat sürmektedir.

Mavi denizi, mitolojik efsaneleri ve tarihi güzellikleriyle Ege'nin en güzel tatil beldelerinden biri olan Foça, Yeni Foça ve Eski Foça olmak üzere 2 ayrı bölümden oluşuyor. Foça'nın en eski taş yapıları, çarşısı ve sempatik mekânları Eski Foça'da yer alıyor. Foça'nın ruhunu en iyi yansıtan bölge Eski Foça’dır. Gerek tarihi yapıları, gerekse eşsiz doğal güzellikleriyle Foça'da tatil yapmayı planlıyorsanız, burada göreceğiniz pek çok yer var. Size önereceğimiz bu yerlerin bir kısmını tarihi yapılar, bir kısmını ise eşsiz doğal güzellikler oluşturuyor.

İzmir ile Eski-Yeni Foça arasında ortalama yarım saatte bir Yenigaraj’dan karşılıklı olarak otobüs seferleri yapılımaktadır. İzmir merkezden Konak-Otogar hattı ile Yenigaraj’a ulaşmak mümkündür. Raylı sistemi kullanmak isteyenler, İzmir Metrosu ile entegre çalışan ve 10–15 dakikada bir hareket eden İzban ile İzmir’den Foça’ya, (Ana Dağıtım Merkezi Halkapınar’dan bir saat içinde) ulaşabilirler. Yaz mevsiminde Foça-Karaburun-Mordoğan ve hafta sonları Konak-Karşıyaka-Foça arasında yapılan vapur seferleriyle de Foça’ya ulaşılabilir. Yazın ayrıca eski Foça’dan plajlara (Hanedan koyuna kadar) 20 dakikada bir, kış aylarında da her saat başı minibüsler çalışmaktadır.

3 bin yıldır denizcilikle uğraşan insanların yaşadığı Foça, Ege ve Akdeniz mutfaklarının harmanlanmasıyla oluşmuş. Foça, kayalık ve geniş bir meralık sahil kesimine sahip olduğu için, burada yetişen balıklar doğal yolla beslenebiliyorlar. Bu nedenle de tekir ve çamur barbunu dışında, üçüncü bir çeşit olan ve ağ ile yakalanan derin su balığı iri kaya barbunu da, 12 ay boyunca Foça'da bulunabiliyor. Akdeniz'e oranla daha az tuzlu serin su balıkları, diğer bölgelere göre lezzet farkına sahip.

Tüm bu etkenler, Foça mutfağı denildiğinde akla ilk olarak balık ve deniz ürünlerini getiriyor. Orkinos, kırlangıç, kefal, mezgit, işkine, kupez, kolyoz, sinarit, pisi, dil, levrek, çinekop, adabeyi, barbunya, mercan, tranca, çipura, karagöz, sargoz, kalamar, sübye, ahtapot, ıstakoz ve midye en çok tüketilen deniz ürünleri olarak sıralanıyor.

Foça’ya özgü lezzetlerden biri de, yoğurtlu kupa. Kupa balığının sarımsaklı yoğurt ile servis edildiği bu yöresel yemek, genellikle Foça’nın bir diğer ünlü lezzeti Foça şarabı ile servis ediliyor. Liman bölgesinde sıralanmış restoranlar, ahtapot salatası, kalamar tava, tuzda pişmiş sinarit, nar pekmezli sosuyla ızgara mırmır, saragoz, çipuralar, buğulama levrek, midyeli karidesli börekler, balık tavalar, şişler, güveçler, limonlu sarmısaklı roka salatası, nar ekşili kaşık salatası, deniz börülcesi, zeytinyağlılar ve yoğurtlu semizotu gibi mezelerle, Ege sofra kültüründen örnekler sunuyor.

Popüler restoranlar

Fokai Balık Restoran: Eskiden sahildeyken artık kendi yerinde amfi tiyatronun hemen üstünde hizmet vermektedir. Taş avluda, yeşillikler içinde taze balık ve lezzetli mezeler yiyebilirsiniz. Hem de merkezin kalabalığından uzak ve sakin bir ortamdadır.

Celep Balık Restoran: Foça'nın en ünlü balık restoranlarından olan mekân, zengin deniz ürünleri menüsü ile göz dolduruyor. Balık çeşitleri, ıstakoz, karides, kalamar, ahtapot, midye gibi deniz lezzetlerini, günbatımı manzarası eşliğinde tadabilirsiniz

Kuzina Foça: Ege'ye özgü lezzetleri ahşap-taş bileşimi sıcacık bir ortamda, yaratıcı bir menüyle sunan mekân, çalışanlarının hoşsohbetiyle müşterilerine kendilerini evlerinde hissettiriyor. Pazar kahvaltıları için düşünülecek ilk adres. Zeytinyağlıları, pazar gününe özel “pişi”si, ev reçelleri, ciğer tavası ve bezelye favasını yemeden dönmeyin.

Gözde Pide-Kebap: Foça’daki en popüler kebapçıdır. Temiz, lezzetli ve uygun fiyatlı bir mekândır.

Nazmi Usta’nın Girit Sakız Dondurmaları: Dondurma denilince Foça’daki ilk adres, Nazmi Usta’nın yıllardır aynı lezzetle sunduğu dondurması. Küçük Deniz Sahili’nde yer alan mekânda, antep fıstıklı, vanilyalı, krokanlı, kakaolu ve karadutlu dondurmaların arasında en çok tercih edilen sakızlı dondurma. Bu küçük dükkânda incirli dondurma ya da naneli dondurma gibi ilginç sürprizler de çıkabilir.

Cafe Palmiye: Soluklanmak ve en az Ayvalık’taki kadar lezzetli bir Ayvalık tostu yemek için idealdir.

Bahşiş

Türkiye’de bahşiş verme oranı kişinin memnuniyetine göre değişse de ortalama miktar, toplam hesabın %7-10’u arasındadır. Bazı mekanlarda bahşiş miktarı hesabın içine yedirildiğinden, ödeme yaparken buna dikkat ederek bahşiş bırakmak gerekir.

Foça’ya gittiğinizde, pazar günleri kurulan Foça Semt Pazarı’na uğramayı ihmal etmeyin. Burada taze ve doğal ürünlerin yanı sıra, Ege’ye özgü taze ya da kurutulmuş otları da bulabilirsiniz. Kışlık salça, tarhana, reçel ve marmelat gibi ürünler de diğer seçenekler. Zeytincilik yöredeki en önemli ekonomik olduğundan hediyelik zeytin ve yine bu yöreye özgü mandalina ve kuru incir almayı da unutmayın.

Foça’nın merkezinde bulunan çarşıda ve mağazalarda ise yöreye özgü hediyelik eşyalar, süs eşyaları, takılar ve seramik figürler bulmak mümkün. Son yıllarda tekstil ürünleri, el işlemesi örtüler ve kumaşlar da büyük ilgi görüyor.

Foça’da geceler oldukça hareketli ve her kesime uygun seçenekler mevcuttur. Sahilde ve sahile çıkan sokaklarda yer alan barlarda canlı performans sergileyen genç yetenekleri dinlemek keyif veriyor. Daha sakin bir akşamı tercih edenler, birbirinden şık ve otantik kahvelerde dibek kahvesi içebilirler. Disko ve beach club’larda ise ünlü DJ 'lerin performansları ve ünlü sanatçıların konserleri oluyor. Eğlence sabahın ilk ışıklarına kadar sürüyor.

Foça Çevre Kısa Filmleri Festivali (Temmuz)

Uluslararası Foça Festivali (Eylül)

Acil Yardım: 112

Yangın: 110

Polis: 155