Aziziye Camii

Konya’nın en güzel camilerinden biri olan Aziziye Camii, Osmanlı Dönemi’nin izlerini taşımaktadır. Türk Barok tarzında yapılan cami Konya merkezde yer almaktadır. 16. yüzyılda Şeyh Ahmet tarafından yaptırılan cami yandığı için 1867 yılında Sultan Abdülaziz’in annesi Pertevniyal Sultan tarafından yeniden inşa ettirilmiş ve cami bugüne kadar hasarsız gelmiştir. İki minaresi bulunan caminin dışı kadar içi de oldukça ilgi çekicidir. Devasa pencerelerinin kapısından daha büyük olması ile sizi şaşırtabilecek Aziziye Camii, bu sayede kış aylarında da oldukça aydınlık bir atmosfere sahiptir. Akşam ışıklandırılınca bambaşka bir havaya bürünen cami, huzurlu ortamıyla Konya’nın görülmeye değer yapılarından birini oluşturmaktadır. Mevlana Müzesi’ni ziyaret ettikten sonra beş dakikalık bir yürüme mesafesinde bulunan Aziziye Camii’ne de uğramanızı öneririz.

Konya Aziziye Camii ilk kez Osmanlı Padişahı IV. Sultan Mehmet’in muhasibi (saymanı) olan Damat Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1671’de başlanan ve 5 yılda tamamlanan Konya Aziziye Camii, 1867 yılında çıkan büyük Konya yangınında ağır hasar görmüş ve kullanılamaz hale gelmiştir. Altındaki dükkânlarla birlikte yanan yapı, 1874’te Sultan Abdülaziz’in annesi Pertevnihal Sultan adına yeniden inşa ettirilmiş ve bugünkü adını almıştır.

Konya Aziziye Camii Hakkında 

Konya Aziziye Camii Osmanlı döneminin en başarılı eserlerinden biri olarak kabul edilir. En önemli özelliklerinden biri, pencerelerinin kapısından daha büyük ve gösterişli olmasıdır. Konya Aziziye Camii, adını Konya yakınlarındaki Gödene köyünden alan, kesme Gödene taşından yapılmıştır. Osmanlı’nın son dönem eserlerinden olduğu için, Avrupa etkisi dikkati çekmektedir. Özellikle minareleri, klasik Osmanlı minarelerinden oldukça farklıdır.

Konya Aziziye Camii Planı 

Türk Barok’u tarzında inşa edilen Konya Aziziye Camii tamamen kesme taştan ve yüksek bir binadır. 19. yüzyılda Türk mimarisine hâkim olan Avrupa sanat akımlarının harmanlanmasıyla oluşturulmuş; belirli bir tarza sahip olmaktan çok, cami mimarisinde bazı yeni ve cesur adımların atıldığı, farklı bir eserdir.

Camilerde usulden olan avlusu yoktur ve harime Osmanlı camilerinde dış avluya merdivenle çıkılmaktadır. Altı sütunlu ve üç kubbeli son cemaat yerini takip eden harimin planı karedir. Harimin üzerini ise büyük bir kubbe örtmektedir. Şadırvanlar minare kürsülerine bitişiktir. Konya Aziziye Camii’nin iki yanında beşer adet giriş bulunmaktadır. Bu, Türk mimarisinde örneğine rastlanmayan bir özelliktir.

Konya Aziziye Camii planı detaylı bakıldığında, kubbe kasnağının çevresinde; sivri külahlı ağırlık kuleleri ve dört köşede yükselen, farklı mimari özellikteki dört büyük ağırlık kulesi sıralanmaktadır. Caminin yivli gövdeli çifte minaresi de, özellikle şerefe biçimleri açısından diğer Türk camilerinin minarelerinden ayrılmaktadır. Konya Aziziye Camii’nin her cephesinde, yuvarlak kemerli büyük pencereler mevcuttur. Mihrap ve minber zengin süslemeleri ve yörede “göktaşı” diye adlandırılan mavi taş işlemeleriyle dikkati çekmektedir. Mihrabın ve kapıların üzerinde çok güzel yazılar bulunmaktadır. Bu yazılar Konya’daki bir başka sanat eseri olan Şerafeddin Camii’nin süslemelerini yapan, Konyalı hattat Hamdizade Mahbub Efendi’nin imzasını taşımaktadır.

Nişin yan taraflarına ikişer sütun yerleştirilmiş, iç kısmına kabartma tekniğiyle bitkisel bir motif, kavsaraya (kapıların üzerinde bulunan, nişe benzer iç bükey oyuntu) ise istiridye kabuğu motifi işlenmiştir. Minber de mihrap gibi mermerdir. Süpürgelik kısmı sivri kemerli galeri şeklinde olup yan aynalıklar kıvrımlı dal motifleri ile bezelidir. Korkulukları geometrik biçimlidir ve köşk kısmı dört sütun üzerinde baldaken tarzındadır (kolonlarla taşınan sütunlardan bağımsız sundurma biçimde örtü). Minare kaidelerine bitişik olarak yapılmış çeşmelerin cepheleri, antik tarzda başlıklara sahip sütunlarla hareketlendirilmiştir.

Aziziye Camii Ne Amaçla Yapılmıştır? 

Konya Aziziye Camii’nin bulunduğu “Bezirgânlar Hanı Arsası” diye bilinen yer, 17. yüzyılda IV. Mehmet’in kızlarından Hatice Sultan’ın eşi Musahib Mustafa Paşa tarafından yaptırılan Yüksek Camii’ye ev sahipliği yapmıştır. Etrafında bulunan 12 dükkân, hamam ve 3 adet hanı gelir amacıyla vakfetmiştir. Bu sayede vakıflar için gelir elde edilen cami 1867’de yanınca, hem ibadet edecek yer açısından sıkıntı doğmuş hem de vakıf, gelir kaybına uğramıştır. Bunun üzerine Sultan Abdülaziz ve annesi Pertevnihal Valide Sultan halkın ibadet ihtiyacını karşılamak ve vakıf gelirlerini arttırmak için, Konya Aziziye Camii’ni inşa ettirmişlerdir. Klasik Osmanlı mimarisi ile Barok mimari tazının karışımı ile yapılmıştır. Konya Aziziye Camii’nin mimarı kim diye sorarsanız, bilinmediğini söyleyebiliriz.

Konya Aziziye Camii Nerede? 

Konya Aziziye Camii, Konya’nın Karatay ilçesindedir. Aziziye Mahallesi Selimiye Caddesi üzerinde, çarşının tam kalbinde yer almaktadır.

Konya Aziziye Camii Nasıl Gidilir? 

Özel aracıyla gitmek istenler, şehir merkezinden tabelaları takip ederek Karatay’a, oradan da ilçenin merkezindeki çarşı bölgesinde, Mevlana Müzesi yakınındaki Konya Aziziye Camii’ne kolayca ulaşabilirler. Toplu taşıma araçlarıyla rahat ulaşılan bir bölgededir. Şehir içindeki tramvay hattı da, caminin çok yakınından geçmektedir. Konya’ya Türkiye’nin her şehrinden otobüs, büyükşehirlerinden de uçak seferi bulunmaktadır.

Konya Aziziye Camii Çevresindeki Diğer Tarihi Eserler 

Konya Aziziye Camii’nin çevresinde çok sayıda tarihî ve turistik merkez bulunmaktadır. Bunlardan bazıları Mevlana Müzesi, Atatürk Müzesi, Alaeddin Camii, Kapı Camii, Sahibi Ata Camii, Sahibi Ata Vakfı Müzesi, Sırçalı Medrese, Karatay Medresesi, Konya Etnografya Müzesi şeklinde sıralanmaktadır.