Kilistra ve Lystra

 Kilistra ve Lystra antik kentleri Konya için çok önemli tarihi değere sahiplerdir. Konya’dan 45 kilometre uzaklıkta yer alırlar. İlin güney-batı kısmında Meram ilçesi Hatunsaray beldesi sınırlarındaki Gökyurt köyünde bulunmaktadır. Hatunsaray beldesi Lystra Antik Kenti’nin bugünkü yerini de işaret etmektedir. Hristiyanlığın ilk merkezlerinden biri olarak kabul gören bölgeye Konya'nınKapadokyası da denmektedir.

Kilistra ve Lystra Hakkında Bilgi

Helenistik Çağ ile ve Roma İmparatorluğu hâkimiyeti dönemlerinde hayli ilgi çeken ve nüfus yoğunluğu yüksek olan Kilistra Antik Kenti, Hristiyanlığın başlama ve gelişme evrelerinde MS 6. ve 13. yüzyıllar arasında oldukça gelişmiştir.

Hristiyanlığın yayılma sürecinde büyük önem taşıyan Kilistra, Lystra bu dinin yayılmasında büyük önem taşıyan Pavlus ve Barnaba’nın, İkonia’dan kaçıp geldikleri ilk yerleşim alanı olmaktadır.

Hristiyanlığı çabuk benimseyen bu kent ve halkı, başlangıç döneminde putperest Romalıların büyük tepki ve akınlarıyla karşılaşsa da direnmiştir. Roma İmparatorluğu’nun Hristiyanlığı kabulü ile de bu iki kent dini merkezler haline gelmişlerdir. Bölgede bulunan ve temizlenerek tarihî değerler olarak halka sunulan kiliseler, şapeller, sığınaklar, manastırlar, halk meclisi, toplantı noktası ve gözcü kuleleri ile bölgeden geçen antik yollar, bu yolların çıktığı mahalleler, gibi mimari ve sosyal nitelikleri ile de Konya bölgesinin inanç turizmine değişik bir bakış ve potansiyel kazandırmaktadır.

Kilistra Nerede?

Kilistra nerede sorusunu yanıtlayarak devam edelim; Kilistra Antik Kenti Via Sebaste diye de bilinen tarihî Kral Yolu üzerinde bulunmaktadır. Göktürk köyünün mevcut nüfusu Kilistra Antik Kenti kalıntıları ile iç içedir, çünkü köy Kilistra üzerine yerleşmiştir.

Konya’nın 35 kilometre kadar güney batı istikametinde yer alan Lystra Antik Kenti ise, Roma İmparatoru Augustus döneminde ülkenin uç tarafındaki stratejik önemi olan bir nokta olması nedeni ile koloni kurularak, kontrol noktası haline getirilen 5 noktadan birisidir. Kilistra’nın; Lystra’nın kontrol kule ve kalelerinden biri olduğu düşünülmektedir. Bugün Meram Hatunsaray beldesinde kalmaktadır.

Roma devrinde çok tanrılı dinden vazgeçerek bölgeye gelen misyonerleri takip eden ve Hristiyanlığı seçen Lystra sakinleri bu tercihleri nedeni ile putperestlerin yoğun öfkesini toplamışlardır. Sık sık putperest kitlelerin saldırısına maruz kalan halk, daha iç kesime çekilerek Kilistra Antik Kenti’nin saklanma ve savunma amaçlı bir strateji ile hazırlamıştır. Dışarıdan dağ görüntüsü olan bölge, Kapadokya’da görülen tarzda bir çalışma ile iç taraflarından oyularak kayalar içerisinde yer altı yerleşim alanları oluşturulmuştur. Havalandırma gibi sorunların da Kapadokya bölgesindeki tünel sistemi gibi çözüldüğü izlenmektedir. Lystra aldığı saldırıların da etkisi ile günümüze kadar gelememiştir, kentin olduğu bölgede ancak bir tümülüs görüntüsü izlenmektedir.

Kilistra Ne Demek

Kilistra, Lystra bölgesine verilen ismi incelememiz gerekirse Kilistra ne demek sorusuna yanıt henüz verilememiştir ancak bölgede bulunan bir tarihî eserin üzerine işlenmiş Kilistra yazısı nedeni ile kentin adının Kilistra olarak geçtiğini aktarabiliriz. Kilistra adına, biri Konya’da ikincisi de Söğütlü Deresi’nde yer alan şırahane girişinde iki ayrı mezar yazıtında rastlanmıştır. Şırahanede eşik taşı gibi kullanılmış olan Latince yazılı mezar taşı, Kilistra’nın yerinin kesinleşmesini sağlamış ve de antik kentin hayli eski dönemlerde dahi mevcut olduğunu da göstermiştir.

Kilistra Kaya Mezarları

Günümüzde üzerinde yerleşimin de bulunduğu bir köy olan Kilistra kaya mezarları incelendiğinde Frig Uygarlığı’nın kaya mezarlarına benzer özellikler taşıdığı görülmüştür.
 

Mevcut kaya mezarlarında yapılan çeşitli incelemeler ve kazı çalışmalarında; mezarların eşyaları da içerdiği görülmüştür. Bir kral mezarı olduğu sanılan bu kaya mezarında kişisel ve günlük eşyaların da birlikte bırakılması halkın ölümden sonra da yaşam olacağına inandıklarının göstergesi niteliğindedir.

Ayrıca Kilistra kaya mezarları bölgeye de hâkim olan üst kısımlara yapılmıştır. Bu da bölge halkının inanışına göre, ölenlerin hayatı izlemeye devam ettiği şeklinde yorumlanmaktadır.

Kilistra civarında bulunmuş olan ve henüz açılmamış olan höyüklerin ise gene Frig krallarına ait höyükler olduğu düşünülmektedir. Friglerin bir inanışına göre en çok sevilen kralın en yüksek tümülüse sahip olmasını da gerektirmekteydi ve bu nedenle dünyanın pek çok yerinden toprak getirilip tümülüsüne eklenirdi. Bu gerekçeler ile bölge tümülüslerinin de Frig krallarına ait olduğu düşünülmektedir.

Kilistra ve Lystra Ulaşım

Konya’nın 49 kilometre güneybatısında Meram ilçesindedir. Kilistra yol tarifi çeşitli alternatifleri ile aşağıdaki bölümde sizler için verilmiştir. Kilistra Lystra bölgesine bir ziyaret yapmayı planlıyorsanız önceden bir Kilistra Antik Kenti harita veya dosyası edinerek bölgeyi daha rahat gezebilirsiniz.

Otomobil: Kilistra’ya (Gökyurt) 34 kilometrelik Konya-Hatunsaray asfalt yolundan güney-doğuya yönelen 15 kilometrelik Gökyurt asfaltı ile gidilir. Konya-Antalya devlet yolunun 36. kilometresinden sola dönülerek (Kayalı yol ayrımı) 9 kilometrelik ikinci bir yolla da ulaşmak mümkündür.

Konya’dan Antalya’ya gidenler için Hatunsaray yolundan (Kral Yolu) gidilip Lystra, Kilistra gezildikten sonra Kayalı yolu ile Antalya yoluna çıkmak; Antalya’dan Konya’ya gelenler için ise Kayalı yol ayrımından sağa dönerek Kilistra ve Lystra gezilmek suretiyle Konya’ya geçmek bir seçenek olabilir.

Otobüs: Tüm şehirlerden Konya Otogarı’na otobüs seferleri vardır. Kilistra, Lystra’ya ulaşmak ve bölgeyi gezmek için en uygun seçenek araç kiralamaktır.

Uçak: İstanbul’dan Konya Havaalanı’na uçak seferleri vardır. Havaalanından Konya merkez 15 kilometre mesafededir. Havaalanından ya da Konya merkezden araç kiralanarak bölgeye ulaşılabilinir.

Kilistra ve Lystra Giriş Ücreti

Kilistra, Lystra giriş ücreti öğrenci: Ücretsiz

Kilistra, Lystra giriş ücreti sivil: Ücretsiz

Kilistra ve Lystra Ziyarete Açık Gün ve Saatler

Yaz Dönemi (15 nisan-2 ekim): Gün boyu

Kış Dönemi (3 ekim-14 nisan): Gün boyu

*Kilistra ve Lystra ziyarete açık gün ve saatler 2019 yılının Eylül ayında güncellenmiştir.

Kilistra ve Lystra İletişim

Adres: Gökyurt, Hatunsaray, Meram / Konya

Telefon: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 0 (332) 353 40 20