Marmara'dan Ege'ye Geçiş Noktası: Balıkesir

Bu kez Marmara’dan Ege’ye geçiş noktasında yer alan kentlerden birinde, Balıkesir’deyim. Çok sayıda adayı da bünyesinde barındıran Balıkesir’in en önemli turistik bölgeleri Ayvalık, Burhaniye, Edremit, Erdek, Manyas, Kaz dağları, Marmara adası ve Avşa Adası.

Sabah saat 08:30 civarı Yenikapı’dan hızlı feribot ile Bandırma’ya geçiyorum. 2 saat süren yolculuk sonrası ilk durak Bandırma. Bandırma’da hiç kalmadan doğruca Susurluk üzerinden Balıkesir’e ulaşıyorum. Yaklaşık 100 kilometrelik yolu rahatlıkla 1,5 saatte gitmek mümkün.

Balıkesir Kısa Tarihi

Balıkesir ilk olarak Karesi Bey tarafından kurulmuş. Balıkesir ve çevresine gelen Karesi Bey, babası Kalem Şah ve yanlarındaki Türkmenler ile birlikte 1290’larda Bizans döneminden kalan eski kalıntılar üzerine günümüzdeki Balıkesir'i kurmuş ve buraya yerleşmişler.

Balıkesir ismi de bu zamanlara dayanmaktadır. Eskiden Türkmenlerce Balık Hisar veya Balak Hisar adı verilen kentin ismi zamanla Balıkesir’e dönüşmüş.

1345’te Karesioğulları Osmanlı Devleti’ne katılıyor ve eyalet olarak yönetiliyor. Balıkesir’in Osmanlıların eline geçmesi ise 1361 senesine rastlıyor. Bu nedenle kentte azımsanamayacak sayıda Osmanlı eseri bulunuyor. Ancak 1897’de yaşanan büyük deprem ve 1950’de meydana gelen büyük yangın neticesinde pek çok eser büyük zarar görmüş.

Balıkesir Gezilecek Yerler

Yıllar boyunca Marmara Ege rotasında defalarca kenarından, kıyısından geçtiğim kenti bu kez yakından görmek istedim. Çevre yerleşimleri ile birlikte yaklaşık 1,1 milyon civarında nüfusa sahip olan kentin merkez nüfusu 267.000 kişi. İlk ulaştığımda biraz daha hareketli bir görüntü bekliyordum. Ancak Balıkesir kent merkezi ilk etapta biraz hayal kırıklığı yarattı. Çünkü şehirleşme oldukça düzensiz ve yol tabelaları eksik. Yol bulmakta ciddi sıkıntılar yaşayabiliyorsunuz. Neyse ki her köşe başında bir kahvehane yer alıyor.  Burada vakit geçiren halk yardımcı olmaya hevesli olduğundan sora sora yol bulabiliyorsunuz.

Atatürk Mahallesi Park Alanı

Balıkesir’de ilk durak Atatürk Mahallesi’ndeki park alanı.

Oldukça geniş olan park alanı içerisinde çocukların oynayabileceği modern bir alan da yaratılmış.

Parkın bir köşesinde ise eski tarz bir uçak sergileniyor.

Uçağın sergilendiği alanın diğer tarafında ise yeni yapıldığını tahmin ettiğim oldukça modern bir anıt yer alıyor.

Höyükler ve Mağaralar

Balıkesir ve çevresinde pek çok höyük ve mağara yer alıyor. Bu bölgede yapılan araştırmalara göre, bölgedeki ilk yerleşimin MÖ 8.000 – 3.000 yılları arasında olduğu tahmin ediliyor. 

Taraççı Höyük: İl merkezinin kuzeyinde, Gönen ilçesinin 2,5 km. kadar batısında yer alan höyükte rastlanan en erken buluntu Erken Tunç Çağı'na tarihlenmektedir.

Değirmentepe Höyüğü: İl merkezinin güneydoğusunda yer alan höyük, 1987 yılındaki yüzey araştırmaları esnasında tespit edilmiş ve yapılan araştırmalarda İlk Tunç Çağı'na ait buluntular ele geçmiştir.

Baltalıin ve İnkaya Mağaraları: Dursunbey ilçesine bağlı Delice köyünde yer alan bu iki mağara, yaklaşık sekiz bin yıl öncesine tarihlenen mağara resimleriyle oldukça önem kazanmıştır. Neolitik Çağ'ın inanç sistemine dair yeni bulgular içeren bu resimler, son dönemlerde Anadolu'da yapılan en önemli arkeolojik keşifler arasında gösteriliyor.

Kent Merkezindeki Önemli Yapılar

Park sonrasında kentin ana meydanına doğru ilerliyorum. Yol üzerinde kentin ilk kurucusu olan Karesi Bey Türbesi'ni görüyorum. Dış cephesi kadar, içi de oldukça sade ve gösterişsiz.

Kentteki bir diğer önemli yapı ise 1388 senesinde Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılan Külliye. Geniş bir avlu içerisinde yer alan cami, medrese ve imaretten oluşuyor.

Ana meydana yakın olan ve oldukça heybetli görünen Zağanos Paşa Camii ise Fatih Sultan’ın vezirlerinden Zağanos Paşa tarafından 1460’larda yaptırılmış.

Buradan sonra kentin ana meydanına çıkıyorum. Çok sayıda güvercinin uçuştuğu meydanın pek etkileyici olduğunu söyleyemem. Çevrede güvercinler için yem satan birkaç tezgah meydana hareket katıyor.

Bunun dışında 1829 senesinde inşa edilmiş olan Saat Kulesi ve hemen yanında yer alan tarihi Ziraat Bankası da görülmeye değer. Kentin içinden geçen Çay Deresi kaynağını Susurluk çayından alıyor. Ancak ben gittiğim dönemde çay çok cılız akıyordu. Kentte bir de vaktiniz olursa gezebileceğiniz Kuva-yı Milliye Müzesi var. Müzeye çevrilmeden önce eski Belediye binası olarak hizmet vermiş.

Balıkesir'in Ünlü Lezzetleri

Oradan sonra Salı Pazarı adı da verilen dükkanların yoğun olduğu bölgeye geliyorum. Ancak ben pazar günü gittiğim için pek çok mağaza kapalı idi.

Cadde üzerinde açık olan yerler sadece marketler ve pastanelerdi. Balıkesir’e gelmişken Höşmerim yemeden olmaz. Ben de pastanelerden birine girip bu lezzeti tadıyorum.

Tabii ki Balıkesir denince akla gelen tek şey höşmerim değil, Balıkesir kaymaklısı da buraya has bir lezzet. Hediye olarak ise Balıkesir kolonyası alınabilecekler arasında.

Kent halkından bahsetmek gerekirse, etnik köken Manavlar, Yörükler, Çepniler ve Muhacirler’den oluşmakta. Osmanlı’nın yıkılmasından sonra kent özellikle Balkanlar’dan da yoğun bir göç almış. Halk turiste pek alışkın değil, ancak oldukça güler yüzlü ve yardımcı.

Balıkesir'e Yakın Görülecek Yerler

Buraya kadar gelmişken Balıkesir çevresini de keşfetmeden olmazdı. İşte size birkaç öneri:

Kazdağları Milli Parkı

Alpler’den sonra oksijenin en bol olduğu yerlerden biri olan Kazdağları, zengin faunası ve florası, yemyeşil doğası ve nemli iklimiyle ülkemizin en önemli doğal güzelliklerinden biri. Filminden de hatırlayacağınız Hasan Boğuldu Şelalesi, Sütuven Şelalesi ve Şahindere Kanyonu'na ev sahipliği yapan oksijen deposu Kazdağları'na günübirlik gidebileceğiniz gibi, dilerseniz birçok konaklama seçeneği de mevcut. Özellikle Yeşilyurt ve Adatepe köyleri, konaklama için tercih edilen yerlerin başında geliyor. Yakınlarındaki Antandros Antik Kenti, Tahtakuşlar Etnografya Müzesi ve Zeytinyağı Müzesi de mutlaka ziyaret edilmeli.

Cunda Adası

Tarihi dokusu, zengin mutfak kültürü ve doğasıyla bölgenin gözde tatil lokasyonlarından olan Cunda Adası, özellikle gün doğumu ve gün batımı manzaralarını izleyebileceğiniz seyirlik tepeleriyle de ünlü. Adada ziyaret edebileceğiniz yerler arasında panoramik bir manzaraya sahip Aşıklar Tepesi, bölgenin en önemli kiliselerinden biri olan Taksiyarhis Kilisesi, uzun zaman kilise olarak kullanıldıktan sonra camiye dönüştürülmüş olan Saatli Camii ve Güneş Saati yer alıyor. Cunda'nın tarihi sokakları ve evleri ise gerçekten görülmeye değer. Zamanınız varsa türlü deniz mahsullerinden oluşan bir akşam yemeği yemeden, Cunda lokmasından ve sakızlı Girit dondurmasından tatmadan dönmeyin.

Kapıdağ Yarımadası

Erdek ve Bandırma Körfezi arasında yer alan Kapıdağ Yarımadası, sık ormanlarla kaplı dağlar ve tertemiz koylarla çevrili bir tatil beldesi. Antik dönemlerde ismi Kyzikos olan ve karayla bağlantısı olmayan ada, zamanla akarsuların taşıdığı topraklarla dolup ana kara ile birleşmiş ve bugünkü haline gelmiş. Özellikle yaz sezonunda ziyaret ederseniz mutlaka koylarını keşfetmeyi ve uzun doğa yürüyüşlerine çıkmayı es geçmeyin.

Gönen

Kaplıca dendiğinde akla gelen ilk yerlerden biri olan Gönen, Balıkesir'in "şifa merkezi" olarak biliniyor. Eski kitabelerde dahi "Sıcak Su Şehri" olarak geçen bölge sularının birçok hastalığa iyi geldiği düşünülüyor. Oya sanatıyla da ünlü olan Gönen'de haftada bir kez de güzel oya örneklerinin sergilendiği bir pazar kuruluyor.