Pekin: Tiananmen Meydanı ve Mao'nun Hayatı

Hükümet nüfusu kontrol altına almak adına çeşitli tedbirler uygulasa da Çin Halk Cumhuriyeti günümüzde dünyanın en kalabalık ülkesi. Toplam Dünya nüfusunun neredeyse %17’si Çin’de yaşıyor. 2013 itibariyle nüfusu 1,35 milyar kişi. Nüfusun çoğu Budist ve Taocu. Hristiyan, Müslüman ve Hindular ise azınlığı oluşturuyor.

Hatta bu konu ile ilgili bir de fıkra var. Çin devlet başkanı Türkiye’yi ziyarete gelir. Türk devlet başkanı Çinli devlet başkanına sorar: “Nüfusunuz ne kadar?”Çinli cevap verir: “1,35 milyar kişi. Sizinki?”
Türk cevap verir: “75 milyon”
Çinli: “Eee sizde herkes birbirini tanıyordur:)”

Çin yüzölçümü olarak dünyanın üçüncü büyük devleti. Dolayısı ile çok sayıda da sınır komşusu var. Kuzeyde Moğolistan, kuzey doğuda Rusya ve Kuzey Kore, doğuda Sarı Deniz ve Doğu Çin Denizi, güney doğuda Güney Çin Denizi, güneyde Vietnam, Laos, Birmanya, Hindistan, Bhutan ve Nepal, güney batıda Pakistan, Afganistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan ile sınıra sahip.

Başkenti Beijing yani Pekin. Anlamı kuzey başkenti. Pekin’de 22 milyon kişi yaşıyor. Çok büyük, kalabalık ve karmaşık bir şehir. 1420'den beri ülkenin resmi başkenti olan Pekin dünyanın en eski başkentlerinden biridir.

Pekin’de görülmesi gereken yerler arasında Yazlık Saray, Cennet Tapınağı, Panda Koruma Merkezi, Tiananmen Meydanı, Yasak Şehir en başlarda. Kentin biraz dışında ise Ming Mezarları ve Çin Seddi. Vaktiniz müsait ise Ulusal Performans Sanatları Merkezi ve Pekin Ulusal Stadyumu da görülmelidir.

Bu yazıda ben Tiananmen Meydanı ve Mao’nun hayatından bahsedeceğim.

Dünyanın en büyük meydanı olan Tiananmen Meydanı ilk olarak 17. yüzyılda yapılmış. Daha sonra Mao Zedong döneminde genişletilmiş.

Yaklaşık 1 milyon kişi alabiliyor. Burası 17. yy.’da yapılmış. 1 Ekim 1949 Çin Halk Cumhuriyeti kuruluşunun 50. yılı anısına yerdeki taşlar granit ile değiştirilmiş. Günümüzde meydan aynı anda 1 milyon kişiyi alabiliyor. Meydan geniş ama meydanın etrafındaki binalar da çok geniş. Meydanın doğusunda Çin Devrim Müzesi ve Çin Tarih Müzesi, batısında ise 1968’de açılmış olan Büyük Halk Binası bulunuyor. Burası aynı zamanda Çin’in Yasama merkezi.

38 metre yüksekliğindeki Halk Kahramanları Anıtı da yine meydanın batısında. Çin devrim tarihinin anlatıldığı ve üzerinde Mao’nun el yazmalarının da yer aldığı bir dikilitaş bu anıt.

Meydanın güney tarafı ise en çok turist çeken kısım. Burada Mao öldükten hemen bir sene sonra yapılan Mao Zedong Mozolesi var. Mozolenin biraz daha güneyinde ise 500 yıllık bir kapı olan Qianmen kapısı bulunuyor. Bu kapı eski kent surlarından günümüze ulaşan tek kapı.

Mao öldüğünde kendisini mumyalamışlar. Ve Mao’nun mumyalanmış olan bedeni Mao’nun mozolesinin içinde. Mozole her gün sabah saat 09:00-11:00 arası ziyarete açık. Ancak çok fazla sıra oluyor. Biz içeri girmedik. Ancak girdiğinizde ilk olarak tahtta oturan Mao’nun heykelini görüyormuşsunuz. Ardından lahidin bulunduğu kısım gezilebiliyormuş.

26 Aralık 1893 doğumlu olan Mao, Çin Komünist partisinin ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusudur. Zengin bir köylü ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Köyünden öğretmen olmak için ayrılmıştır. 1911 devriminde Hunan eyalet ordusunda görev almıştır. 1918 senesinde mezun olup Dört Eylül hareketi sırasında Pekin’e gitmiştir. Burada Yang Kaihui ile tanışıp evlenir. Bu arada kütüphanede çalışmaktadır. 1920’lerde Çin’i dolaşmaya çıkar. 1921’de Çin Komünist Partisine katılır. 1927’lerin başında ilk teorik yazısı olan “Hunan’da köylü sorunu”nu yazar. 1927’lerin ilk yarısında Kuomindang birleşik cepheye ihanet eder, kaos çıkar. Bu karışıklıkta karısı öldürülür, Mao kaçar. Aynı yıl Hunan'da Güz Hasadı Ayaklanmasını yönetir, ancak başarılı olamaz. Son anda Kuomindang askerlerinin elinden kurtulur ve Güneydoğu Çin'deki Jinggang dağlarına gider. 1931-1934 yılları arasında kurtarılmış bir bölgede Çin Sovyet Cumhuriyeti kurulur ve Mao da başkan olur. He Zizhen ile evlenir. Ardından küçük bir gerilla ordusu kurarak toprak reformu hareketini başlatır. Bu arada Çin Komünist Parti’de liderlik yarışı başlar ve Mao görevinden uzaklaştırılır. Yerine Moskova'nın desteklediği Zhou Enlai getirilir. Zhou Enlai ve çevresindeki grup "28 Bolşevik" olarak adlandırılır. Kuomindang lideri olan Çan Kay Şek komünistleri ortadan kaldırmaya kararlıydı. Bu nedenle komünistler Çin'in güneydoğusundan kuzey batısına kadar uzanan 9.600 kilometrelik yolu yürüdüler. Buna da uzun yürüyüş adı verildi. Zhou Enlai'ın de Mao'nun tarafına geçmesi ile birlikte Mao komünistlerin lideri olarak tanındı.
1937-1945 yılları arasında çıkan Çin-Japon savaşında Mao Japonlara karşı direnişi yönetetir. 1942'de ise Çin Komünist Partisi’nde önder olur. Bu yıllarda eşinden ayrılıp oyuncu Jiang Qing ile evlenir.

Çin-Japon Savaşı sırasında Mao zaman zaman ters düşseler de Kuomintang ile ittifak oluşturur. Ancak Mao’nun çok güçlendiğini fark eden ABD hükümeti gizliden gizliye Kuomindang lideri olan Çan Kay Şek’e yardım eder.Çok sürmeden ittifak bozulur ve iç savaş başlar. ABD burada açıkça Kuomindang - Çan Kay Şek’in yanında yer alırken, Stalin yönetimindeki Sovyetler Birliği de Çin Komünist Partisi – Mao’nun yanında yer alıyordu. Ancak 1949 senesinde Çan Kay Şek ve beraberindekiler yenilirler ve aynı sene Mao'nun 1 Ekim 1949'da Pekin'de Tiananmen Meydanı’nda yaptığı açıklamayla Çin Halk Cumhuriyeti kurulur. Kuomindang’in son kısmı da 10 Aralık 1949'da Chengdu'da yok edilir. Çan Kay Şek Tayvan’a kaçar. Mao 1965’ten 1976’da ölene kadar Çin’de kültür devrimi yapar. 9 Eylül 1976'da ölümü sonrası Çin'de iktidar mücadelesi başlar. Çok sürmeden Deng Xiaoping 1978 senesinde iktidara gelir. Deng, Mao'nun aksine önceliğini ideolojiye değil ekonomiye vermiştir. Ülkeye daha fazla yabancı yatırımcı çekebilmek ve ekonomiyi geliştirmewk için ülkenin kapılarını açar. Deng sonrası yerine Jiang Zemin, onun sonrasında Hu Jintao ve ardından  Xi Jinping gelir. Şu an hala yönetimdedir.

Tekrar dönelim Tiananmen Meydanına. Meydanın kuzey tarafında Yasak Şehrin giriş kapısı var. Meridyen ya da Cennet kapısı olarak bilinen kapının Tiananmen meydanına bakan kısmında ise yine Mao’nun resmi var.1420 senesinde yapılmış olan 9,57 metre yüksekliğindeki süslemeli sütunlar da meydana hareket katan unsurlardan.

Bir de Tiananmen Meydanı önünde yine 1420 senesinde yapılmış olan 2,2 metre yüksekliğinde aslan figürleri var. Elinde top olan erkek aslan doğu tarafında, elinde bebek aslan olan dişi aslan ise batı tarafında yer alıyor.

Pekin’de her bütçeye göre otel bulmak kolay. Çin’in en büyük şehirlerinden biri olarak Pekin’de yapacağınız konaklamanın şehir merkezinde olması yararınıza olacaktır. Halihazırda Pekin’de konaklama fiyatları biraz pahalı olduğu için ekonomik bir alternatif arıyorsanız  Sihe Courtyard Hotel uygun bir seçenek olacaktır. Otel konum olarak, ünlü Tiananmen Meydanı ve Wangfujing Caddesi'ne 10 dakikalık bir yürüme mesafesinde bulunuyor. Bu cadde Pekin’in en büyük alışveriş caddesi olarak birçok turistik mekana kolayca ulaşabileceğiniz bir güzergahta. Eğer turistik ve tarihi mekanlara daha yakın olmak istiyorsanız, Davul Kulesi, Shishahai Parkı, Gong Wang Fu ve Ditan Parkına yürüyerek ulaşabileceğiniz Bamboo Garden Hotel hem ekonomik hem de lokasyon olarak elverişli otellerden biri. Bu iki otele ek olarak da Yansha Alışveriş Merkezi ve Dünya Ticaret Merkezi'ne yakın bir lokasyonda yer alan TaiYue Suites Beijing oteli düşünülebilir. Pekin’de ki diğer otel seçenekleri için isterseniz buradan booking.com’a girebilir ve rezervasyon yapabilirsiniz.