Çin Halk Cumhuriyeti

Kısaca Çin olarak da anılan Çin Halk Cumhuriyeti, gelişmiş bir Uzakdoğu ülkesidir. 9,596,961 kilometrekarelik yüzölçümüyle Asya’nın en büyük ülkelerinden biri olan Çin’de, yüzölçümüyle aynı oranda çok yüksek sayıda insan yaşamaktadır. 1,376,049,000 kişiden oluşan bir nüfusa sahiptir. Hem ölçü hem de nüfus anlamında büyük bir ülke olan Çin Halk Cumhuriyeti’nde halen konuşulmakta olan 292 dil vardır. Bunlar arasında Çince ülkenin resmi dilidir. Tanınan diller ise Moğolca, Tibetçe ve Uygurca’dır. Yaygın olarak İngilizce de bilinen diller arasındadır.

Ülkenin yüzölçümünün büyüklüğü iklimine ve hava şartlarına da çeşitlilik olarak yansımaktadır. Ülkenin farklı bölgelerinde Muson, Tropikal Savan, Çöl, Kurak ve Karasal olmak üzere pek çok iklim türü bulunur ve hepsinin aylara göre hava durumu farklılık gösterir.

Sınır komşuları da aynı şekilde oldukça fazladır. Kuzeyinde Moğolistan, kuzey doğusunda Rusya ve Kuzey Kore, doğusunda Sarı Deniz ve Doğu Çin Denizi, güney doğusunda Güney Çin Denizi, güneyde Vietnam, Laos, Birmanya, Hindistan, Bhutan ve Nepal, güney batıda Pakistan, Afganistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan ile çevrilidir.

Ülkenin Çin Halk Cumhuriyeti adını almadan önce yaklaşık 5.000 yıllık köklü bir geçmişi, yazılı tarihi vardır. Ayrıca üzerinde ideografik çizimlerin bulunduğu yaklaşık 6000 yıl öncesine ait kalıntılara da ulaşılmıştır. Günümüz medeniyetinin temel taşlarını oluşturan kâğıt, barut, pusula ve matbaacılık gibi pek çok buluşun kökenleri Antik Çin medeniyetine dayanır.

Daha önceleri dışa kapalı bir ekonomik politika izleyen Çin Halk Cumhuriyeti, son yıllarda yaptığı atılım ve politik stratejilerle dünyanın en önemli ekonomik güçlerinden biri olmuştur.2020'lerde Çin Halk Cumhuriyeti'nin dünyanın en zengin ekonomisine sahip olacağı düşünülmektedir. Ülkeden dışarıya rafine edilmiş petrol ürünleri, yağlama maddeleri, kimyasal ürünler, alkollü ve içecekler, bitkisel yağlar, hayvansal yağlar, elektrikli makineler, ulaşım ekipmanları, büro malzemeleri, pirinç, çay gibi pek çok ürün satılmaktadır.

Bir Uzakdoğu ülkesi olan Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuzeyinde Moğolistan, kuzey doğusunda Rusya ve Kuzey Kore, doğusunda Sarı Deniz ve Doğu Çin Denizi, güney doğusunda Güney Çin Denizi yer alır. Güneyinde Vietnam, Laos, Birmanya, Hindistan, Bhutan ve Nepal, güney batısında Pakistan, Afganistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan ile çevrilidir.

Yüzölçümü olarak çok büyük olan Çin Halk Cumhuriyeti’ne gideceğiniz zamanı belirlemek için hangi şehre gideceğinizi biliyor olmanız gerekir. Çünkü ülkenin farklı bölgelerinde Muson, Tropikal Savan, Çöl, Kurak ve Karasal olmak üzere pek çok iklim türü bulunur ve hepsinin aylara göre hava durumu farklılık gösterir.

Eğer başkent Pekin’e gidecekseniz, burada muson iklimi hâkimdir. Kışlar uzun ve soğuk geçer. En soğuk ay olan Ocak’ta ortalama sıcaklık -4 derecedir. Yazlar ise sıcak, nemli ve yağışlı geçer. Temmuz ayında ortalama sıcaklık 26 derecedir.

Gelenek ve göreneklerine bağlı bir halkı var Çin Halk Cumhuriyeti’nin. Özellikle karşılıklı saygı ve sevgiye çok önem verirler. Çok kültürlü bir geçmişe ve yüzlerce etnik grubun yaşadığı bir ülkeye sahip olduklarından yabancılara çok saygılıdırlar. Misafirleri, turistleri her zaman güler yüzle karşılarlar. Ancak onların da bazı kuralları vardır. Örneğin, elle birini göstermek saygısızlık olarak nitelendirilir. Sıcakkanlılıklarını ve sevgilerini, karşılarındakilere “abla”, “abi” gibi akraba sözcükleri gibi kelimeler kullanarak gösterebilirler. Sosyal yaşam anlamında ise akraba ya da arkadaşlarıyla restoranda buluşmayı tercih ederler.

Sokakta yol soracağınız çoğu Çinli İngilizce biliyor olacaktır. Özellikle büyük şehirlerde bu sayede sorun yaşamadan gezme şansınız olur. Ülke genelinde ve şehir merkezlerinde ulaşım kolaylığı mevcuttur. Özellikle raylı sistemleri çok gelişmiştir. Çoğu kişi tren tuvaletlerinin pek çok umumi tuvaletten daha iyi olduğunu söyler. Ancak seyahat zamanlarında değerli eşyalara iyi sahip çıkmak gerekir. Taksi kullanımı da oldukça yaygındır ve bazı ülkelerde olduğu gibi taksiciler turistleri kandırarak uzun yoldan götürmeye çalışmaz.

Tayvan, Singapur, Malezya, Endonezya gibi Çin kültürünün yaygın olduğu Uzakdoğu ülkelerinden kaynaklanan ve Çin lokantaları sayesinde dünyanın birçok yerinde tanınan bir mutfağa sahiptir. Zengin bir mutfak kültürüne sahip olan Çin mutfağı, Uzakdoğu'da bile Çinlilerin yaşadığı her bölgede büyük farklılıklar gösterir. Ayrıca farklı ülkelerde hazırlanırken o ülkenin kültürüne göre de değişkenlikler gösterir. Sebze ağırlıklı yemekler, yemeklerin wok adı verilen çukur tavalarda pişirilmesi ve çubuklarla yenmesi ise her yerin ortak noktasıdır.

Çin mutfağında malzemelerin başını soya fasulyesi ve soya fasulyesinden türeyen soya sosu, soya sütü, fasulye filizi ve tofu gibi ürünler çeker. Soya sosu soya fasulyesinin su, tuz ve tahıllarla birlikte fermentasyona uğratılması sonucu elde edilen bir sostur ve yaygın olarak kullanılır. Soya sütü ise kuru soya fasulyesinin suyla birlikte öğütülmesi sonucu elde edilir. Yüksek proteinli bir içecektir. Fasulye filizi fasulye tanelerinin yeni filizlenmiş şeklidir. Tofuise soya sütünün ısıtma ve çökeltmeye uğratılması sonucu elde edilen yumuşak ve katı bir yiyecektir.

Pilav ve pirinç de Çin Halk Cumhuriyeti mutfağının vazgeçilmezidir. Özellikle ekmek yerine sıkça pilav tüketilir. Hamur işi gıdaların çok tüketilmediği ülkede bu konuda sadece Çin mantısı dikkat çeker. Bunun dışında yemekler daha çok sebze ağırlıklıdır. Çin lahanası (Brassica rapa chinensis), çeşitli mantar çeşitleri, Çin brokolisi (Kai-lan), körpe bambu çubukları, Çin su kestanesi (Eleocharis dulcis), su teresi (Rorippa nasturtium-aquaticum) gibi sebzeler çok görülür.

Sebzeyle birlikte domuz eti, tavuk eti ve deniz ürünleri de yemeklerde kendine yer bulur. Bunlar dışında 13. yüzyıldan bu yana Pekin ve çevresinde yapılan Pekin Ördeği yemekleri, dünyaca meşhurdur.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde yıl boyunca geleneksel anlamda pek çok festival ve kutlama yapılmaktadır. Bunlardan en önemlisi Bahar Festivali, diğer adıyla Çin Yeni Yılı kutlamalarıdır. Tıpkı Batı ülkelerindeki Noel gibi, uzakta bile olsalar tüm aile bir araya gelir. Bu dönemde havaalanları, tren ve otobüs garları çok kalabalık olur. Miladi Takvim’den bir ay geç olan ay takviminin ilk gününde kutlanmaya başlanır. Bahar Festivali boyunca aslan dansı, ejderha dansı, ay festivali gibi çeşitli etkinlikler düzenlenir.

Fener Festivali, ay takviminde 1. ayın 15. gününe denk gelir, Miladi takvime göre ise genelde Şubat ya da Mart ayına rastlar. Havaya ya da suya bırakılan yanan fenerleri izlemek keyif verir. Fener Festivali döneminde “yuanxiao” denilen pirinçten yapılan hamur tatlılar tüketilir.

Çingming Festivali, her yıl genellikle 4-6 Nisan’dadır. Kurban etmenin en önemli günüdür. Han Çinlileri ve diğer etnik gruplara mensup olanlar, atalarına kurban sunar ve ölülerinin mezarlarını temizlerler. Ayrıca bayram gününde yemek pişirilmediğinden dolayı sıcak yemek yenilmez sadece soğuk yemek yenilir. Çingming Festivali ölülerinin mezarlarını temizleyen ve atalarına yemek ve çiçek sunanların üzüntüsünün aksine baharın gelişini de sembolize eder. Çingming Festivali ağaçların ve çimlerin yeşerdiği ve doğanın canlandığı bir dönemde kutlanır.

Duanwu Bayramı, 5. ayın 5. günü kutlanır. Çin'in üç büyük geleneksel bayramından biri kabul edilir. Bu dönemde özgün süsleme gelenekleri görülür. Her aile kapısının önüne pelin otu (Ai Cao) ve su kamışı (Cao Pu) asar. Bir yandan kötülükten korunmak, diğer yandan yaz mevsiminin başlarında havanın çok yağışlı ve nemli olması nedeniyle zehirli böceklerin çoğalması üzerine hastalıkları önlemek için asılır.

Çin'in güneyinde bulunan Yangtze Nehri'nin orta ve aşağı kesimlerinde, ejderha kayığı yarışmalarının düzenlenmesi de Duanwu Bayramı'nın önemli faaliyetlerinden biridir.

Çin Halk Cumhuriyeti’nin farklı bölgelerinde Muson, Tropikal Savan, Çöl, Kurak ve Karasal olmak üzere pek çok iklim türü bulunur. Güney bölgelerinde muson ikliminin hâkim olduğu Çin Halk Cumhuriyeti’nde, özellikle kuzeybatı kesimlerinde sert kara iklimi hüküm sürer. Kış aylarında Orta Asya üzerinde bulunan soğuk, kuru ve yüksek basınçlı hava, karalardan denizlere doğru rüzgâra sebep olur. Yazın ise bu durum tam tersine meydana gelir. Ülkenin doğusu, özellikle yaz aylarında musonlar sebebiyle bol yağış alır. Batı kısımları ise yağış yönünden zayıftır. Kuzeybatıda senelik 50 metreküp civarında olan yağış ortalaması, güneydoğu kesimlerinde 3000 metreküp gibi çok yüksek bir rakamı bulur. Mayıs ve Ekim ayları arasında yağan yağmur, senelik miktarın yaklaşık yüzde 80’ini kapsar. Kuzey bölgelerinde temmuz ve ağustos ayları yağmur mevsimleridir.

Güneyde tropikal iklim sıcaklıkları hâkimken kuzeyde karasal iklime uygun sıcaklıklar görülür. Yaz aylarında kuzey ve güney bölgeleri hemen hemen aynı sıcaklığa sahiptir. Kışın ise sıcaklık farkı 35 derece gibi büyük bir rakama ulaşır. Kuzey bölgesi, kışın sert kara iklimi sebebiyle soğuk bir kış yaşarken, güneyde ılıman bir ekvatoral iklim hüküm sürer. Güneydoğuda uzun ve sıcak yazlar, özellikle Tibet ve Tsinghaiplatolarında ise çok uzun ve sert kışlar hüküm sürer. Burada yazlar kısa ve sıcak geçer.

İklim ve fiziki yapısının neticesi olarak doğu bölgeleri ormanlarla kaplı, batı ise çayırlık, geniş olarak da çöl bitkileri ile kaplıdır. Ormanların kapladığı alan, toplam yüzölçümün yüzde 10’u kadardır. Kuzeyde ise step ve çöl bitkileri görülür.

Antik çağlardan beri Çin halkının dini, çoğulculuk olarak tanımlanır. Buna örnek olarak ülkede Taocu, Budist ve Çin folklorik dinlerine ait pek çok tapınak mevcuttur. ABD'li araştırma kuruluşu PEW Research Center’ın dünya genelinde yaptığı herhangi bir dine mensup olmayla alakalı araştırması, Çin'de yaşayanların 700 milyonunun herhangi bir dine inanmadıklarını göstermektedir. Ancak resmi verilere göre Çin’de yaşayanların yüzde 80’inin Çin dinlerine inandığı görülürken yüzde 6.3’ünün ateist, yüzde 6.2’sinin Budist, yüzde 2.3’ünün Hristiyan olduğu görülmektedir.

PEKİN BÜYÜKELÇİLİĞİ
Adres: SAN LI TUN DONG 5 JIE 9 HAO 100600 BEIJING/ PRC
Telefon: SANTRAL 00 86 10 6532 17 15
Faks: 00 86 10 6532 54 80
[email protected]
http://pekin.be.mfa.gov.tr
Görev Bölgesi: Şanhay, Guanco ve Hong Kong Başkonsoloslukları Görev Çevreleri Hariç Bütün Çin Halk Cumhuriyeti
Bağlı Birimler
 
HONG KONG BAŞKONSOLOSLUĞU
Adres: ROOM 301, 3/F, SINO PLAZA, 255-257 GLOUCESTER ROAD, CAUSEWAY BAY HONG KONG
Telefon: 00 852 2572 1331 00 852 2572 0275
Faks: 00 852 2893 1771
[email protected]
http://hongkong.bk.mfa.gov.tr
Görev Bölgesi: Hong Kong ve Makau
 
ŞANHAY BAŞKONSOLOSLUĞU
Adres: Consulate General of the Republic of Turkey, SOHO Zhongshan Plaza 1055 West Zhongshan Road, 8F, Units: 806-808, Changning District, 200051 Shanghai, P.R. of China
Telefon: 00 86 21 647 46 838 00 86 21 647 46 839 00 86 21 647 47 237
Faks: 00 86 21 647 19 896
[email protected]
http://sanghay.bk.mfa.gov.tr
Görev Bölgesi: Şanhay, Zhejiang, Jıangsu, Anhuı
 
GUANCO BAŞKONSOLOSLUĞU
Adres: Consulate General of the Republic of Turkey, Unit 23A-Development Center, No.3 Linjiang Dadao, Pearl River New City, Tianhe District, Guangzhou, P.R. of China
Telefon: +86-20-3785-3093
Faks: +86-20-3785-3496
[email protected]
Görev Bölgesi: Guangdong, Hainan, Fujian ve Guangxhi Zhuang eyaletleri