Ünlülerin Otantik Sokağı: Arbat, Moskova

Bugün Moskova’nın ve Rusya’nın en ünlü sokağı, tarihi 1493 e kadar uzanan, adını Slavcada “tepe” anlamındaki “gorbat” kelimesinden, bir başka söyleme göre de “şehir civarı”, “varoş” anlamına gelen Arapça “Rabad”dan alan “Arbat Sokağı”nda dolaşarak tarihini yaşayacak ve sokak üzerindeki adım başı isimsiz ressamların sanat çalışmalarını izleyeceğiz.

Moskovalıların çoğu için ise bu sokak, “Moskova Ruhu”nu muhafaza eden bitişikteki ara sokaklar ve avlular anlamına geliyor. Biraz bizim tatil yörelerimizde bulunan sanat sokaklarını andıran, sadece yayalara ait Moskova'nın tam merkezinde ve en renkli sokaklarından biri.

Sakın yanılıp yeni Arbat Sokağı’na gitmeyin, İstiklal Caddesi’ni anımsatan ışıklı tabelalar, reklam afişleri ile beton yığını, sonradan yapılmış bir sokak.

Haydi biz bu sokak yerine hemen paralelinde bulunan, Puşkin, Çaykovski, Mayakovskiy, Meyerhold ve Rıbakov’un Arbat’ın yaşamış olduğu eski otantik Arbat’a gidelim, Çehov, ünlü oyunu “Üç Kızkardeş”i ilk kez sokağın Yeni Arbat girişinde bulunan Prag lokantasında sahneye koyduğu Arbat’a.

Bu sokağın, 20. yüzyılın başlarında burada bulunan elçilik binasında Alman Büyükelçisi’nin devrimciler tarafından öldürülmesiyle Lenin ve arkadaşlarını iktidara taşıyan isyanın başlangıcı olması açısından da Rus tarihinde önemli bir yeri var.

18. yüzyıllarda Kırım Tatarları ile Arap Tacirlerinin Asya turlarının kervanlarına konaklama ve pazar yeri olan sokakta fırçalar ve kalemler kadar silahlar da Gündüz Kalemlere ve fırçalar gece silahlar konuşmuş,  mafya hesaplaşmaları, beyaz kadın ve uyuşturucu tüccarları da görmüş. Ancak rejimle çelişen ve gerici rejimlere karşı çıkan ve Çar’a karşı çıkan Arbat Sokağı sakinlerine rağmen hiçbir zaman politika sokağı olmamış ve hep bir sanat sokağı olarak ünlenmiş.

Şimdilerde büyük kiliseler ve güzel heykellerle, sanatçıları, sokak ressamları, dansçılar ve müzisyenleri, hediyelik eşya satıcıları, lokantalar, kafeler ve tiyatroları ile Matruşka bebeklerinin ve Rusya’ya özgü çeşitli hediyelik eşyaların satıldığı hediye dükkânları ile oldukça renkli, canlı, 2-3 kilometre uzunluğunda, görülmesi gereken yerlerden biri.

Parke taşlı sokak Arbat’ta değişik dönemlerde yaşayan Rus yazarlar, ressamlar ve sanatçılar gibi ünlülerden Puşkin’in evi müze haline getirilirken, diğer ünlülerin evleri de numaralandırılmış, içinde tarih yatan bir sokak.

Sokağı geziyor, hediyelik eşya satan dükkânlar girip çıkıyor ama rehberimizin önerisi ile alışverişimizi İzmaylova Parkı'ndaki bitpazarına bırakarak çok hoş dekorasyonu olan ve Rus yemekleri yapan restorana gidiyoruz.

Sokağın sonunda Rusya Dışişleri Bakanlığı’na ait olan bina da Stalin’in talimatıyla Gotik tarzda yapılan yedi binadan, Moskova yazı dizimin 1. bölümünde anlattığım, Stalin’in yedi kızkardeşi olarak anılan binalardan biri.