Göbeklitepe, UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi'ne dâhil edildi

24 Haziran 2018’den beri Bahreyn'in başkenti Manama’da Shaikha Haya Bint Rashed al-Khalifa başkanlığında yapılan toplantıda UNESCO Dünya Mirası Komitesi, Türkiye’den bir alanın Dünya Mirası Listesi’ne girmesine karar verdi. Türkiye’nin önemli bölgelerinden olan Göbeklitepe, artık UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi’nde bulunuyor. Göbeklitepe ile birlikte Almanya’nın Naumburg Katedrali de Dünya Mirası Listesi’ne girmeye hak kazandı.

Dünyanın günümüze ulaşabilmiş en eski tapınağı olarak bilinen Göbeklitepe, Bahreyn’in başkenti Manama’da gerçekleştirilen UNESCO 42. Dünya Miras Komitesi’nde Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne girmiş oldu. Şanlıurfa’da bulunan bölge ile ilgili Dışişleri Bakanlığı’ndan da açıklama yapıldı.

Yazılı bir açıklama yapan Dışişleri Bakanlığı, Göbeklitepe arkeolojik alanının Dünya Mirası Listesi’ne girdiğini belirterek “Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ve Bakanlığımızın yoğun çabaları sonucunda, söz konusu başvurunun kabulüyle ülkemizin UNESCO Dünya Miras Listesi'ne tescilli alanlarının sayısı 18'e yükselmiştir.” şeklinde açıklamasını sürdürdü.

2011 senesinden beri UNESCO Geçici Miras Listesi’nde bulunun arkeolojik alanın tarihinin günümüzden 11 bin yıl öncesine kadar uzandığını vurgulayan yazılı açıklamada aynı zamanda Yukarı Mezopotamya bölgesindeki dünyanın bilinen en eski megalitik yapı olduğu da belirtildi. UNESCO’nun sitesinde Göbeklitepe ile ilgili şu bilgilere yer verildi: “Güneydoğu Anadolu’nun Germuş Dağları’nda yer alan bu bölge, Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ’da avcı-toplayıcılar tarafından MÖ 9600-8200 yılları arasında dikilen anıtsal dairesel ve dikdörtgen megalitik yapılar sunmaktadır. Muhtemelen bu anıtların mezarlık niteliğinde olan ritüellerle bağlantılı olarak kullanılması muhtemeldir. Ayırt edici T şeklindeki sütunlar, 11.500 yıl kadar önce Yukarı Mezopotamya’da yaşayan insanların yaşam biçimlerine ve inançlarına ışık tutacak şekilde, vahşi hayvanların görüntüleri ile oyulmuştur.”

Zor bir süreçten geçtikten sonra aday listeden asıl listeye geçmeyi başaran Göbeklitepe’nin de Dünya Miras Listesi’ne girmesiyle Türkiye’den listede bulunan yerler aşağıdaki gibi güncellenmiş oldu:

Göreme Milli Parkı ve Kapadokya
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası
Hitit başkenti
Nemrut Dağı
Xanthos-Letoon
Hieropolis-Pamukkale
Safranbolu
Troya arkeolojik siti
Selimiye Camii ve Külliyesi
Çatalhöyük Neolitik Kenti
Bursa ve Cumalıkızık Osmanlı İmparatorluğu'nun doğuşu
Bergama çok katmanlı kültürel peyzajı
Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri
Efes
Ani arkeolojik alanı
Afrodisyas arkeolojik alanı
Göbeklitepe

Manama’da 24 Haziran 2018’de başlayıp 4 Temmuz 2018’e kadar sürecek olan Dünya Mirası Komitesi, bu sene 42. Oturumu’nu gerçekleştiriyor. Daha önce 31 Mayıs 2018 tarihinde UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne eklenen 7 yeni miras alanının kararı da yine bu oturumda sonuçlanacak. 31 Mayıs 2018’de Dünya Mirası Geçici Listesi’ne eklenen 7 alanımız şu şekildeydi:

Priene Arkeolojik Alanı
Gaziantep Yeraltı Suyu Yapıları: Livas ve Kasteller
Erken Dönem Anadolu Türk Mirası: Danişmend Beyliği Başkenti Niksar
Justinian Köprüsü
Sarıkaya Roma Hamamı
Harput Tarihî Kenti
Anadolu'daki Ahşap Çatılı ve Ahşap Taşıyıcılı Camiiler (Konya-Eşrefoğlu Camii, Kastamonu-Mahmut Bey Camii, Eskişehir-Sivrihisar Camii, Afyon-Afyon Ulu Camii, Ankara-Arslanhane Camii)