- 1 view
Türkiye’nin en büyük deltalarından biri olan Kızılırmak deltası Samsun’a 30 km uzaklıkta bir doğa cennetidir. Kızılırmak’ın taşıdığı alüvyonlarla oluşan Kızılırmak Deltası’nın doğal güzellikleri, büyük ölçüde korunabilmiştir.
Kızılırmak Deltası Gezi
Türkiye’nin Karadeniz kıyısındaki tek sulak alanı olan Kızılırmak Deltası, biyolojik çeşitlilik açısından çok zengindir. Kızılırmak Deltası’nda, deniz, göl, sazlık, bataklık, mera, kumul, çayır, orman ve tarım alanları gibi farklı habitatlar bir arada bulunmaktadır. 6’sı doğu, 1 tanesi de batı yakasında olmak üzere yedi adet göle ev sahipliği yapan Kızılırmak deltası UNESCO Dünya Kültür Geçici Mirası Listesi’ne girmiştir. Batıdaki Karaboğaz Gölü, çevresindeki bataklık ve sazlıklarla birlikte 1400 hektarlık bir alana yayılır. Kızılırmak Deltası doğusunda kalan göller ise Tatlı Göl, Gıcı Gölü, Balık Gölü, Çernek Gölü, Uzun Göl ve Liman Gölü’dür. Kızılırmak Deltası’nın göllerinin tamamı sığ ve az tuzludur.
İlkbaharda yağışların artışı ve suların yükselmesiyle birlikte Kızılırmak Deltası’nda geniş alanlar su altında kalır. Doğudaki göllerin hepsi birleşir ve adeta büyük ve tek bir göl görünümüne bürünür. Bu dönemde Kızılırmak Deltası’ndaki su basar ormanlarının (Galeriç) tabanı da tamamen suyla kaplanır, eşsiz güzellikte bir manzara oluşturur. Kızılırmak Deltası’ndaki bir başka karakteristik oluşum da, yükseklikleri 7-8 metreyi bulan ve 200 – 300 metrelik şeritler halinde kıyı boyunca uzanan kumullardır.
Kızılırmak Deltası ve Biyolojik Zenginliği
Türkiye’de görülen 160’ın üzerindeki memeli türün 33’ü ve 484 farklı kuş türü Kızılırmak Deltası’nda yaşamaktadır. Bu sayı Türkiye’deki kuş türlerinin yüzde 74’ünün burada yaşadığını göstermektedir. Özellikle büyük deniz düdükçünü ve kuzey incir kuşuna, bugüne kadar sadece Kızılırmak Deltası’nda rastlanmıştır.
Kızılırmak Deltası’nda yaşayan tepeli pelikan, al boyunlu kaz, cüce karabatak, toy, küçük kerkenez, şah kartal ve dik kuyruk, dünyada nesli tükenmekte olan kuş türleri arasında yer almaktadır. Burada kuluçkaya yatan ve üreyen yüzlerce kuş türü nedeniyle, Kızılırmak Deltası ve biyolojik zenginliği, uluslararası öneme sahip olmuştur.
Biyolojik çeşitlilik bakımından çok zengin olan Galeriç Ormanı sayesinde, deltada 35 ötücü kuş kuluçkaya yatmaktadır. Karadeniz’i aşan su kuşlarının göç yolları üzerinde bulunan Kızılırmak Deltası, ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde milyonlarca su kuşuna ev sahipliği yapmaktadır.
Kızılırmak Deltası’ndaki göllerde, sazan, has kefal Mersin merinosu, alabalık ve sudak gibi zengin balık popülasyonları; ayrıca kerevit, su kaplumbağaları, su yılanları, kurbağalar, su samuru, su sıçanı, ağaç sansarı, sincap, çakal, yaban kedisi ve yaban domuzu gibi memeli hayvanlar yaşamaktadır. Kızılırmak Deltası’nın en özel sakinleri ise zaman içinde yabani hayvan özelliği kazanmış yılkı atlarıdır.
Kızılırmak Deltası Özellikleri
Kızılırmak Deltası, tarımsal zenginlik bakımından Türkiye’nin en büyük potansiyeline sahip ovalarından biridir. Buğday, mısır, pirinç, ay çiçeği, şeker pancarı, tütün ve kışlık sebze üretimi yapılmaktadır. Sulak alanların etrafındaki köylerde hayvancılık yaygındır. Sazlık alanlarda ise her yıl ortalama 40 bin civarında saz kesilmekte, hasır sepet yapımında, süs eşyalarında ve hayvan barınaklarında kullanılmaktadır. Kızılırmak Deltası’nın göllerine yakın bölgelerde ise zengin balık çeşitleri nedeniyle, balıkçılık önemli bir geçim kaynağıdır. Fotoğrafçılık, avcılık, kuş gözlemciliği, kano, trekking, bisiklet ve kampçılık da yerli ve yabancı turistlerin en sevdiği Kızılırmak Deltası özellikleri olarak sıralanmaktadır.
Kızılırmak Deltası Özellikleri
Kızılırmak Deltası, Samsun ilinin Engiz, Bafra ve Alaçam ilçelerinin sınırları içinde yer almaktadır. Samsun – Sinop karayolunun kuzeyinde yer alan bölge, Samsun’a 30 km uzaklıktadır.
Kızılırmak Deltası'na Nasıl Gidilir?
Kızılırmak Deltası’na gitmek için en uygun zaman ilkbahar ve sonbahar aylarıdır. Özellikle Karadeniz üzerinden göç eden kuş sürüleri, dinlenmek için Kızılırmak Deltası’nı kullanmaktadırlar. Özel araçla Samsun’un 19 Mayıs ilçesi üzerinden 1,5 saatte ulaşılan Kızılırmak Deltası’nda yaz mevsimi ise kuş popülasyonunun en düşük olduğu dönemdir. Kızılırmak Deltası’na direkt olarak ulaşım yok. Samsun’dan kalkan Bafra ve 19 Mayıs otobüsleriyle, ancak ilçelere ulaşmak mümkün. Bu ilçelerden deltaya gidebilmek için de araba, motosiklet ya da bisiklet kiralamak gerekiyor. Bir diğer seçenek ise yürümek. Bu nedenle sadece hayvan popülasyonu ve fauna açısından değil, hava koşulları açısından da Kızılırmak Deltası’na bahar aylarında gitmek gerekiyor. Kızılırmak Deltası’nda martıların en fazla görüldüğü dönem mart – nisan, kırlangıç ve kum kırlangıçlarının en fazla görüldüğü dönem ise nisan-mayıs aylarıdır.
Kızılırmak Deltası Giriş Ücreti
Kızılırmak Deltası’na girişte, herhangi bir ücret alınmamaktadır. Ancak girişte bir ziyaretçi merkezi ve iki tane kuş gözlem kulesi bulunmaktadır. Bu merkezde, Kızılırmak Deltası hakkında her türlü bilgiye ulaşabilir ve deltanın belli bölgelerine yerleştirilen kameraların çektiği görüntülerden doğal hayatı izleyebilirsiniz. Ayrıca Kızılırmak Deltası girişinde bulunan tesiste kahvaltı yapabilir, manda sütü ve yoğurdu satın alabilirsiniz.
