Milli Mücadelenin İlk Adımı: Samsun

Karadeniz Bölgesi’nde Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinin suladığı verimli Bafra ve Çarşamba Ovaları üzerinde yer alan Samsun, M.Ö. 750 – 760 yıllarında Milletoslu’lar tarafından kurulmuştur. Daha sonra Pers, Makedonya, Pontus, Roma, Bizans, Danişment, Selçuklu ve Osmanlı hakimiyetine girmiştir. 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Atatürk’ün Milli Mücadeleyi başlatmak üzere ilk adımını attığı bir il olarak tarihimizdeki önemli yerini almıştır.

Biz gezimize İstiklal Savaşı’nın simgesi olan Bandırma Vapuru ile başlamaya karar verdik. Doğu Park’ta bulunan Bandırma vapuru 1878’de İskoçya Glaskow’da Torocaderto adıyla yapılmıştır. Bu vapur ilk olarak yolcu ve yük gemisi olarak 5 yıl çalıştırılmıştır. 1883-1910 yılları arasında Yunanlı bir armatör tarafından, Osmanlı Deniz Yolları işletmesinde kayıtlı olarak “Panderma” adı ile kuru yük gemisi olarak kullanılmıştır.

16 Mayıs 1919’da ise 9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Atatürk ve 18 arkadaşını İstanbul’dan alarak 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ulaştırdıktan sonra posta gemisi olarak hizmetine devam etmiştir. 1925’te hizmet dışı bırakılıp sökülmüştür.

Buradaki Bandırma vapuru (47.70 m x 6.83 m x 4.27 m) ölçülerinde gerçeğe uygun olarak yaptırılarak, 19 Mayıs 2003’te Müze Gemi olarak hizmete açılmıştır.

Atatürk ve 18 arkadaşının balmumundan yapılmış olan heykelleri, o dönemi yansıtacak şekilde gemi içindeki odalara yerleştirilmiştir. Geminin alt bölümündeki toplantı salonunda Atatürk’le ilgili resimler ve Atatürk’e ait eşyalar sergilenmiştir.

Sonra ise Atatürk Müzesi’ne gidiyoruz. Burası Samsun eski fuar alanı içinde yer almakta olup, 1968 yılında ziyarete açılmış. Müzede Atatürk’e ait 100’ün üzerinde eser sergileniyor. Bu eserler arasında Atatürk’e ait kıyafetler, kişisel eşyalar, silahlar, bastonlar, şapkalar gibi birçok eşya bulunuyor.

Samsun Belediye Parkı’nda bulunan şaha kalkmış at üzerindeki Atatürk heykeli 1931 senesinde Avusturyalı heykeltraş H. Kriphel’e yaptırılmıştır. Heykelin kaideli yüksekliği 8.85 metre, kaidesiz yüksekliği 4.75 metredir. Batıya doğru bakan Atatürk’ün at üzerindeki heykeli, Atatürk’ün cesaret, azim, kuvvet ve üstünlüğünü sembolize ediyor.

Daha sonra Arkeoloji Müzesi’ne geliyoruz. 19 Mayıs 1981’de Atatürk’ün doğumunun 100. senesinde açılmıştır. Müzenin ana salonunda antik Amisos kentinde ortaya çıkarılan Roma İmparatoru Alexander Severus zamanında yaptırılmış olan muhteşem bir mozaik sergilenmektedir. Mozaik yer döşemesinin tam ortasında Troya Savaşı, dört köşesinde ise dört farklı mevsim tasvir edilmiştir.

İçinde Amisos’un defne yaprağından tacı, Amisos hazineleri, lahitler ve anforalar sergilenmektedir. Bunun yanı sıra klasik Helenistik, Roma, Bizans, Emevi, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait sikkeler bulunmaktadır. Müzenin en dikkat çekici bölümü ise İkiz Tepe’de bulunan ilk Tunç Çağı’na ait ameliyatlı kafataslarının sergilendiği alandır. Müzedeki diğer dikkat çeken eser ise Sevgi Yorganı… Bu yorgan Atatürk’ün Samsun’a çıkışının 80. yılı münasebeti ile ipekten yapılmış olup, 80 ilin simgesini taşımaktadır.

Samsun, çok eski bir yerleşim olduğundan pek çok Tümülüs, höyük ve antik yerleşim alanlarına sahiptir. Amisos, 2 ve 3. derece arkeolojik sit alanı, Dündar Tepe 2. derece arkeolojik sit alanı ve Baruthane Tümülüsleri ise 1. derece arkeolojik sit alanıdır.

Amisos Antik Kenti, MÖ 6.yy’a tarihlenen Miletoslu’lar tarafından yerleşim alanı olarak kullanılmıştır. Buradan çıkan eserler Samsun Arkeoloji müzesinde sergilenmektedir. Buradaki Tümülüslerin yanı başındaki Amisos Cafe, Samsun’u tepeden fotoğraflayabileceğiniz en güzel noktalardandır. Şehir merkezinden karayolu ile ya da Batı Park’tan 320 metrelik teleferik ile buraya ulaşabilirsiniz.

Samsun’da tadılması gereken başlıca yöresel lezzetler ise Tir (Kaz yufkası), Yer Pancarı (Yazı pancarı), mısır çorbası, saç kavurma, keşkek, karalahana çorbası, hamsili pilav ve Bafra pidesidir. Tatlı olarak ise Kocakarı gerdanı’nı denemelisiniz. Bu lezzetleri yerel lokantalarda rahatlıkla bulabilirsiniz. Atakum sahillerindeki kafe ve restoranlarda Karadeniz’e karşı hem yöresel lezzetleri tadıp hem de deniz havası alabilirsiniz.

Mecidiye ve Çiftlik caddeleri Samsun’da alışveriş yapabileceğiniz en popüler caddelerdir.

Samsun’un Ladik ve Havza ilçelerindeki kaplıca suları Türkiye’deki birinci derecede önemli ve öncelikli kaplıca suyu olarak bilinmektedir.

Samsun’a denizyolu, karayolu, havayolu ve demiryolu ile ulaşabilmek mümkündür. Bölgenin turizm potansiyeli en yüksek kentlerinden biridir.