Tapınaklar Şehri Katmandu

2018'in son günü aynı zamanda Hindistan'daki son günümüz. Yeni yılı Delhi'de karşılıyoruz ve yeni yılın ilk gününde otelimizde kahvaltımızı yapıp, yerel havayolu ile Nepal'in başkenti Katmandu'ya uçuyoruz. Koltuğumuz biniş kapıları tarafındaki cam kenarı. Çok şanslıyız çünkü Himalaya ve Everest'i, hava da açık olduğu için çok net seyrediyoruz. Hindistan üzeri uçacaksanız biniş kapıları tarafındaki cam kenarlarını, Nepal'den Türkiye'ye dönüşte ise karşı cam kenarlarını tercih etmeyi unutmayın.

Nepal Güney Asya'da, kuzeyde Çin, güneyde Hindistan arasındadır ve Himalaya'nın büyük bölümü sınırları içerisindedir. Katmandu, Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük şehridir. Gezi için doğru zaman bahar aylarıdır. Kışlar çok soğuk iken yazlar ise muson sıcaklıkları hakimdir. Katmandu için tapınaklar şehri denebilir. Çok sayıda Budist ve Hindu tapınakları vardır. UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan yedi tapınak bulunmakta ki biz bunların altısını görme şansını yakaladık. Nisan 2015 depreminde hem şehir hem de tapınaklar önemli hasara uğramış ama yaraları sarmak için var güçleri ile çalışıyorlar.

Meşhur yemekleri momo, bir çeşit mantıdır. Buharda pişen hamurun içerisine çeşitli malzemeler koyarak yaptıkları Tibet mantısı diyebiliriz.

Gezilecek Yerler:Swayambhunath Stupası (Maymunlar Tapınağı), çevresinde kutsal olduğuna inanılan çok sayıda maymun bulunan ve Budizm'in dünyadaki en kutsal tapınak kompleksi. Katmandu'ya hakim bir tepede yer alan tapınağın 2 girişi var. Birine araç ile en yakın yerde inilerek ulaşılırken diğeri 365 merdivenden oluşan ve genelde yerellerin tercih ettiği yoldur. Tapınakta Boudhanath Tapınağı'nda olduğu gibi altın kaplama üzerine yapılan Buda'nın gözleri yer alır. Sadece tapınak değil, Katmandu şehir manzarası da sizi bekliyor.

Durbar Square (Kral Meydanı), şehrin kalbinde bulunmaktadır. Burası da pek çok binadan oluşan bir kompleks. Bizim en çok ilgimizi çeken, dünya üzerinde yaşadığına inanılan tek tanrıça Kumari'de burada bir evde (Kumari-ghar) yaşıyor. Evin avlusunda bir süre yüzünü göstermesini bekledik ve sonunda yaklaşık 10 sn. pencereden bizlere baktı ve içeri girdi. Fotoğraf çekmemiz yasak olduğu için o anları seyretmekle yetindik. Tanrıça'nın belirlenmesi ülke çapında çok sayıda kız çocuğu arasından ve bir çok aşamadan geçerek belirleniyor. Tanrıçalığı süresinde sarayında izole bir yaşam sürdürüyor ve tanrıçalık yaşamları genç kızlığa adım attıklarında, saflığın ve temizliğin bittiği düşüncesi ile son buluyor. Psikolojik destek ve ömür boyu maaş verilerek halkın arasına karışıyorlar ki yerini yeni seçilmiş tanrıçaya bırakıyorlar. Tanrıçanın yaşadığı evin kapısında biri erkek, diğeri dişi 2 aslan heykeli bulunmakta ve inanışa göre evi korumaktalar.
Meydanda dikkatimizi çeken Gaddi Baithak binasına ise hiç bir anlam veremedik. Çok sayıda tarihi ve dini yapının oluşturduğu mistik meydanda Avrupa tarzı ile yapılmış bu bembeyaz yapıya neden ihtiyaç duyulduğunu anlayamadık. Büyük depremin etkilerini burada görmek mümkün. Tapınakların bir kısmı yıkılmış, bir kısmı ise yıkılmasın diye dayanaklar ile ayakta durabiliyor.
Durbar Square bölgesinde sayısı 40'ın üzerinde olan eserlerden bazıları; Jagannath Temple (Hippi Tapınağı), Taleju Temple, Maju Dega, King Pratap Malla's Column (Kral Malla'nın kendisi tarafından yapılmış, sütun ve üzerinde kendisi, 2 eş ve 5 çocuğu dahil, heykeli bulunuyor), Basantapur Durbar, Tago Gan (Big Bell), Degutaleju Temple, Shiva-Parball Temple, Kasthmandapsiniyan Satta, Dhansa, Trailokya Mohan Narayan ve elbette Kumari-ghar ile Gaddi Baithak.

UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde bulunan bir başka bölge Patan Durbar Square. Patan, Katmandu'dan Bagmanti Nehri ile ayrılmış olmakla beraber Katmandu şehri ile birleşmiştir ve vadideki 2. büyük şehirdir. Yabancıların boyunlarına astıklarıkartla gezebildikleri Patan Durbar Square bölgesinde de yine pek çok sayıda saray, tapınak ve heykeller bulunuyor. Bunlardan bazıları; Bhimsen Temple, Manga hiti, Vishwanath Temple, Jayannarayan Temple, King Yaganarendra Malla's Column, Patan Museum, Krişna Mandir, Krishna Temple.

Boudhanath Stupa, her yıl binlerce turistin ziyaret ettiği ve aynı zamanda Budistler için Budizmin merkezi ve bir hac mekanıdır. Tahminen 5. yy. da yapıldığı düşünülmektedir. Buda'nın ölümünden önce inşa edildiğine inanılmaktadır ve yapılış şekli de pek çok efsaneye konu olmuştur. 1950 senesinde Çin'in Tibet'i işgali sonrası bir çok Tibetli Budist buraya yerleşmiş ve 50 adet manastır kurmuşlardır. Stupa ise dünyadaki en büyük stupadır. Kamboçya merkezine 5 km. uzaklıkta yer alan bu kutsal mekana, her budistin hayatında bir kez mutlaka gelmesi gerekiyor. Beyaz renkli stupanın çatı kısmı yarım daire şeklindedir. Üzerindeki iki göz tanrının her şeyi gördüğünü simgeliyor. Tepede üçgen bir çatı ve 13 altın basamak bulunuyor ki bu 13 basamak Nirvana'ya ulaşmayı temsil ediyor.

Kutsal Ganj Nehri'nin kollarından birisi olan Bagmati Nehri üzerinde yer alan Pashupati Nath Tapınağı, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan bir başka kutsal yer. Hinduların haricinde giriş yasak. Tapınak hinduizmin tanrısı Lord Şiva'nın tapınağı olarak kabul ediliyor. Nehrin kenarında ise ölüler yakılıyor. Hinduizm'de ölümden sonra bedenlerin burada yakılması ve küllerin Ganj ile birleşmesi için savrulması, kişinin cennete gidişini kolaylaştırdığından, burası çok kutsal kabul edilmektedir.
Yabancılar nehrin karşısından çok net olarak kutsal tapınağı ve yakma ritüellerini izleyebiliyor. Yine bu kutsal alanda bir çok Sadu görmek mümkün.

Katmandu'da alış-veriş ve konaklama için en uygun semt Thamel'dir. Bizim otelimiz de burada olduğu için bol bol gezme şansımız oldu. Orjinal ve taklit outdoor ürünleri bulabilirsiniz ancak orjinal ürünlerin fiyatı ülkemizdekiler ile benzer, taklitleri ise doğrusu çok başarılı bulmadık. Tibet tarzı yün bere, kaşkol, eldiven ve giysiler ile ilgilendik ayrıca başta kaşmir olmak üzere tekstilde başarılı olduklarını söyleyebiliriz. Bolca hediyelik eşya da alabilirsiniz ama sıkı pazarlık yapmayı unutmayın.