Yanan Tarih: Notre Dame

Paris'in asırlardır simgesi olan, dünyanın en ünlü katedrallerinden Notre Dame Katedrali'nde dün büyük bir yangın çıktı. Fransa yerel saatiyle 18:00 sularında başlayan yangın, sabaha karşı ancak tamamen söndürülebildi. Paris itfaiyesi, 5 saati aşkın bir süre boyunca yangını söndürmek için seferber oldu. Tüm çabalara karşın katedralin çatısı ve ana kulesi tamamen yanarken, ön cephesi ve diğer iki ana kulesi kurtarılabildi. Katedralin şaheser vitrayları da yangınla beraber tarihe karıştı.


Kaynak: ncronline.com

Notre Dame'ı saran alevlerin söndürülmesi için helikopterlerle doğrudan yukarıdan suyla yapılacak bir müdahalenin neden yapılmadığı, sosyal medyada çokça tartışıldı. Uzmanlar, bu tür bir müdahalenin katedrale daha yıkıcı zarar vereceğini ifade ettiler. Yangın, tamamen söndürülemese de gece 12 sularında büyük ölçüde kontrol altına alındı. 

Notre Dame Katedrali, içinde tarihsel ve sanatsal bir hazine barındırıyor. Yapının içindeki birçok sanat eseri de yangının erken saatlerinde dışarı çıkarılarak kurtarıldı. Bu kurtarılan hazinenin önemli unsurlarından biri de bizim coğrafyamızdan geliyor. Katedral, 13. yüzyılda Trabzonlu Komnenos kraliyet ailesi için yapılmış bir Bizans haçı barındırıyor. 


850 Yıllık bir Katedral

12. yüzyıl sonunda, Hristiyanlığın ve monarşilerin tüm Avrupa'ya yayıldığı dönemde inşa edilen Notre Dame Katedrali, Fransızların tarihinde büyük bir rol oynuyor. Paris'in Seine Nehri'ne nazır "Île de la Cité" kısmında yer alan Notre Dame, 1789 Fransız Devrimi'ne tanıklık etmiş, Napolyon'un taç giydiği, iki dünya savaşını ve Nazi işgalini görmüş bir yapı.

Notre Dame, tarihi boyunca bazı önemli vartalar atlatmış bir katedral. Fransız Devrimi sırasında bazı saldırılara uğrayarak zarar gören yapı, daha sonra Devrim'in liderlerinden Robespierre'in kararıyla korunarak kilisenin egemenliğine karşı bir "Akıl Tapınağı"na dönüştürüldü.

Napolyon'la beraber tekrar geleneksel Katolik bir kimliğe bürünen 850 yıllık ibadethane, daha sonra bir restorasyon dönemine girdi.

Katedral, II. Dünya Savaşı'nda, Paris'teki tüm yapılar gibi Naziler tarafından işgal edildi. 

Ayrıca tarihte Charles de Gaulle ve François Mitterand gibi birçok önemli Fransız cumhurbaşkanının cenazesi de Notre Dame'dan kaldırıldı.


Sanatın Ölümsüzleştirdiği Bir Eser

Notre Dame de Paris adıyla da bilinen Paris'in ünlü Notre Dame Katedrali'ndeki yangın, dünya gündemine oturdu. Alev ve dumanlar altında, çatısı çökmekte olan katedralin görüntüleri, sosyal medyada binlerce kullanıcı tarafından paylaşıldı. 

850 yıllık katedral, Hristiyan alemi için elbette büyük bir anlam ifade ediyor. Birçok Parisli, yangın söndürme çalışmaları sırasında katedralin önünde toplu olarak ilahiler okudu ve birlikte dua etti. İtfaiyeler, gece boyunca halkın takdir ve alkışlarını topladı. Gece boyunca Paris'in tim kiliseleri ibadete açık durumda bulundu.

Ancak katedral, dini anlamının yanı sıra, kültür sanat alanında da insanlık tarihinde çok önemli bir yere sahip. Notre Dame; sayısız film, kitap, müzikal ve çeşitli sanat eserine konu olup ilham vermiş bir mimari eser. Bunların başında, elbette Victor Hugo'nun ölümsüz eseri "Notre Dame'ın Kamburu" geliyor. Daha sonradan müzikali ve Disney tarafından çizgi film versiyonu da hazırlanmış olan bu eser, dünya edebiyatının en önemli başyapıtları arasında yer alıyor. Hugo'nun romanı, Notre Dame'ın kamburu diye de bilinen kilise zangocu Quasimodo ile güzel Esmeralda arasındaki imkansız aşk üzerinden Orta Çağ Fransa'sını konu alıyor. Bu başyapıt, katedralin sahip olduğu ünde büyük rol oynuyor.


"Notre Dame Tarihimizdir, Edebiyatımızdır, Kurtuluşumuzdur"

O akşam Sarı Yelekliler eylemlerine ilişkin ulusa seslenişte bulunacak olan cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bu programını iptal etti ve Notre Dame Katedrali'nin avlusuna gitti. Macron, yangınla ilgili kameralar önünde verdiği demeçte öncelikle Paris itfaiyecilerine tüm ulus adına teşekkürlerini sundu: "Paris İtfaiyesi, kararlılıkla çalıştı. Ancak mücadele henüz kazanılmadı. Önümüzdeki saatler zor geçecek. Ama katedralin ön cephesi ve iki ana kulesi kurtarıldı" diyen cumhurbaşkanı, şöyle devam etti: "Her şeyden önce tüm Katoliklerin duygularını paylaşıyorum. Ayrıca tüm Parisliler ve tüm Fransızların da hislerini paylaşıyorum. Notre Dame, bizim tarihimizdir, edebiyatımızdır, hayalgücümüzdür. Tüm büyük anlarımızı; savaşlarımızı, kurtuluşumuzu yaşadığımız yerdir".
 

En Büyük Yeteneklerle Katedrali Yeniden İnşa Edeceğiz

Notre Dame Katedrali, Avrupa'nın en çok ziyaret edilen yapılarından bir tanesi. Macron, katedralin yeniden inşa edileceğine dair mesajlar verdi: "Bu katedral Fransızlarındır, buraya hiç gelmemiş olanların bile katedralidir. Bu bizim tarihimiz ve şu anda yanıyor. Biliyorum ki bu üzüntü tüm yurttaşlarımız tarafından paylaşılıyor. Ama ben, bu gece bir umut da beslemek istiyorum. Bu umut, en kötünün yaşanmaması için çalışanlarla duymamız gereken gururdur. Katedrali yüzyıllardır korumayı başardık. Bu katerali hep birlikte yeniden inşa edeceğiz. Yarın itibariyle en büyük yetenekleri çağırarak bir proje başlatacağız. Çünkü bizim tarihimiz ve kaderimiz, bunu hakediyor".

Yangın daha tam olarak sönmemişken, Fransa'nın varlıklı ailelerinden Pinault Ailesi, kilisenin yeniden inşası için 100 milyon euro bağışlayacağını açıkladı.

Almanya başbakanı Merkel de olay sırasında yangınla ilgili üzüntülerini sundu. Merkel, Notre Dame'ı "Fransa'nın ve Avrupa kültürümüzün önemli bir sembolü" olarak niteledi.

Eski Fransa cumhurbaşkanları Nicolas Sarkozy ve François Hollande da yangınla ilgili üzüntülerini bildiren açıklamalar yaptılar.