Karadeniz yeşili ve ikliminin hâkim olduğu oksijeni bol yerlerden bir tanesi de Artvin’e bağlı Ardanuç ilçesidir. Şehir merkezine yaklaşık 45 km uzaklıkta yer alan Ardanuç doğası yanında gezilip görülmesi gereken yerler açısından da zengindir.
Ardanuç ilçesinin etrafı Horasan ve Kızılçam Dağları ile çevrili olduğundan oksijen miktarı epey yüksek ve manzarası alabildiğince yeşildir. Bu doğa güzelliğini ilçenin ortasından geçen ve ilçeyle aynı ismi taşıyan Ardanuç Deresi tamamlar.
İlçe tarihine bakılacak olursa, Türkiye’nin birçok kesiminde olduğu gibi burada da farklı uygarlıklara ev sahipliği edildiği bilinmektedir. İlçedeki tarihi yapılar bu uygarlıklardan izler taşımaktadır. İlk olarak şu anki sınırlarda 8. yy.’da Urartuların yerleştiği bilinmektedir. Devamında Sakalar ve İskit Türkleri bölgeye hâkim olmuştur. Ardanuç, M.S 75 yılında Oğuz kollarından bir tanesi olan Hazarlar, Barseller ve Bağırtılara, 820 yılındaysa Gürcülere ev sahipliği ettiği bilinmektedir.
Ardanuç’un Türklerin himayesine geçmesi Malazgirt Savaşı’ndan sonra gerçekleşmiştir. Selçuklu Devleti sınırlarında uzun yıllar boyunca kalan Ardanuç bu süreçte Moğol istilasına uğramış ve yine farklı uygarlıkların himayesine geçmiştir. Son olarak I. Dünya Savaşı’ndan sonra Türklerin yerleşimi başlamıştır.
Ardanuç Nerededir?
Ardanuç ilçesi Artvin il merkezine yaklaşık 45 km uzaklıkta yer alır. Kuzeyinde Şavşat, batısında Artvin il merkezi ve doğusunda Ardahan ili bulunmaktadır.Ardanuç’a Nasıl Gidilir?
Ardanuç için Artvin il merkezinden toplu taşıma kullanılabilir. Özel araçla gelinecekse Artvin’den D010 Karayolu’ndan ilerleyerek kolayca ulaşılabilir. Ardanuç ilçesinin çevre illere uzaklığı ise şu şekilde:
Ardanuç- Rize 3,5 saat, Ardanuç – Erzurum 4 saat, Ardanuç – Trabzon 4,5 saat, Ardanuç – Gümüşhane 6 saat.
Ardanuç Gezilecek Yerler
Gevhernik Kalesi
Ardanuç Köyü’nde yer alan Gevhernik Kalesi adını etrafındaki zengin gümüş cevherlerden almış. Kalenin ismi, Lazca'da maden ve cevher anlamına gelen ‘Gevheri’ ve ‘Nik’ sözcüklerinden alınmıştır. Kalenin yapılış tarihinin 5. yy.’a dayandığı bilinmektedir. Zamanında Çıldır atabeyleri ve Gürcü Kralları tarafından başkent olarak kullanılmıştır. Osmanlılar 1551 yılında kaleyi ele geçirmiş ve Kanuni Sultan Süleyman 1562 yılında onarmıştır. Gevhernik Kalesi aynı zamanda I. Derece arkeolojik sit alanı olarak koruma altındadır. Aynı zamanda Ferhatlı Kalesi adıyla da tanınmaktadır.
Cehennem Deresi Kanyonu
Dünya genelinde önemli bir yer olan Cehennem Deresi Kanyonu ilçe sınırlarındaki kesinlikle görülmesi gereken yerler arasında ilk sıralardadır. İlçe merkezine 7 km uzaklıktadır. Yer yer tek kişi için bile tehlikeli ve zorlu olan geçişleri olsa da muhteşem bir yerdir. Dar aralıklar ve uzun kayalıklar içinden yürürken zaman zaman gökyüzünü görmek zorlaşmaktadır. Kanyonun merkezinde yer alan kayalıklarda mağaralar yer almaktadır. 500 m uzunlukta, 6 m derinlikte ce 70 m genişliktedir. Burada dikkat edilmesi gereken el değmemiş yapıda olduğu için başta yılanlar olmak üzere akrep gibi hayvanlara ev sahipliği etmesidir. O nedenle yürüyüş esnasında sopa tarzı yardımcı araçlarınızın olması faydalı olacaktır. Pek çok trekking tutkunu, Cehennem Deresi Kanyonu'nun anayol üzerindeki engebeli girişini kullanmaktadır. Ancak özellikle kar suları eridiği zaman burada yapılacak aktivitelere dikkat etmek gerekmektedir. Çünkü kanyon içinde sel riski oluşabilmektedir.
Bir rivayete göre çok eski zamanlarda Çoruh nehri akarken Cehennem Deresi Kanyonu'na ulaşmıştır. Ancak bu noktada sarp ve sağlam kayalıklarla karşılaşmış ve kayaları aşamamıştır. Dolayısıyla kanyonun bir girişinde geniş bir kavis çizerek yoluna devam etmiştir.
Artvin Ardanuç Kültür Evi
Ardanuç ilçesi, Adakale Mahallesi’nde yer alan tarihi bina 2015 yılında kültür evi haline getirilmesi için restorasyon çalışmalarına başlanmıştı. Turizme kazandırılan bu iki katlı tarihi konak Ardanuç’a gitmişken görülmesi gereken yerlerden. Artvin Ardanuç Kültür Evi'nde bölgedeki yerel kültür ve yaşam tarzına tanıklık edebilirsiniz.
Adakale Mahallesi
Adakale Mahallesi Ardanuç’un önemli ve turistik mahallesidir. Turizm açısından burayı zenginleştirmek için kaldırım taşları, evlerin dış cepheleri, bahçe duvarları farklı renklerde boyanmış. Ardanuç ilçesindeki görülmesi gereken Gevhernik Kalesi ve İskenderpaşa Camii gibi önemli yapılar da bu mahalle sınırlarında yer almaktadır. Ardanuç ilçe merkezine 42 dk yani yaklaşık 20 km uzaklıkta yer almaktadır. Yürüyüş patikaları, misafirperver insanları, tarihi yapıları ve tertemiz sokaklar ile Adakale Mahallesi, kesinlikle görülmesi gereken bir yerdir.
İskenderpaşa Camii
İskenderpaşa Camii beraberinde arasta, medrese, çeşme ve üç adet türbe de bulunmaktadır. Caminin 7. yy.’da buraya yerleşen Müslüman Araplar tarafından inşa edildiği düşünülmektedir. İlerleyen zamanlarda Akkoyunlular yapıyı kullanılamaz hale getirmiş, 1551 yılında Çerkez İskender Paşa bölgeyi ele geçirmiş ve camiyi onararak 1553 yılında kullanıma açmışlardır. Caminin diğer kısımları harap durumdadır. Ardanuç'ta yer alan İskenderpaşa Camii'nin Artvindeki en eski cami olduğu düşünülüyor. Cami, ahşap yapısıyla dikkat çekiyor.
Yeni Rabat Kilisesi
Ardanuç ilçesine bağlı Bulanık Köyü’nde yer alan Yeni Rabat Kilisesi şu an harap durumda olsa da görülebilir. Kim tarafından ve ne zaman yapıldığı bilinmemektedir ancak Orta çağ döneminden kalma olduğu tahmin edilmektedir. Mimarisiyle dikkat çeken Yeni Rabat Kilisesi’nin Bağratlı Krallığı döneminde yapıldığı bilinmektedir.
- Dede Cağ Kebap
Cağ kebabı, özellikle Erzurum kentine has bir lezzet olarak bilinse de, Erzurum'un kuzeyinde bulunan Artvin ilindeki Ardanuç'ta da muhakkak tadılması gereken bir lezzettir. Ardanuç'ta Cağ kebabı için en çok tercih edilen lokanta Dede Cağ Kebap'tır.
