Belize

Belize, Orta Amerika'da yer alan bir ülkedir. Kuzeyinde Meksika, batı ve güneyinde Guatemala, doğusunda ise Karayip Denizi yer almaktadır. 1973'e kadar İngilizHonduras'ı olarak bilinen ülke 1981 yılında bağımsızlığını ilân etmiştir. El Salvador'dan sonra Orta Amerika ülkeleri sıralamasında en küçük ikinci ülke olan Belize, aynı zamanda bayrağında insan resmi olan dünyanın tek ülkesidir.

Küçük bir ülke olan Belize'nin fizikî yapısı, genel olarak iki bölüme ayrılır: Kuzeyde ovalık bölge ve güneyde dağlık ve ormanlarla kaplı bir bölge vardır. Doğusunu çevreleyen KarayipDenizinin kıyı kesimleri mercan adacıklarıyla çevrilidir. Kuzeydeki verimli alüvyon ovaları, memleketin en büyük ve önemli akarsuyu olan BelizeNehri ve kolları olan küçük derecikler tarafından sulanır. Kuzeydeki ovalar alçak ve bazı bölümleri bataklıklarla kaplıdır.

Güneydeki Maya Dağları’ndaki en yüksek yer 1122m yükseklikte Victoria tepesidir. Kıyıdan iç kesimlere doğru gidildikçe dağların yüksekliği azalır. Önemli bir göle sahip olmayan ülkede herhangi bir yayla mevcut değildir.

Tabii kaynaklar bakımından zengin değildir. Özellikle güneydeki dağlık kesim gür ormanlarla kaplıdır. İç kısımlara gidildikçe gür ormanlar yerini savanlara bırakır. Ülkedeki bu gür tropik ormanlarda puma, jaguar, timsah, maymun, çeşitli tropik bölgelere has kuşlar ve hayvanlar yaşar. Belize'de maden mevcut değildir.

Ülkede nüfusun çoğunluğunu Afrikaasıllısiyahlar oluşturmaktadır. Ülkenin batı ve kuzey kesimlerinde yerlilerle İspanyolların karışımı olan melezler yaşar. Güney kesimlerinde ise, Maya soyundan gelen halk çoğunluktadır. Kendilerine has kültür ve geleneklerini kaybetmemiş olan bu Mayaasıllı yerli halk ayrı bir lisan kullanmaktadırlar.

6 ile 14 yaş arası öğrenimin mecburi olduğu Belize'de orta öğrenim yapan oldukça azdır. Okuma-yazma oranının yüzde 93 olduğu ülkede, Belize City ve Corazal’da yükseköğrenim yapmak mümkündür. Birkaç tane haftalık gazetesi bulunan ülkede günlük gazete ve TVistasyonu bulunmamaktadır. Liman şehri olan ülkenin en büyük şehri Belize City dışındaki şehirleri büyükkasaba niteliğindedir. Yolların kenarlarında yapılan evlerde yaşayanlar küçümsenemeyecek çoğunluktadır.

Belize ülkesi coğrafi ve idari olarak 6 bölgeden oluşmaktadır. Bu bölgeler; Belize, Cayo, Corozal, Orange Walk, Stann Creek ve Toledo’dur. Ülkenin başkenti Belmopan’dır.

Türkiye'den Orta Amerika’da bulunan Belize’ye direkt uçuş bulunmuyor. Ülkeye varabilmeniz için öncelikle Houston’a ya da New York’a gidip oradan aktarma yapmanız gerekiyor. Havalimanı Belize Şehri’nde yer alıyor.

Tipik bir tropikal iklim bölgesi olan Belize’ye gitmek için en uygun dönem Aralık-Nisan ayları arasıdır.

6 ile 14 yaş arası öğrenimin mecburi olduğu Belize'de orta öğrenim yapan oldukça azdır. Okuma-yazma oranının yüzde 93 olduğu ülkede, BelizeŞehri veCorazal’da yükseköğrenim yapmak mümkündür. Birkaç tane haftalık gazetesi bulunan ülkede günlük gazete ve TV istasyonu bulunmamaktadır. Liman şehri olan ülkenin en büyük şehri BelizeŞehri dışındaki şehirleri büyük kasaba niteliğindedir. Yolların kenarlarında yapılan evlerde yaşayanlar küçümsenemeyecek çoğunluktadır.

BelizeMutfağı, Meksika yemeklerinden Maya yemeklerine kadar birçok mutfaktan etkilenmiştir. Ülkede özellikle deniz ürünleri, tavuk, fasulye ve pirincin yeri ayrıdır. Belize’nin deneyebileceğiniz yerel arasında ise dukunu, gamache, boil-up, conchfritter, tacovendor, tamales ve tortilla yer alıyor.

Kahvaltılarda genellikle ekmek ya da toetilla yenir. “Fryjack” adı verilen hamur kızartmaları fasülye, peynir, yumurta ve mısırgevrekleri eşliğinde tüketilir. Öğlen yemekleri genellikle bakliyat ve pilav ağırlıklıdır. Bunlar hindistancevizisütüyle de pişirilir. Kızartılmış mısır kabuklarının fasulye veya balıkla servis edildiği "panades" popüler bir öğlen yemeği seçeneğidir. Soğançorbası, etlipaylar, “chimole” isimliçorba, tavukyahnisi ve yeşilsalata ile russalatası en çok tüketilen ana yemeklerdir.

Biftek de sıkça tüketilen bir gıdadır. Kırsal yörelerde yemekler daha sadedir.

Belize’nin en önemli festivalleri, şubat ayında kutlanan FiekstadeCarnaval, Mart ayında kutlanan Baron BlissGünü, temmuz ortası kutlanan BenqueViejo Del Carmen Fiesta, 10 Eylül’de kutlanan Aziz George Günü, 21 Eylül’de kutlanan Belize Bağımsızlık Günü, 19 Kasım’da kutlanan Garifuna Yerleşim Günü ve Ağustos ayında kutlanan Deer Dans Festivali’dir.

Ulusal Kahamanlar Günü (9 Mart)

Kutsal Cuma

Kutsal Cumartesi

Paskalya

İşçi Bayramı (1 Mayıs)

Milletler Topluluğu Günü (24 Mayıs)

Ulusal Gün (10 Eylül)

Bağımsızlık Günü (21 Eylül)

Kolomb Günü (12 Ekim)

Noel (25-26 Aralık)

*Yanında tarih belirtilmeyen tatillerin günü yıla göre değişmektedir.

Belize'de tropikal bir iklim hâkimdir. Senelik sıcaklık 12 derece ile 33 derece arasında değişir. Senenin en sıcak ayları Şubat ve Mart aylarıdır. Bol yağış alan ülkenin bölgelere göre yağış dağılımı oldukça farklıdır. Meksika'ya yakın olan bölgelerde senelik yağış ortalaması 2000 milimetre iken, güney bölgelerinde bu ortalama 4500 milimetreyi bulur. Genellikle, Kasım aylarında meydana gelen fırtınalar ve kasırgalarülkede büyük hasarlar meydana getirirler.

1964 senesinde içişlerinde bağımsızlık kazanan Belize, 1980'de BirleşmişMilletlerTeşkilatının denetimi altında yapılacak bir referandumla kendi yönetim şeklini seçme şansına sahip oldu. Yapılan referandum neticesinde 21 Eylül 1981 tarihinde tam bağımsızlığını ilan etti. Guatemala buna karsı çıktı ve Belize üzerinde hak iddia etti. Bunun üzerine, Guatemala tehdidine karşı ülkenin savunması İngilizlere verildi. 1984'te İngiliz birliklerinin çoğu ülkeden çekildi.

Ekonomisi tarıma dayalı olan ülkede ziraat, kuzeydeki ovalarda şekerkamışı ekimi şeklinde yapılmaktadır. Portakal, muz, greyfurtyetiştirilmektedir. Ormanlardan elde edilen kereste, çiklet imalatında kullanılan Manilkara zapota ağacı zamkı, tekstil boyacılığında kullanılan bakkam ağacından elde edilen boya, şekerkamışı ve şekerülkeninbaşlıcaihraçmallarıdır. Gıdasanayi, kerestesanayi ve giyim diğer faaliyetlerdir. Ülkedeki Çinliler ticarette önemli paya sahiptir.

2872 kilometrelik bir karayolu ağına sahip olan ülkede, uluslararası bir havaalanı bulunmaktadır. Ülkede 1 Amerikan doları 2 Belize dolarına eşittir. 2000 yılı ihracatı 194 milyon dolar, ithalatı ise 750 milyon dolardır.

Belize halkının büyük bir kısmı Katolik olup, Protestanlar ve Anglikanlar da vardır. Az sayıda Müslüman da bulunmaktadır.

Guatemala Büyükelçiliği'nin Görev Bölgesindedir.

Resmi dili İngilizce olan Belize’de halkın çoğunluğu ise Kreolce denen İngilizce kökenli bir dil kullanmaktadır.