Botsvana

Afrika kıtasının güneyinde yer alan Botsvana, güney ve güneydoğusunda Güney Afrika Cumhuriyeti, kuzey ve batısında Namibya, kuzeydoğusunda ise Zambiya ve Zimbabve ile komşudur. 2,155,784 kişilik nüfusa sahip ülke, ulusal parkları, doğası ve vahşi yaşam alanlarıyla öne çıkmaktadır. Sahip olduğu “Chobe Ulusal Parkı”, “Gemsbok Ulusal Parkı” ve “Makgadikgadi Pans Ulusal Parkı” gibi önemli ulusal parklar turistlerin bu ülkeyi ziyaret etmesinde öncelikli sebepler arasındadır. Bu durum ekonomisini de olumlu yönde etkilemektedir.

En büyük şehri, aynı zamanda başkent olan Gaborone'dir. Bunun dışında Francistown ve Molepolole, diğer önemli ve büyük iki şehridir. Ülkenin resmi dili hem İngilizce hem de Setsvana dilleri olsa da, resmi konular dışında yerel halk çoğunlukla Setsvana dilini kullanmaktadır.

Botsvana tarihine ait ilk bilgiler günümüzden yaklaşık 1000 sene öncesine aittir. Daha önceleri için herhangi bir bilgi mevcut değildir. Hayvancılıkla uğraşan Tswana kabilesi kuzeyden gelerek Botsvana'ya yerleşmiştir. O dönemde yaygın olan hayvancılık, şimdilerde de ülkenin en önemli geçim kaynakları arasındadır. Ekonomiye katkısı olan diğer bir şey de zengin yeraltı kaynaklarının son zamanlarda işletilmeye başlamasıdır. Elmas, ülke ihracatının yüzde 70’ini oluşturmaktadır. Bunun dışında bakır, nikel, tuz, gümüş ve kömür gibi madenler çıkarılmaktadır.

Botsvana’da hava sıcaklıkları Kasım-Mayıs ayları arasında yüksektir. En sıcak olduğu ay ise Şubat’tır. Hava sıcaklığının daha az olduğu ve kış aylarının başlangıcı sayılan Nisan ayında Botsvana’yı ziyaret etmek daha uygundur.

Botsvana; Merkez, Ghanzi, Kgalagadi, Kgatleng, Kweneng, Kuzeydoğu, Kuzeybatı, Güneydoğu ve Güney olmak üzere dokuz bölgeye ayrılmıştır. Ülke nüfusunun büyük bir bölümü doğu bölgelerde yaşar. Botsvana’nın en büyük şehri, aynı zamanda başkent olan Gaborone'dir. Bunun dışında Francistown ve Molepolole, diğer önemli ve büyük iki şehridir.

Botsvana, Afrika kıtasının güneyinde yer alır ve denize kıyısı yoktur. Güney ve güneydoğusunda Güney Afrika Cumhuriyeti, kuzey ve batısında Namibya, kuzeydoğusunda ise Zambiya ve Zimbabve ile komşudur.
 

Botsvana’ya hava yoluyla gidecekler için ana giriş noktası, başkent Gaborone’deki Sir Seretse Khama havalimanıdır. Sayısı az da olsa, Maun’daki havalimanından da uçuşlar yapılmaktadır. Cape Town ya da Johannesburg üzerinden aktarma yaparak ülkeye ulaşım mümkündür. Botsvana’ya gidebilmek için konsolosluktan vize alınması gerekmektedir.

Botsvana’da hava sıcaklıkları Kasım-Mayıs ayları arasında yüksektir. En sıcak olduğu ay ise Şubat’tır. Ağustos aylarında Kalahari çölünden kumları getiren şiddetli rüzgârlar rahatsız edicidir. Bu sebeplerden ötürü hava sıcaklığının daha az olduğu ve kış aylarının başlangıcı sayılan Nisan ayında Botsvana’yı ziyaret etmek uygun olacaktır.

2,155,784 civarında olan nüfusun en yoğun olduğu bölge, ülkenin kuzeybatısı ile kuzeydoğusudur. Nüfusun yüzde 90'ını Bantu Kabilesi oluşturmaktadır. Sayıları az da olsa Avrupalı ve Asyalılar da burada yaşamaktadır. Halk, hayvancılık ve avcılıkla geçimini sağlar.

Botsvana, dünyada okul zorunluluğunun bulunmadığı ender ülkelerden biridir. Ülke genelinde bulunan ilk ve orta öğretim okullarının yanı sıra başkent Gaborone'de bir üniversite bulunmaktadır. Ancak yine de okuma-yazma bilenlerin sayısı yüzde 71'e yakındır.

Bağımsızlığını kazandıktan sonra sağlık konusunda önemli adımlar atan ülke, en küçük yerleşim bölgelerinde bile sağlık hekimliği bulundurmaktadır. Şehirlerdeki sağlık merkezlerinin yanı sıra, gezici sağlık birimleri de mevcuttur. Ancak ne yazık ki Botsvana'da halkın yüzde 24'e yakını HIV virüsü taşımaktadır. Refah seviyesi oldukça düşük olan ülkede halk köylerde yaşar, evleri saz damlıdır.

Her ne kadar pek çok yemeği kendine özgü olsa da, bazı konularda Güney Afrika mutfağının etkileri görülüyor Botsvana’da. En çok tükettikleri yiyecekler lapa ve meyve püresidir. Mısır ununu çoğu yemekte kullanırlar.

Ülkede yetiştirilen sığır etlerini de yemeklerde sıkça görmek mümkün. Bol tuzla hazırlanan et yemeği olan “Seswaa” ise en sevdikleri ve restoranlarda sıkça görülen yemekleridir. “Vetkoek” adı verilen ekmek türünü hem yemeklerin yanında hem de sandviç yapmak için kullanırlar. Sandviçlerine daha çok kavrulmuş kıyma koyarlar. Kimi zaman bal ya da jambon da tercih ederler. Çok sevilen diğer bir yiyecekse “bogobe” isimli yulaf lapasıdır.

Botsvana’da kutlamalar yılın ilk günü, yani 1 Ocak’ta başlar. Pek çok ülkenin aksine yeni yılın gelişi adeta bir festival gibi kutlanır. Düzenlenen sokak partilerinde geleneksel dans gösterilerini izlemek, yerel müzikleri dinlemek ve yöresel lezzetleri tatmak mümkündür.

Doğal parkları ve vahşi yaşam alanlarıyla öne çıkan bir ülke olan Botsvana’da her yıl Şubat ayında Dünya Sulak Alan Günü kutlanmaktadır. Ağaç dikimi ve ekolojik yapının bozulmaması için çalışmalar yapılmaktadır.

Başkent Gaborone’de her yıl Mart ayında Maitisong Festivali düzenlenir. Sahne sanatlarının izlenebildiği ve yerel müziklerin keşfedildiği bir festivaldir. Dokuz gün süren festivalde, sokaklar karnaval havasına bürünür.

Her yıl Nisan ayında iki gün boyunca şiir, müzik ve dansla dolu Maun Festivali düzenlenir. Mayıs ayında ülkenin kuzey bölgesindeki şehirlerden Nlapkhwane’de düzenlenen Tjilenje Kültür Festivali’nde tarihi oyunlar, gösteriler ve danslar sahnelenir. Off-Road sevenlerin merakla beklediği Haziran ayında Toyota 1000 Çöl Yarışı düzenlenir. Dünya çapında izleyici toplayan bir etkinliktir.

Ülke genelinde çok önemli olan Botsvana Günü, her yıl 30 Eylül’de tüm sokaklarda kutlanır. Bağımsızlığın sembolü olan bu günde eğlenceli sokak partileri ve geçit törenleri düzenlenir.

Paskalyadan önceki pazartesi

Kutsal Cuma

İşçi Bayramı (1 Mayıs)

Hz. İsa’nın Göğe Yükselişinin 40. Günü

Sir Seretse Khama Günü (1 Haziran)

Başkan günü (20 Haziran)

Botsvana Günü (30 Eylül)

Noel (25 Aralık)

*Yanında tarih belirtilmeyen tatillerin günü yıla göre değişmektedir.

Botsvana’da kurak ve yarı çöl iklimi hâkimdir. Bu sebeple sıcaklıklar yıl içerisinde ortalama 35 dereceyken, kış aylarında bu durum 20 derece olur. Ancak kış aylarında gündüz-gece arasında büyük sıcaklık farklılıkları yaşanmaktadır; kimi zaman aradaki fark 20 derece olur. Yılın dokuz ayı kurak geçerken, Aralık-Mart ayları arasında yağışlar görülmektedir.

Botsvana tarihine ait ilk bilgiler günümüzden yaklaşık 1000 sene öncesine aittir. Daha önceleri için herhangi bir bilgi mevcut değildir. Hayvancılıkla uğraşan Tswana kabilesi kuzeyden gelerek Botsvana'ya yerleşmiştir. O dönemde ülkenin doğusunda Ngunisler, batısında ise Boşımanlar yaşamaktaydı. 18. yüzyılda Boer kabilesi güneyden gelerek ülkeye yerleşti. İngilizlerin dünya ülkeleri üzerindeki sömürgecilik zihniyeti ve faaliyetleri 1820 senesinde bu ülkeye de gitmelerine sebep oldu. 1885 yılında İngiltere burada başlattığı savaşı kazanmış ve Bechuanland adı ile ülkeyi sömürgesi haline getirmiştir. Ülke, 1966’ya kadar İngiliz sömürgesi olarak kaldıktan sonra 30 Eylül 1966'da bağımsızlığına kavuşmuş ve Botsvana ismini alarak İngiliz Milletler Topluluğu’na bağlı kalmıştır.

Botsvana’da tarıma elverişli alan bulunmadığından ülke ekonomisi daha çok hayvancılığa dayanmaktadır. Zengin yeraltı kaynaklarının son zamanlarda işletilmeye başlamasıyla madencilik de ülke ekonomisinde etkili olmaya başlamıştır. Elmas, ülke ihracatının yüzde 70’ini oluşturmaktadır. Bunun dışında bakır, nikel, tuz, gümüş ve kömür gibi madenler çıkarılmaktadır.

Ülkenin bir diğer gelir kaynağı da turizmdir. Botsvana'nın sahip olduğu “Chobe Ulusal Parkı”, “Gemsbok Ulusal Parkı” ya da “Makgadikgadi Pans Ulusal Parkı” gibi önemli ulusal parklar turistlerin bu ülkeyi ziyaret etmesinde öncelikli sebepler arasındadır.

Ülkenin para birimi olan Pula, Dolar ve Euro karşısında sağlam bir yapıya sahiptir. Botsvana’nın son dönemde yıllık yüzde 9 dolaylarında büyüyen ekonomisi, en fakir ülkelerden biri konumundan, orta düzeyde bir ülke konumuna gelmesini sağlamıştır.

Botsvana’da yerel dinlere inananların oranı nüfusun yaklaşık olarak yarısıdır. Halkın yüzde 49,2'si yerel dinlere inanırken, yüzde 29'u Hristiyan dininin Protestan mezhebine, yüzde 9'u ise Katolik mezhebine göre dini inançlarını yaşamaktadır.

Gaboron Büyükelçiliği
Adres: Plot 8842 Old Barclays House, Floor 3 Government Enclave, Gaborone 
Telefon: +267 390 3612
Faks: +267 390 0399
[email protected]

Botsvana'da İngilizce ve Setsvana olmak üzere iki resmi dili vardır. Parlamentoda İngilizce konuşulur ve günlük gazetelerin dili de İngilizcedir. Ancak orta öğretim seviyesinden sonra dersler İngilizce verilmektedir. Yerel halkın büyük çoğunluğu ise günlük hayatta Setsvana dilini konuşur.