- 1 view
Gaziantep’te farklı dönemlerde 5 tane bedesten yapılmıştır. Bunlardan sadece Zincirli Bedesten ve Kemikli Bedesten bugüne kadar varlığını sürdürebilmiş, Gaziantep Bedestenleri’nin sayısı ikiye düşmüştür. Bu iki tarihi yapı, “Kültür Yolu Projesi” üzerinde bulunmaktadır.
Bedesten Nedir?
Bedesten geçmiş yıllarda alışveriş hayatının nabzının attığı, alışveriş amacıyla yapılan, çeşitli dükkânların sıralandığı, ince uzun üstü kapalı çarşılardır. Bir anlamda eski dönemin AVM’leridir. Osmanlı’da kumaş, mücevher ve çeşitli kıymetli eşyaların alım satımının yapıldığı, eşit büyüklükte kubbelerle örtülü, bir çeşit kapalı çarşı olan bu yapılar, aynı zamanda çok önemli bir iktisadi kuruluştu. Geçmiş dönemde, bugünün banka-borsa işlevini görürdü. Bedestenler her sabah “duacı başı” denilen bölükbaşlarından biri tarafından açılır, akşamları da yine törenle kapanırdı. Çok değerli mallar Perşembe günleri öğle namazından önce satılır, bu sırada önemli kişiler de gelir ve halk bedestene toplanırdı. Bedesten esnafına tacir anlamına gelen “hacegan” denirdi.
Gaziantep Bedesten Çarşısı
Gaziantep Bedesten Çarşısı iki tanedir. UNESCO kayıtlarına göre dünyanın en yaşlı şehri olduğu belirtilen (5.600 yaşında) Gaziantep’in “Zincirli Bedesten” ve “Kemikli Bedesten” adını taşıyan bu iki tarihî çarşısı, bugün de şehrin en önemli ticaret merkezi olarak kabul edilmektedir.
Gaziantep Zincirli Bedesten Hakkında Bilgi
Gaziantep Zincirli Bedesten 18. yüzyılın ilk çeyreğinde Darendeli Hüseyin Paşa tarafından yaptırılmıştır. Halk arasındaki adı “Kara Basamak Bedesteni” olan yapı, uzun yıllar kasaplara ev sahipliği yaptığı için “Et hali” olarak da bilinmektedir. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün yaptırdığı restorasyon sonrasında, genişlikleri 10-25 metrekare arasında değişen 73 dükkan ticari faaliyete başlamıştır. Zincirli Bedesten’in 5 tane kapısı bulunmaktadır. Güney kapısındaki dört dizelik kitabenin yazarı Kusuri’dir. Gaziantep Zincirli Bedesten, biri kuzeyden güneye, diğeri de doğudan batıya uzanan ve birbiri ile kesişen iki bölümden oluşmaktadır. Üstü kapalı ve tek katlı bir yapı olan Zincirli Bedesten’in üzerine ilerleyen yıllarda bir kat daha yapılmış ve burası Adliye Binası olarak kullanılmıştır. Ancak 1957 yılında çıkan bir yangında bu bölüm tamamen yok olmuştur.
Zincirli Bedesten Dükkanları
Halen 73 adet olarak hizmet veren Zincirli Bedesten dükkânlarında ağırlıklı olarak baharat çeşitleri ve Gaziantep yöresine özgü turistik eşyalarla, el emeği objeler satılmaktadır.
Kemikli Bedesten
Gaziantep Bedestenleri’nden ikincisi Kemikli Bedesten’dir. 19. yüzyılda (1865) Müftü Hacı Osman Efendi tarafından yaptırılmıştır. 72 dükkânın bulunduğu Kemikli Bedesten, her biri 15×60 ebadında iki bölümden oluşmaktadır. Dikdörtgen planlı bir yapı olan Kemikli Bedesten, dönemin inşaat tekniğine uygun olarak kesme taştan yapılmıştır. Temel kazıları sırasında zeminden çıkan kemikler nedeniyle halk arasında Kemikli Bedesten olarak adlandırılmışsa da, asıl adı Mecidiye Bedesteni’dir. Çatısı alışılmışın dışında oval biçiminde yapılmış olan Kemikli Bedesten’in doğu ve batı yönlerinde olmak üzere iki girişi bulunmaktadır.
Gaziantep Bedestenleri Gezilecek Yerler
Gaziantep’in tarihi bedestenleri, bu eski kentin tam kalbinde konumlandığından etrafında çok sayıda tarihi ve turistik mekân bulunmaktadır. Gaziantep’teki çok sayıda müze, tarihî bina ve yapılar, Gaziantep Kalesi’nin hemen yanından başlayan sokakta yer almaktadır. Ünlü Bakırcılar Çarşısı, Bayazhan, Emine Göğüş Mutfak Müzesi, Naib Hamamı, Tarihi Gümrük Hanı ve mağara kafeler, özellikle Zincirli Bedesten’e çok yakın cazibe merkezleri olarak dikkati çekmektedir. Sadece 1 saatte, son derece keyifli bir yürüyüşle eski şehrin tüm tarihi çarşısını gezebilirsiniz. Yorulduğunuzda soluklanmak için Tarihi Gümrük Han’a gidip “iki renkli” kahvenizi içebilir, civardaki el işi örneklerinden satın alabilirsiniz. Biraz daha ilerlediğinizde de, Tarihi Tahmis Kahvesi’nde melengiç kahvesi yudumlayabilirsiniz. Ama Gaziantep’e, hele de kent merkezine gittiyseniz, meşhur baklavaları ve kebapları tatmadan dönmemelisiniz.
İmam Çağdaş:Şahinbey’dedir. Gaziantep’in 1887’den bu yana lezzet durağıdır. Eğer baklava yemek ve yakınlarınıza da hediye etmek istiyorsanız, mutlaka uğramalısınız.
Kebapçı Halil Usta: Şehir merkezindedir. Kendine ait bir tabelası olmayan ve 1972’den beri hizmet veren bir Gaziantep markasıdır.
Gaziantep Bedestenleri Nerede?
Gaziantep Bedestenlerinin ikisi de şehrin merkez ilçesi olan Şahinbey’dedir. Gaziantep Zincirli Bedesten Şahinbey’de Gümrük Caddesi, Şekeroğlu Mahallesi’ndedir. Gaziantep Kemikli Bedesten ise Şahinbey’de, Şehitler Caddesi üzerindedir.
Gaziantep Bedestenleri Nasıl Gidilir?
Gaziantep Bedestenleri’ne özel aracınızla gidecekseniz şehir merkezinden Şahinbey ilçesine gitmeniz yeterli. Aracınızı park ettikten sonra aynı hat üzerindeki iki bedestene de yürüyerek ulaşabilirsiniz. Toplu taşıma tercih edenler ise otogardan ya da havalimanından, kent merkezine ulaştıktan sonra kolayca Şahinbey’e gidebilirler. Otobüsle seyahat edenler, otogardan direkt Şahinbey ilçesi dolmuşları ile bölgeye ulaşabilirler. Her iki bedesten de Şahinbey merkezine yürüme mesafesindedir. Gaziantep’e Türkiye’nin her ilinden otobüs, büyükşehirlerinden de uçak seferi bulunmaktadır.
