Haiti

DominikCumhuriyetiile birlikte Hispaniola Adası’nı paylaşan Haiti Karayipler’in önemli turistik merkezlerinden biridir. Zengin kültürü, doğal güzellikleri, açık görüşlü halkıyla ziyaretçilerinin kalbini kazanan ülke ne yazık ki ekonomik açıdan aynı güce sahip değildir. Başkent Pourt-de-Prince müzeleriyle oldukça dikkat çekicidir. Müzelerin her biri ülke tarihine dair pek çok şey öğrenme imkanı da tanımaktadır.

2010 senesinde yaşadığı büyük deprem felaketinden sonra yaklaşık 200 bin vatandaşını kaybeden ülke kolera hastalığı ile de mücadele etmeye de devam etmektedir. Bu yüzden de ülkede halk genelde suyu önce kaynatarak tüketmektedir. Ülkeye gittiğinizde sağlığınız açısından dikkat etmeniz gereken hususların başında bu gelmektedir.

Başkenti Port-au-Prince olan Haiti üç bölgeye ayrılmıştır. Bunlardan ilki başkentin de içinde olduğu ve en kalabalık bölgesi Central Haiti’dir. Ülkenin en beğenilen kumsallarının bulunduğu Northern Haiti ve karnavalların merkezi Jacmel, beyaz kumsallarıyla ünlü Port Salut, küçük ada İle a Vache gibi önemli kentleri kapsayan tarihi bölgesi Southern Haiti diğer bölgeleridir. Ülkenin önemli kentlerinden Atlantik kıyısındaki Cap-Haitien Fransa kolonyel döneminden kalma mimarisiyle hayli etkileyicidir.

Haiti Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından vize istememektedir. Haiti’ye Türkiye üzerinden direkt uçuş yoktur. Fakat ülkeye gitmek için Fransa, Amerika ya da Kanada üzerinden aktarma yapmanız mümkündür Havayolu şirketlerinin uçuşlar düzenlediği ülkeye gidişte en ucuz seçenekleri bulabilirsiniz.

Haiti tropikal iklim etkisindedir. Yıl içinde aralıklı olarak yağışların görüldüğü ülkeyi ziyaret etmek için en ideal dönem nemin çok yüksek, havanın çok soğuk olmadığı mayıs ve temmuz arası dönemdir.

Haiti halkıyla ilgili ilk aklınızda tutmanız gereken şey ne kadar ağırbaşlı olduklarıdır. Haitililer için onur her şeyin üzerindedir. Çok gururlu insanlar olan Haitililer iletişim kurarken gözlerinize bakmaktan asla sakınmazlar. Bir takım konservatif kuralları olan Haiti halkı için dostluk ve saygı çok önemlidir. Haiti’de dolaşırken fotoğraf çekmek için mutlaka izin istemeniz gerekmektedir. Haitililer sizden kibar olmanızı beklerler fakat bunun sınırını iyi muhafaza etmeniz gerekir, çünkü gereksiz samimiyetten rahatsız olmaktadırlar.

Haiti mutfağı için Fransız, Karayip ve Afrika mutfaklarının müthiş birlikteliği demek hiç de yanlış olmayacaktır. Topraklarına özgü oldukça güçlü baharatları yemeklerinde sıkça kullanan Haiti’de sokak yemeği ile çokça karşılaşacaksınız.

Geleneksel yemeklerinden ‘kabrit’ rosto edilmiş keçi etidir. Mantar ve pirinç ile hazırladıkları ‘du riz jonjon’ en lezzetli yemeklerindendir. Bir ada ülkesi olduğu için balık ve kabuklu deniz canlılarının da mutfaklarında önemli yer tuttuğu Haiti pek çok tropikal meyveye sahiptir. Ülkede en pahalı meyve mangonun yanı sıra guava, muz, karpuz, ananas ve ekmekağacı meyveleri de çokça tüketilir. Tropikal meyve suyu satıcıları Haiti sokaklarının sembolü gibidir.

Ülkenin geleneksel yemeklerinden ‘pate’ tavuk, biftek, peynir ve bazen tütsüleyerek hazırladıkları balığı bir arada pişirdikleri bir protein deposudur. Pirinç ve bezelye ile hazırladıkları ‘diri kole’ ve banan peze’ adını verdikleri kızartılmış sinir otu ülkenin en çok tüketilen yemekleri arasında. Ayrıca ülkenin geleneksel çorbası joumou da hayli lezzetli seçenekler arasındadır.

Haiti mutfağının yerel içkilerinin en meşhuru aynı zamanda en eski içkileri de olan Barbancourt romudur. Ayrıca yerel biraları Prestige ile de gurur duymaktadırlar. Papaya ile hazırladıkları bir tür milkshake olan ‘papye’ içeceği ise sıcak bir günde serinlemek için idealdir. Alkol tüketimi için minimum yaşın 16 olduğu ülkede bir restorana gittiğinizde beklenen bahşiş miktarı yüzde 10 ile yüzde 15 arasındadır.

Haiti’de lokal pek çok hediye alternatifiyle karşılaşacaksınız. Ziyaretçiler genelde yüzlerce el yapımı ürünle dolu Iron Market’i alışveriş mekânı olarak tercih etmektedir. Ülkede hasır şapka ve metal işler de oldukça popüler hediye alternatifleridir. Haiti’de alışveriş yaparken aklınızdan çıkarmamanız gereken şey, pazarlık yapmaktan hiç çekinmemek olmalıdır. Çünkü yerli satıcılar turistlere karşı biraz insafsız davranabilmektedirler.

Haiti’de festival dönemi şubat ayıdır. Bu dönemde otellerde yer bulmanın hayli güç olduğu ülkeye eğer karnavallarına katılmak için gidecekseniz rezervasyon konusunda erken davranmanız gerekmektedir. ‘Haiti Creole Karnavalı’ ya da diğer adıyla ‘Mardi Gras’ her sene şubat ayında düzenlenmektedir. Canlı müziğe âşık olan Haitililerin sokakları kuşattığı bu dönemde sokaklar pek çok dansçı ve müzisyen ile dolup taşmaktadır. Eğlencenin gece de devam ettiği karnaval dönemi hayli renkli geçmektedir.

‘Krik? Krak! Festivali’ adı gibi ilginç bir diğer festivalleridir. Krik ve Krak kelimeleri geleneksel hikâye anlatıcılarının kullandığı kelimelerdir. Hikâye anlatıcısı hikâyeye başlayacağı zaman krik der, dinleyiciler de krak diye karşılık verir. Bu alışkanlıktan adını alan festival her sene mayıs başında düzenlenmektedir. Pek çok yerli yazarın bir araya geldiği bu kültür festivali boyunca müzikve hikâye geceleri düzenlenmektedir.

Ülkenin uluslararası festivallerinden ‘Festival du Rhum Haiti’ her sene kasım ayında düzenlenmektedir. Üç günlük festival boyunca rom üreticileri bir araya gelmektedir. Festivalin son günü yarışmacılara altın, gümüş veya bronz madalyanın ödül olarak verildiği ‘Festival du Rhum Haiti’ aynı zamanda ülke mutfağını tanıtmayayönelik etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır.

Ağustos ayında düzenlenen karnaval ‘Carifesta’ ise Karayip sanatı, müziği ve dansını tanıtmayı amaçlamaktadır. Pek çok dansçının boy gösterdiği festivale katılacaksanız dans ayakkabılarınızı mutlaka yanınıza alın.

Haiti’de düzenlenen caz festivali ‘Port-au-Prince International Jazz Festival’ Haiti ve Amerika arasında köprü kurmayı da amaçlamaktadır. 2007’den bu yana düzenlenen festival ülkenin kıyı kenti Jacmel’de gerçekleştirilir. Meksikalı, Brezilyalı, İspanyol ve Kamerunlu pek çok milletten müzisyenin de katıldığı festival her yıl ocak ayında düzenlenmektedir.

‘Jacmel Film Festivali’ ise her sene binlerce konuğu misafir etmektedir. Dünya sinemasından örneklerin gösterildiği festivalde Haitili sinemacıların da dünyaya tanıtılması amaçlanmaktadır. Açık hava film gösterimlerinin de yapıldığı festival aynı zamanda ülkenin en büyük kültürel etkinliğidir.

· Bağımsızlık Günü (1 Ocak),

· Öncüler Günü (2 Ocak),

· Karnaval (8 Şubat),

· Kutsal Cuma (25 Mart),

· Pan Amerikan Günü (14 Nisan),

· İşçi Günü (1 Mayıs),

· Bayrak ve Üniversite Günü (18 Mayıs),

· Corpus Christi (26 Mayıs),

· Dessalines’in Ölüm Yıldönümü (17 Ekim),

· Ulusal Birlik Günü (24 Ekim),

· Azizler Günü (1 Kasım),

· Ruhlar Günü (2 Kasım),

· Vertieres Savaşı (18 Kasım),

· Noel Günü (25 Aralık)

Tropikal iklim etkisindeki Haiti’de sıcaklıklar yükseltiye göre farklılık göstermektedir. Yıl boyunca havanın sıcak olduğu ülkede yağış aralıkları düzenli değildir. En düşük sıcaklıkların ocak ayında yaşandığı ülkede bu dönemdeki ortalama sıcaklık 21 derece civarındadır. Temmuz ayında ise ortalama sıcaklık 30 derecedir. Ülkede yağışların sık görüldüğü iki dönem vardır. Bu dönemler nisan-temmuz arası ve ekim-kasım arasıdır. Ülkede fırtına ve su baskını riski de vardır.

Haiti ve Dominik Cumhuriyeti’nin bulunduğu Hispaniola adasına gelen ilk Avrupalı Kristof Kolomb’dur. Kolomb’un 1492’deki keşfi öncesinde Arawak yerli halkının yaşadığı ülke kolonizasyon sürecinde pek çok katliam ve kıyım yaşamıştır. 17. Ve 18. yüzyıllarda Fransız korsanların eline geçen Haiti kıyıları şeker ve kahve üretimiyle en zengin sömürge ülkelerinden birine dönüşmüştür.

1804 senesinde çıkan köle isyanıyla bağımsızlığını kazanan Haiti, dünya tarihinde köle isyanının başarıya ulaştığı tek ülke olma özelliğine sahiptir. 19. Yüzyılla beraber politik ve sosyal sorunların ülkeyi olumsuz yönde etkilediği hala ekonomik sorunlar yaşamaktadır. 1915’teki finansal patlamanın 1934’e dek devam ettiği ülke bu dönemde Amerika’dan destek almıştır. 2010 senesinde meydana gelen depremleyaklaşık 220 bin kişinin hayatını yitirdiği ülke bu dönemde çok ciddi hastalıklarla da yüz yüze gelmiştir. O tarihten bu yana hala yaralarını sarmaya çalışan Haiti dünyanın en fakir ülkelerinden biridir.

Haiti dünyanın en fakir ülkelerinden biridir. Özellikle 2010 yılında ülkede meydana gelen depremin çokça hasar bıraktığı Haiti yabancı yatırımcılara açıktır.

Haiti güve otu yetiştiriciliğinde dünyanın en üst sırasındadır. Parfüm ve esans yapımında kullanılan güve otu ihtiyacının neredeyse yarısını karşılayan Haiti ayrıca mango, kakao, kahve, papaya, roka ve ıspanak ihracatında da önemli yere sahiptir. Ülkenin yerel üretimleri arasında yerfıstığı, fıstık, muz, şeker kamışı, tatlı patates ve pirinç de vardır. Turizm Haiti ekonomisinde önemli yere sahiptir. 2014 senesinde 1.250.000 turist ağırlayan ülkede son yıllarda turizme yönelik yatırımlar artmıştır.

2015’te hazırlanan CIA Factbook raporuna göre Haiti halkının yüzde 80’ini Katolikler oluşturmaktadır. Protestan nüfusunun yüzde 16 oranında olduğu ülkenin küçük bir azınlığını ise Müslüman, Yahudi ve Budist nüfus oluşturur. Ayrıca ülke dünyada voodoo inancının bir din olarak kabul edildiği tek yerdir.

Adres: Number 49, Rue Chavannes, Complexe Louverture, Petion Ville, Haiti

Telefon: 509-3702-7318

[email protected] / [email protected]

Haiti’nin iki tane resmi dili vardır. Bunlardan ilki Fransızca ikincisi Haiti Kreolesidir. Fransızcanın daha ziyade yazı, basın ve yönetim alanlarında kullanıldığı Haiti’de nüfusun yüzde 42’si bu dili konuşmaktadır. Ülkenin eğitimli kesiminin kullandığı Fransızca okullarda ve iş sektöründe kullanılan Fransızca mezuniyet, düğün benzeri seremonilerde de kullanılmaktadır. Kreole Fransızcaya çok benzeyen bir dildir. Kelimelerinin yüzde 90’ı Fransızcadan gelmektedir.