Sardes Antik Kenti

Manisa ilimiz sınırları içerisinde kurulmuş bulunan Lidya Krallığı’nın başkentidir Sardes Antik Kenti. Manisa’nın Salihli ilçesinde Sart beldesi sınırları içerisinde yer alan Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri bir diğer ifade ile Demir Çağı’na damgasını vurmuş, çok büyük bir imparatorluk olan Lidya’nın; zenginliği yüzyıllardır efsaneleşmiş Karun’un (Krezüs) da doğup yaşadığı yerdir. Dilimize yerleşmiş olan “Karun kadar zengin olmak” deyimi pek çok insanın hayal dahi edemeyeceği bir zenginliği ifade etmektedir. Ve paranın mucidi olarak bilinen, ilk parayı basan Lidya Krallığı ile ilgilisi bulunduğu kesin olarak belirlenen tek şehir Sardes’tir

İzmir - Uşak yolu üzerindeki Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Sart kasabasında bulunan ve Lidya Devleti'ne başkentlik yapmış olan bu antik kent, tarihteki ünlü Kral Yolu’nun başlangıcı olarak da bilinir. Tarihte bilinen ilk tiyatro kalıntılarının mevcut olduğu bilinmekte fakat hâlâ gün yüzüne çıkarılmaya çalışılmaktadır. Tarihî kütüphanesi ve kral tahtlarının hâlâ sağlam olarak görülebildiği bu antik kentten çıkarılan eserlerin bir kısmı Manista Etnografya Müzesi’nde sergilenmektedir. Sart kasabasının 5 kilometre kuzeyindeki Bin Tepeler’de ise yaklaşık 85 mezardan oluşan bir Lidya Kraliyet Mezarlığı da mevcuttur.
 

Sardes Antik Kenti Hakkında Kısa Bilgi

Kentin etrafını saran akropolis tam anlamıyla bir kale gibi yükselmektedir ve yerleşim planı olarak kentin düzeni, döneminin de oldukça ilerisindedir. Bu akropolisin hemen dibinden akıp geçen Paktolos Nehri, şehre gelen bir altın yolu gibidir. Efsanelere göre Kral Midas’ın bu suyla yıkandıktan sonra dokunduğu şeyleri altına çevirme gücünü kazandığı söylenir.

Marmara Gölü’nün güney kıyısında bulunan ve Lidya Tümülüs mezarlık bölgesi olan Bintepeler, dünyanın da en büyük Tümülüs alanıdır.

Ayrıca kent içerisinde inşa edilmiş olan İon düzeni tapınağın, dünyada eşi bulunmayan bir görkem ile yükseldiğini söylemek mümkündür. Bunun yanı sıra Sardes Antik Kenti sınırları içerisinde anıtsal bir hamam-gymnasium kompleksi ve antik dünyanın en büyük havrası mevcut olmakla birlikte kentin Kral Yolu’nun da başlangıç noktası olduğu belirlenmiştir.

Manisa’nın Salihli ilçesinin Sart beldesinde yer alan, diğer ismiyle Sart Harabeleri hakkında kısa bilgi verdikten sonra, Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri dendiği zaman akıllara gelen Bintepeler Hikâyesi konusuna da değinmeden geçmemek gerektiğini düşünüyoruz…

Bintepeler Hikâyesi

Bintepeler Hikâyesi aslında hemen herkesin dilindeki bir duanın, bir cenazenin ardından iletilen iyi dileğin ifadesi olan “Toprağı bol olsun” temennisinin gerçek anlamını öğrenmemize de vesile olacak bir hikâyedir.

Tümülüs kelimesi, üzerine yığılan toprak ile tepe haline gelmiş mezarlık alanı yükseltilerini ifade eder. Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri derken bahsettiğimiz Lidya Tümülüsleri de şehrin hemen yakınındaki kral mezarlarının da bulunduğu bu mezarlık alanını anlatmaktadır.

Dünyanın en büyük Tümülüs alanı olan Bintepeler hikâyesi şöyledir ki; ölen birinin yaşarken sevilen biri olduğu, mezarına atılan toprağın çokluğu ile ölçülürmüş. Eğer mezar sevilen bir kralın mezarı ise, ülkenin her yerinden getirilip mezara yığılan topraklar ile Tümülüs yükselirmiş.

İşte belki de anlamını hiç bilmeden, düşünmeden; kalıplaşmış bir şekilde kullandığımız “Toprağı bol olsun” temennisinin kaynağı bu adetten gelmektedir.

Sardes Antik Kenti Kazıları

”Paranın Doğduğu Kent: Sardes” adlı kitabında Mustafa Uçar, Lidyalıların sadece paranın değil, kapitalist sistemin de kurucusu olduklarından bahseder. Maddi kazançların yaratılması konusunda bu döneme liderlik yapıp ekonomik anlamda geleceği şekillendiren, Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri bölgesinin ev sahibi olan Lidya Krallığı’nın tarihte hak ettiği yeri bulmadığını ifade etmektedir.

Sardes Antik Kenti kazıları sırasında ortaya çıkarılan termal havuzun, Sardes Antik Kenti’ndeki en önemli Lidya kalıntılarından biri olduğunu da anlattığı kitabında, tarihteki ilk jeotermal ısıtma sisteminin, Romalılar döneminde bu bölgede kullanıldığını yazarken; Lidyalıların sağlık konusunda da ne kadar ilerlemiş olduklarını ve keyiflerine düşkün bir millet olduklarını da aktarmaktadır.

Çağlar boyunca çeşitli devletlerin hâkimiyetleri sırasında şehre eklenerek bugün ziyaret ettiğimiz antik şehrin temelini oluşturan, Sardes Antik Kenti kazıları sırasında tarihî mirasımıza eklenmiş şehri çevreleyen akropol ve şehrin içerisindeki sosyal hayata dair alanlar, spor müsabakaları ve kutlamalar için oldukça gösterişli planlanmış Hamam-Gymnasium kompleksi, İon tarzında yapılmış olan ve tarihe meraklı olan herkesin hafızasında yer eden Artemis Tapınağı, Artemis Tapınağı ardında konuşlandırılmış olan ve İncil’de bahsi geçen 7 kiliseden biri olan Kilise ile mahkeme binası kazılar ile gün ışığına çıkarılmış bölümlerdir.

Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri Ulaşım

Salihli merkeze 9 km, İzmir’e ise 82 km mesafede olan Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri ulaşım alternatifleri açısından kolaylık yaratacak seçeneklere sahip.

Otomobil: İzmir–Uşak–Afyonkarahisar–Ankara karayolu üzerinde Manisa’nın Salihli ilçesine 7 km kadar uzaklıktaki Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri ören yerine ulaşım için karayolu ve demiryolu alternatifi bulunuyor.

Otobüs/Tren: İzmir’den Ankara istikametine giden otobüsleri kullanarak Salihli’de inebilirsiniz. Veya tren yolculuğunu seçip, Salihli Tren Garı’nda inerek, toplu taşıma araçları ile antik kente ulaşmanız mümkün olacaktır.

Uçak: Antik kente en yakın havalimanları İzmir ve Uşak şehirlerindedir.

Sardes Antik Kenti Giriş Ücreti

Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri Giriş Ücreti Öğrenci: 10TL

Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri Giriş Ücreti Sivil: 10TL

Ancak Müzekart’ınız varsa yılda 2 kere, Müzekart+’nız varsa sınırsız olarak ücretsiz gezebilirsiniz.

Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri Ziyarete Açık Gün ve Saatler

Haftanın her günü:

Yaz Dönemi: (15 Nisan – 2 Ekim) 08.00 – 19.00

Kış Dönemi: (3 Ekim – 14 Nisan) 08.00 – 17.00