Çölün Ortasında Bir Vaha, Bilim ve Kültür Merkezi: Taşkent - 2

Taşkent her biri birer mimari harikası sayısız medreseleri ile gerçek bir bilim ve kültür merkezi.

Medreseler, camiler, türbe ve müzeden oluşan, dini bir merkez, Semerkantlı ve Buharalı ustaların elinden çıkmış müthiş bir yapılar topluluğunu görmeye giderek başlıyoruz şehir gezimize.

Hazreti İmam Meydanı, Barak Han Medresesi, şimdi bir kütüphane olan Muyi Mübarek Medresesi, İmam Camii ya da Cuma Camii, Tila Şeyh Camii, Abu Bakr Keffal Şaşi Türbesi gibi mimari eserleri de içine alan dini bir merkez. Müftülerin oturduğu İslam Enstitüsü’nü de barındırmakta.

1966 depreminden sonra tahrip olan ve restore edilen yapılar ile hemen yakınındaki kerpiç evlerden oluşan eski bir mahalle de tamamen yıkılarak bu muazzam yapılar topluluğu inşa edilmiş. Medreseler, camiler ve çevresindeki tüm bu tarihî yapılar, Özbek mimarisinin en etkileyici özellikleri ile farklı dönemlerin farklı mimarilerini yansıtıyor.

Barak Han Medresesi, yine yemyeşil bir park alanının ortasında genişçe bir meydan ve bu meydan etrafında farklı dönemlerde Timur’un torunu Barak Han tarafından 16. yüzyılda kurulmuş, cephesi mavi çinilerle bezenmiş, turkuaz kubbeleri, sarı tuğladan kulesi mimari harikası yapılar bulunuyor.

Etrafında birçok binadan oluşan Külliye’nin bünyesindeki İmam-Cuma Camisi’nin heybetli kapısı, iki yanındaki eyvanlar ve mavi kubbeleri ile muazzam bir yapı.

Bu yapıların içinde bulunan Telia Şeyh Camii’nin en değerli hazinesi, metal bir sandık içinde muhafaza edilerek sergilenen, Hazreti Osman’ın kan izlerini taşıyan Kur’an-ı Kerim.

Ceylan derisine yazılı bu Kur’an’ın kocaman genişçe sayfaları ve inanılmaz bir kalınlığı var ancak fotoğrafının çekilmesi yasak. Hz. Osman suikaste uğradığı sırada, kanı okumakta olduğu Kur’an sayfasına sıçrar, üzerinde kan izi olduğu söylenen birçok Kur’an nüshaları olsa da buradakinin “Gerçek Kur’an” olduğu iddia edilmekte. İstanbul’da Topkapı Sarayı’nda ve Türk ve İslam EserleriMüzesi’nde, Kahire’de Hüseyin Camisi’nde, MısırUlusal Kütüphanesi’nde “Osman’ın Kur’anı” olduğu bilinen nüshalar bulunuyor. Bu Kur’an Timur’un Semerkant’ta bulunan Bibi Hanım Camii’ne hediye ettiği Kur’an. Daha sonra Ruslar tarafından St. Petersburg’a götürülmüş, ancak Bolşevik ihtilalinden sonra Taşkent’e iade edilmiş.

Onuncu yüzyılda yaşamış filozof şair Kefeli-Şaş - Kafalı Şaşi Türbesi, 12 metre yüksekliğindeki giriş kapısı Kur’an sözleriyle süslenmiş, çok dekoratif.

Şehrin merkezinde yer alan, kervansaray olarak inşa edilmiş Kükeldaş Medresesi, 16 yüzyıl eseri. Özbekistan’daki on medreseden en büyüğü olan bu medreseye sadece din eğitimi almak isteyen erkek öğrenciler kabul edilirmiş. Sarı tuğlalar kullanılarak inşa edilmiş medresenin taç kapıların etrafındaki süslemeler hemen göze çarpıyor.

Medrese’nin yakınındaki Taşkent Çarşısı, İpek Yolu üzerinde bulunan 2 bin yıllık Halk Pazarı, bir devir Orta Asya’nın en önemli ticaret merkezi olmuş. Gök mavisi desenlerle süslü bir kubbenin altındaki pazar, her türlü sebze, meyve, et ürünleri gibi şehir halkının tüm gıda ihtiyacını karşılayan en büyük ve en popüler pazar yeri, haftanın her günü açık.

Açıkta satılan etler ve et ürünlerinin kokusu nedeniyle çabuk çıktım, ama hemen karşısında sadece üstü kapalı olan sebze bölümünü mis gibi çilek kokusu sarmıştı.

Dilerseniz buradan el işi hediyelik eşya ve yöresel kıyafetler de bulabilirsiniz.

Biz gezginler için çok fazla tarihî yapının olmadığı bu kent, Hiva, Buhara ve Semerkant’ın tarihî ve mistik havasını bulamadığımız Taşkent, ülke halkı içinse çok önemli. Lüks otelleri, kulüpleri, barları ve şık restoranları, marka mağazaları ve hızla artan alışveriş merkezleri ile bu gelişmiş şehirde yaşamak pek çok Özbek gencinin hayali olsa da şehre göç devlet kontrolü altında.

Köklü bir tarihî ve kültürel geçmişi olan kent sanata da çok önem veriyor ve hemen her gün farklı bir sanat etkinliğine de ev sahipliği yapıyor. Uluslararası üne sahip ve gerek mimarisi gerekse iç mekân süslemeleri ile çok güzel bir yapı Ali Şir Nevai’nin adını taşıyan Opera ve Bale Tiyatrosu, müze ve kütüphaneleri ile modern yapılara da sahip.

Yazının birinci bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.Yazının ikinci bölümüne buradan ulaşabilirsiniz. 
​Yazının dördüncü bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.
Yazının beşinci bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.​Yazının altıncı bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.